Νόμος 61 ΦΕΚ Α΄132/7.7.1975
Περί προστασίας των κινδύνων των προερχομένων εκ της χρήσεως βενζολίου ή προϊόντων περιεχόντων βενζόλιον.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Ψηφισάμενοι ομοφώνως μετά της Βουλής, απεφασίσαμε

Άρθρον 1
Επιφυλασσομένης της ισχύος των γενικών διατάξεων του Π.Δ. 13/22 Μαρτίου 1934 “περί υγιεινής και ασφάλειας των εργατών και υπαλλήλων των πάσης φύσεως βιομηχανικών και βιοτεχνικών εργοστασίων, εργαστηρίων κλ.π.” εις πάσας τας εργασίας τας συνεπαγομένας έκθεσιν των εργαζομένων εις τον αρωματικόν υδρογονάνθρακα βενζόλιον (C6H6) καλούμενον κατωτέρω “βενζόλιον” ή εις προϊόντα των οποίων η περιεκτικότης εις βενζόλιον υπερβαίνει το 1 % ανά όγκον, καλούμενον κατωτέρω “προϊόντα περιέχοντα βενζόλιον”, εφαρμόζονται και αι διατάξεις υγιεινής και ασφαλείας αι περιεχόμεναι εις τα επόμενα άρθρα του παρόντος.

Άρθρον 2

1. Αντί του βενζολίου και των προϊόντων των περιεχόντων βενζόλιον, χρησιμοποιούνται υποχρεωτικώς καθ` υπόδειξιν της αρμοδίας αρχής υποκατάστατα αβλαβή ή ολιγώτερον επιβλαβή εκ των κατωτέρω αναφερομένων: Κυκλοεξάνιον, περχλωραιθυλένιον, τουλουόλιον (με περιεκτικότητα εις βενζόλιον μέχρι 0,25 % ), ισοπροπυλβενζόλιον, ακετόνη μεθυλαιθυλκετόνη, μεθυλισοβουτυλική κετόνη, μίγματα κετονών μεθ` εστέρων και αλκοολών, μίγματα οξεικού αιθυλίου και μεθυλκετόνης, 1,2 διχλωριούχοναιθυλένιον και τριχωροαιθυλένιον προϊόντα αποστάξεως πετρελαίου (νάφθα), διχλωρομεθάνιον, αιθυλική αλκοόλη, αιθυλενογλυκόλη, ισοπροπανόλη, τετραϋδροφουράνιον, whitstirit, ξυλόλιον (με περιεκτικότητα μικροτέραν του 0,1 % εις βενζόλιον), τριχλωροτριφθοραιθάνιον, επτάνιον, 1.1.1. τριχλωροαιθάνιον.

2. Διά κοινής αποφάσεως των Υπουργών Απασχολήσεως και Κοινωνικών Υπηρεσιών, δημοσιευομένης εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δύναται να προστίθενται και έτερα διεθνώς παραδεδεγμένα υποκατάστατα αβλαβή ή ολιγώτερον επιβλαβή του βενζολίου, εις τα χρησιμοποιούμενα υποχρεωτικώς κατά την παράγραφον 1 του παρόντος τοιαύτα.

3. Εφ` όσον δεν διατίθενται τα κατά τας προηγουμένας παραγράφους υποκατάστατα, αι εργασίαι αι συνεπαγόμεναι χρήσιν βενζολίου ή προϊόντων περιεχόντων βενζόλιον, διενεργούνται υποχρεωτικώς εντός κλειστών συσκευών.

4. Επιφυλασσομένης της διατάξεως του άρθρου 3, δύναται κατά παρέκκλισιν να χορηγήται υπό της αρμοδίας αρχής άδεια χρησιμοποιήσεως βενζολίου ή προϊόντων περιεχόντων βενζόλιον εις ανοικτάςσυσκευάς, μετά διαπίστωσιν της αδυναμίας εφαρμογής κλειστής συσκευής και εφ` όσον λαμβάνονται τα κατά τας διατάξεις των άρθρων 4 και 5 του παρόντος προστατευτικά μέτρα. Η χρονική διάρκεια της ισχύος της αδείας δεν δύναται να υπερβή τους εξ (6) μήνας είναι δε απεριορίστως ανακλητή.

5. Αι διατάξεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου δεν έχουν εφαρμογήν:
α) Εις την παραγωγήν βενζολίου.
β) Εις εργασίας χημικής συνθέσεως.
γ) Εις την χρησιμοποίησιν του βενζολίου ως καυσίμου ύλης εις κινητήρας εσωτερικής καύσεως και
δ) εις τας εργασίας αναλύσεως ή ερεύνης των χημικών εργαστηρίων.

Άρθρον 3
Απαγορεύεται η χρησιμοποίησις του βενζολίου ή προϊόντων περιεχόντων βενζόλιον, ως διαλυτικών ή αραιωτικών ετέρων ουσιών, ιδία χρωμάτων, βερνικίων, τυπογραφικών μελανών, και κολλών, επιτρεπομένης της χρήσεως τούτων μόνον εντός κλειστών συσκευών (εν κλειστώ) ή δι` εφαρμογής ετέρων εξ ίσου ασφαλών μεθόδων εργασίας, καθοριζομένων διά κοινών αποφάσεων των Υπουργών Απασχολήσεως και Κοινωνικών Υπηρεσιών, δημοσιευομένων εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Άρθρον 4

1. Η συγκέντρωσις βενζολίου εις την ατμόσφαιραν των χώρων εργασίας, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνη το όριον των 10 μερών ανά εκατομμύριον (30 χιλιοστόγραμμα ανά κυβ. μέτρον). Το όριον τούτο δύναται να αυξομειούται διά κοινών αποφάσεων των Υπουργών Απασχολήσεως και Κοινωνικών Υπηρεσιών αναλόγως των εκάστοτε αποδεκτών διεθνώς επιστημονικών δεδομένων.

2. Ο εργοδότης υποχρεούται όπως είναι εφωδιασμένος διά των απαραιτήτων προστατευτικών μέσων προς άμεσονχορήγησιν αυτών εις τους εργαζομένους, εις περίπτωσιν υπερβάσεως του επιτρεπομένουανωτάτου ορίου συγκεντρώσεως βενζολίου, προς προφύλαξιν αυτών από την εισπνοήν ατμών ή από την επαφήν του δέρματος και οφθαλμών μετά του βενζολίου μέχρις αποκαταστάσεως της συγκεντρώσεως βενζολίου ή προϊόντων περιεχόντων βενζόλιον εις τα επιτρεπόμενα όρια. Προστατευτικά μέσα είναι: κατάλληλος αναπνευστική προσωπίς μετ` ηθμού εξ ενεργού άνθρακος ή αυτονόμου παροχής αέρος, ειδική αναπνευστική συσκευή διά προσαγωγής καθαρού αέρος τη βοηθεία αντλίας κ.λπ., κατάλληλα χειρόκτια, υποδήματα εξ αδιαποτίστου υλικού, καλύμματα κεφαλής, ομματοϋάλια, ως και ενδύματα καταλλήλως συντηρούμενα και φυλασσόμενα εντός ειδικών ερμαρίων.

3. Απαγορεύεται απολύτως πάσα χρήσιςφλογός, πυρακτωμένων ηλεκτρικών αντιστάσεων, συσκευών δημιουργουσών σπινθήρα ή άλλων μέσων θερμάνσεως, δυναμένων να προκαλέσουν ανάφλεξιν του βενζολίου ή προϊόντων αυτού.

4. Δι` αποφάσεων του Υπουργού Απασχολήσεως καθορίζεται ο τρόπος διενεργείας περιοδικού ελέγχου προς υπολογισμόν της συγκεντρώσεως βενζολίου εις την ατμόσφαιραν των χωρών εργασίας, τα αρμόδια προς τούτο όργανα ως και πάσα αναγκαία λεπτομέρεια διά την εφαρμογήν των διατάξεων του παρόντος άρθρου.

Άρθρον 5

1. Εις τους χώρους ένθα παρασκευάζεται ή υφίσταται επεξεργασία ή χρησιμοποιείται βενζόλιον ή προϊόντα περιέχοντα βενζόλιον, λαμβάνονται παρά του εργοδότου, προς πρόληψιν διαφυγής ατμών βεζολίου εις την ατμόσφαιραν των χώρων εργασίας προς κάθαρσιν της ατμόσφαιρας και προς αποτελεσματικήνδιασφάλισιν της υγείας των μισθωτών, τα κάτωθι μέτρα:
Α. Τεχνικής φύσεως:
α) Γενικός αερισμός, με δυνατότητα ανανεώσεως του αέρος των χώρων εργασίας 10-16 φοράς καθ` ώραν και μέριμνα διατηρήσεως της θερμοκρασίας των χώρων εργασίας ουχί κατωτέρας των 16 βαθμών.
β) Τοπικός αερισμός δι` ελκυσμού των παραγομένων ατμών προς τα κάτω και εις ωρισμένας περιπτώσεις, προς τα άνω (θερμαινόμεναιτράπεζαι, καλάνδραι, κ.λπ.). Οι απαγόμενοι ατμοί προ της αποβολής των εις το εξωτερικόν περιβάλλον, δέον όπως υποβάλλωνται εις ειδικήνκατεργασίαν προς εξουδετέρωσίν των.
γ) Κατασκευή των δαπέδων των χώρων εργασίας εξ αδιαποτίστου και αφλέκτου υλικού.
δ) Τοποθέτησις εις τους χώρους εργασίας νιπτήρων συνεχούς παροχής ύδατος μετά σάπωνος και χειρομάκτρων ως και καταιονηστήρων θερμού και ψυχρού ύδατος εις επαρκή αριθμόν και εις ειδικόν διαμέρισμα.
ε) Τοποθέτησις εις κατάλληλα σημεία εντός των χώρων εργασίας πυροσβεστήρων διοξειδίου του άνθρακος ή ξηράς κόνεως και περιοδικός έλεγχος της αποτελεσματικότητος τούτων.
στ) Ανάρτησις, εις εμφανή σημεία των χώρων εργασίας, πινακίδων μεθ` οδηγιών σχετικών προς τους υφισταμένους κινδύνους, τα μέτρα ασφαλείας και την ορθήνχρήσιν ατομικών προστατευτικών μέτρων των εργαζομένων. Αι οδηγίαι καθορίζονται δι` αποφάσεων του Υπουργού Απασχολήσεως.
Β. Υγειονομικής φύσεως:
α) Εμπεριστατωμένη προς της προσλήψεως εις εργασίας συνεπαγομένας έκθεσιν μισθωτού εις το βενζόλιον ή προϊόντα περιέχοντα βενζόλιον, κλινική ιατρική εξέτασις ικανότητος και εργαστηριακαί εξετάσεις περιλαμβάνουσαι: γενικήν εξέτασιν αίματας, προσδιορισμόν αριθμού αιμοπεταλίων, προσδιορισμόν ποσού αιμοσφαιρίνης, μορφολογίαν ερυθρών αιμοσφαιρίων και χρωστικών δείκτην αυτών.
β) Ιατρική εξέτασις του μισθωτού μετά δίμηνον από της προσλήψεως και μετ` αυτήν, μία ανά εξάμηνον, μεθ` ετέρων εργαστηριακών εξετάσεων εφ` όσον κριθούν απαραίτητοι, προς διαπίστωσιν ιδία χρόνου αιμορραγίας, συσταλτικότητος θρόμβου, υπάρξεως βενζολίου εις τον εισπνεόμενον αέρα και φαινολών εις τα ούρα.
γ) `Εκαστος ιατρική εξέτασις, κάμα τη εμφανίσει συμπτωμάτων οιασδήποτε αδιαθεσίας του εργαζομένου.
δ) Συμπληρωματικαί εξετάσεις κλινικαί και αιματολογικαί όλων των εργαζομένων εις χώρον ένθα εσημειώθηπερίπτωσις δηλητηριάσεως διά βενζόλιον ανά δίμηνον εφ` όσον παρατηρούνται νέαι περιπτώσεις.

2. Αι ιατρικαί εξετάσεις, εκτελούνται υπό των ιατρών του ΙΚΑ ή υπό ιατρού κρατικού νοσηλευτικού ιδρύματος ή Ν.Π.Δ.Δ. ή κρατικού εργαστηρίου, εις α παραπέμπεται ο μισθωτός μερίμνη και δαπάναις του εργοδότου. Αι ιατρικαί γνωματεύσεις και τα πορίσματα των εργαστηριακών εξετάσεων αποστέλλονται προς τον εργοδότην και τον μισθωτόν. Ο εργοδότης υποχρεούται όπως καταχωρήση ταύτας εις ειδικόνβιβλίον.

3. Αντίγραφον των ιατρικών γνωματεύσεων μετά των πορισμάτων των εργαστηριακών εξετάσεων αποστέλλονται υποχρεωτικώς, υπό των εν τη παραγράφω 2 του παρόντος άρθρου οριζομένων υπηρεσιών, εις το ασφαλιστικόν φορέα του εις ον αναφέρονται αύται μισθωτού, όστις υποχρεούται να μεριμνήση διά την εφαρμογήν της δεούσης θεραπευτικής αγωγής εις ας περιπτώσεις διαπιστωθούν παθολογικά ευρήματα.

Άρθρον 6
Εις τα μη συμπληρώσαντα το 18ον έτος ηλικίας πρόσωπα αμφοτέρων των φύλων, ως και εις κυοφορούσας και θηλαζούσας γυναίκας, απαγορεύεται η απασχόλησις εις εργασίας συνεπαγομένας έκθεσιν εις το βενζόλιον ή προϊόντα περιέχοντα βενζόλιον. Κατ` εξαίρεσιν επιτρέπεται απασχόλησις διά χρονικόν διάστημα μέχρις εξ μηνών εις πρόσωπα συμπληρώσαντα το 16ον έτος ηλικίας, επί τω σκοπώ εκπαιδεύσεως ή τεχνικής ασκήσεως. Ο ιατρικός έλεγχος των προσώπων τούτων, περιλαμβάνων τας εν τω προηγουμένωάρθρω αναφερομένας εξετάσεις, διενεργείται ανά 30 ημέρας.

Άρθρον 7
Σημ.: όπως το άρθρο 7 καταργήθηκε με το άρθρο 23 εδαφιο δ` του Π.Δ. 329/1983 (Α` 118).

Άρθρον 8

1. Διαπιστουμένης υπό της αρμοδίας αρχής παραβάσεως των υπό του παρόντος επιβαλλομένων εις τον εργοδότην υποχρεώσεων, ανεξαρτήτως των υπό του άρθρου 10 του παρόντος ποινικών κυρώσεων, καλείται ούτος ή ο εκπροσωπών αυτόν ή ο υπό τούτου προστηθείς, όπως εντός ευλόγου προθεσμίας οριζομένης υπό της αρχής, λάβη τα υποδεικνυόμενα υπ` αυτής μέτρα εκ των υπό του παρόντος προβλεπομένων.

2. Μετά την εκπνοήν της ταχθείσης προθεσμίας και εφ` όσον δεν εγένετο πλήρης συμμόρφωσις προς τας γενομένας υποδείξεις, επιβάλλεται κατά του εργοδότου πρόστιμον, εφ` άπαξ μεν δέκα χιλιάδων (10.000) έως πεντήκοντα χιλιάδων (50.000) δραχμών, δι` εκάστην δε ημέραν παρατάσεως της παραβάσεως χιλίων (1.000) μέχρι πέντε χιλιάδων (5.000) δραχμών, δι` αποφάσεως του οικείου Νομάρχου, επί τη αναφορά του αρμοδίου οργάνου, υποβαλλομένη υποχρεωτικώς.

3. Κατά της κατά την προηγουμένηνπαράγραφον αποφάσεως του Νομάρχου επιτρέπεται προσφυγή ενώπιον του Υπουργού Απασχολήσεως, ασκουμένη παρά του εργοδότου εντός προθεσμίας τριάκοντα ημερών από της εις αυτόν κοινοποιήσεως της αποφάσεως.

4. Η προσφυγή κατατίθεται εις την Νομαρχίαν ή το Υπουργείον Απασχολήσεως επί αποδείξει ή αποστέλλεται ταχυδρομικώς επί αποδείξει.

5. Ο Υπουργός Απασχολήσεως οφείλει να αποφασίση εντός προθεσμίας εξήκοντα ημερών από της υποβολής της προσφυγής προς αυτόν.

6. Το προϊόν των προστίμων, εισπραττόμενον κατά τας διατάξεις του νόμου περί εισπράξεως δημοσίων εσόδων, περιέρχεται εις την ΕργατικήνΕστίαν.

Άρθρον 9

1. Αρμοδία Αρχή διά την εφαρμογήν των διατάξεων του παρόντος είναι η Υπηρεσία Εποπτείας Εργασίας.

2. Ο `Ελεγχος διά την τήρησιν των διατάξεων του παρόντος ανατίθεται εις τα όργανα του Υπουργείου Απασχολήσεως.

Άρθρον 10
Ποινικαί διατάξεις

1. Οι παραβαίνοντες τας διατάξεις του παρόντος νόμου τιμωρούνται, εφ` όσον δεν προβλέπεται αυστηροτέρα ποινή, διά φυλακίσεως μέχρις ενός έτους ή διά χρηματικής ποινής ή δι` αμφοτέρων των ποινών τούτων.

2. Το δικαστήριον δύναται επί ιδιαιτέρως επικινδύνων περιστάσεων πέραν των εν τη προηγουμένη παραγράφω ποινών, να διατάσση διά της αποφάσεως του την διακοπήν της λειτουργίας ολοκλήρου του καταστήματος της επιχειρήσεως ή τμήματος τούτου μέχρι δέκα ημερών και εν υποτροπή, μέχρι τριών μηνών.

3. Αι κατά την παράγραφον 1 του παρόντος άρθρου παραβάσεις εκδικάζονται κατά την διαδικασίαν εκδικάσεως των πλημμελημάτων επ` αυτοφώρω.

Άρθρον 11
Η ισχύς του παρόντος άρχεται από της δημοσιεύσεως του εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Ο παρών νόμος ψηφισθείς υπό της Βουλής και παρ` Ημών σήμερον κυρωθείς, δημοσιευθήτω διά της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως και εκτελεσθήτω ως Νόμος του Κράτους.

Εν Αθήναις τη 2 Ιουλίου 1975

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΤΣΑΤΣΟΣ