ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 2155 ΦΕΚ 104/ 18.06.1993
Κύρωση Συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (Ε.Ο.Χ.) μετά των Πρωτοκόλλων, Δηλώσεων, Παραρτημάτων, Προσαρτημάτων, και Πρακτικών αυτής και του Πρωτοκόλλου Προσαρμογής της Συμφωνίας για τον Ε.Ο.Χ. μετά των Παραρτημάτων, Τελικής Πράξης και Πρακτικών αυτού.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Εκδίδομε τον ακόλουθο Νόμο που ψήφισε η Βουλή:

Κυρώνεται και έχει την ισχύ, που ορίζει το άρθρο 28 παρ. 1 τουΣυντάγματος, η Συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (Ε.Ο.Χ.) μετάτων Πρωτοκόλλων, Δηλώσεων, Παραρτημάτων, Προσαρτημάτων και Πρακτικώναυτής που υπογράφηκε στο Πόρτο της Πορτογαλίας στις 2 Μαΐου 1992 καιτου Πρωτοκόλλου Προσαρμογής τηςΣυμφωνίας για τον Ε.Ο.Χ. μετά τωνΠαραρτημάτων, Τελικής Πράξης και Πρακτικών αυτού, των οποίων το κείμενοσε πρωτότυπο και στην ελληνική γλώσσα έχει ως εξής:

Π Ι Ν Α Κ Α Σ    Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Ω Ν
ΠΡΟΟΙΜΙΟ
ΜΕΡΟΣ Ι
ΣΤΟΧΟΙ και ΑΡΧΕΣ
ΜΕΡΟΣ ΙΙΕ
ΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ
Κεφάλαιο 1
Βασικές αρχές
Κεφάλαιο 2
Γεωργικά προϊόντα και προϊόντα αλιείας
Κεφάλαιο 3
Συνεργασία σε τελωνειακά θέματα και διευκόλυνση των συναλλαγών
Κεφάλαιο 4
Λοιποί κανόνες που αφορούν την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτωνΚεφάλαιο 5
Προϊόντα άνθρακα και χάλυβα
ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΠΡΟΣΩΠΩΝ, ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ
Κεφάλαιο 1
Μισθωτοί και μη μισθωτοί Εργαζόμενοι
Κεφάλαιο 2
Δικαίωμα εγκατάστασης
Κεφάλαιο 3
Υπηρεσίες
Κεφάλαιο 4
Κεφάλαια
Κεφάλαιο 5
Συνεργασία στους τομείς οικονομικής και νομισματικής πολιτικής
Κεφάλαιο 6Μεταφορές
ΜΕΡΟΣ ΙV
ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙ ΚΟΙΝΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ
Κεφάλαιο 1
Κανόνες που εφαρμόζονται στις επιχειρήσεις
Κεφάλαιο 2
Κρατικές ενισχύσεις
Κεφάλαιο 3
Λοιποί κοινοί κανόνες
ΜΕΡΟΣ V
ΟΡΙΖΟΝΤΙΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ
Κεφάλαιο 1
Κοινωνική πολιτική
Κεφάλαιο 2
Προστασία του καταναλωτή
Κεφάλαιο 3
Περιβάλλον
Κεφάλαιο 4
Στατιστική
Κεφάλαιο 5
Εταιρικό δίκαιο
ΜΕΡΟΣ VΙ
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΚΤΟΣ ΤΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ
ΜΕΡΟΣ VΙΙ
ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Κεφάλαιο 1
Η δομή της σύνθεσης
Κεφάλαιο 2
Η διαδικασία λήψης αποφάσεων
Κεφάλαιο 3
Ομοιογένεια, διαδικασία εποπτείας και διευθέτηση των διαφορών
Κεφάλαιο 4
Μέτρα διασφάλισης
ΜΕΡΟΣ VΙΙΙ
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ
ΜΕΡΟΣ ΙΧ
ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΧΩΡΟ
Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ,Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΘΡΑΚΑ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑ,ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥ ΒΕΛΓΙΟΥ,ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΔΑΝΙΑΣ,Η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ,Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ,Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,Η ΙΡΛΑΝΔΙΑ,Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΔΟΥΚΑΤΟ ΤΟΥ ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟΥ,ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΧΩΡΩΝ,Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑΣ,ΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΟΥ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ,
ΚΑΙΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΙΑΣ,Η ΕΛΒΕΤΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ,Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΙΣΛΑΝΔΙΑΣ,ΤΟ ΠΡΙΓΚΙΠΑΤΟ ΤΟΥ ΛΙΧΤΕΝΣΤΑΙΝ,ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΝΟΡΒΗΓΑΣ,ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΣΟΥΗΔΙΑΣ,Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑΣ,
που στο εξής αποκαλούνται “ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ”.
ΕΧΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ότι ο Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος θα οδηγήσειστη δημιουργία μιας Ευρώπης βασισμένης στην ειρήνη, τη δημοκρατία καιτα δικαιώματα του ανθρώπου,
ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΣ την κατ` εξοχήν προτεραιότητα που αποδίδεται στηνπρονομιακή σχέση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, των κρατών μελών τηςκαι των κρατών της ΕΖΕΣ, η οποία βασίζεται στη γειτνίαση, στις απόμακρού υφιστάμενες κοινές αξίες και στην ευρωπαϊκή ταυτότητα,
ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΑ να συμβάλλουν, με βάση την οικονομία της αγοράς, στηνελευθέρωση των συναλλαγών και τη συνεργασία ανά τον κόσμο, ιδιαίτερασύμφωνα με τις διατάξεις της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου καιτης Σύμβασης για τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης,
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ τον στόχο της δημιουργίας δυναμικού και ομοιογενούςΕυρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, με βάση κοινούς κανόνες και ίσους όρουςανταγωνισμού, που θα διαθέτει τα κατάλληλα μέσα λειτουργίας,περιλαμβανομένων και των δικαστικών μέσων, και που θα επιτευχθεί μεβάση την ισότητα, την αμοιβαιότητα και τη γενική ισορροπίαπλεονεκτημάτων, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων για τα συμβαλλόμενα μέρη,
ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΑ να επιτύχουν την κατά το δυνατόν πληρέστερη υλοποίησητης ελεύθερης κυκλοφορίας εμπορευμάτων, προσώπων, υπηρεσιών καικεφαλαίων σε ολόκληρο τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό χώρο, καθώς και ναενισχύσουν και διευρύνουν τη συνεργασία σε συνοδευτικές και οριζόντιεςπολιτικές,
ΣΤΟΧΕΥΟΝΤΑΣ στην προώθηση αρμονικής ανάπτυξης του ΕυρωπαϊκούΟικονομικού Χώρου και πεπεισμένα για την ανάγκη να συμβάλλουν, με τηνεφαρμογή της παρούσας συμφωνίας, στον περιορισμό των οικονομικών καικοινωνικών περιφερειακών ανισοτήτων,
ΕΠΙΘΥΜΩΝΤΑΣ να συμβάλουν στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ τωνμελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των Κοινοβουλίων των κρατών τηςΕΖΕΣ καθώς και μεταξύ των κοινωνικών εταίρων στην Ευρωπαϊκή Κοινότητακαι στα κράτη της ΕΖΕΣ,
ΠΕΠΕΙΣΜΕΝΑ για το σημαντικό ρόλο που αναλαμβάνουν τα άτομα στονΕυρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, ασκώντας τα δικαιώματα που αποκτούν βάσειτης παρούσας συμφωνίας και υπερασπίζοντας δικαστικώς τα δικαιώματααυτά,
ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΑ να διατηρήσουν, να προστατεύσουν και να βελτιώσουν τηνποιότητα του περιβάλλοντος και να εξασφαλίσουν τη συνετή και ορθολογικήχρησιμοποίηση των φυσικών πόρων, με βάση ιδίως την αρχή της βιώσιμηςανάπτυξης, καθώς και την αρχή σύμφωνα με την οποία πρέπει νααναλαμβάνονται δράσεις διατήρησης και πρόληψης,
ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΑ να βασίσουν τις δραστηριότητές τους, κατά την περαιτέρωεξέλιξη των κανόνων, σ ‘ένα υψηλό επίπεδο προστασίας όσον αφορά τηνυγεία, την ασφάλεια και το περιβάλλον,
ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΟΝΤΑΣ τη σημασία της ανάπτυξης της κοινωνικής διάστασης,συμπεριλαμβανόμενης της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών, στονΕυρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, και επιθυμώντας να εξασφαλίσουν τηνοικονομική και κοινωνική πρόοδο και να προωθήσουν τις προϋποθέσειςπλήρους απασχόλησης, ένα βελτιωμένο επίπεδο ζωής και βελτιωμένεςσυνθήκες εργασίας στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο,
ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΑ να προωθούν τα συμφέροντα των καταναλωτών και ναενισχύουν τη θέση τους στην αγορά, αποβλέποντας σε ένα υψηλό επίπεδοπροστασίας του καταναλωτή,
ΠΡΟΣΗΛΩΜΕΝΑ στους κοινούς στόχους της ενίσχυσης της επιστημονικής καιτεχνολογικής βάσης της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και της ενθάρρυνσής τηςώστε να καταστεί ανταγωνιστικότερη σε διεθνές επίπεδο,
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι η σύναψη της παρούσας συμφωνίας δεν προδικάζει κατάκανένα τρόπο, τη δυνατότητα κάθε κράτους της ΕΖΕΣ να προσχωρήσει στιςΕυρωπαϊκές Κοινότητες,
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ, με πλήρη σεβασμό της ανεξαρτησίας των δικαστηρίων, ότι οστόχος που επιδιώκουν τα συμβαλλόμενα μέρη είναι η επίτευξη και ηδιατήρηση ομοιόμορφης ερμηνείας και εφαρμογής της παρούσας συμφωνίαςκαι των διατάξεων της κοινοτικής νομοθεσίας που επαναλαμβάνονται κατ`ουσία στην παρούσα συμφωνία και η καθιέρωση ίσης μεταχείρισης τωνατόμων και των οικονομικών φορέων, όσον αφορά τις τέσσερις ελευθερίεςκαι τους όρους ανταγωνισμού,
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ άτι η παρούσα συμφωνία δεν περιορίζει την αυτονομία λήψεωςαποφάσεων ούτε την εξουσία σύναψης συνθηκών εκ μέρους των συμβαλλομένωνμερών, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων της παρούσας συμφωνίας και τωνπεριορισμών που προβλέπονται από το δημόσιο διεθνές δίκαιο,
ΑΠΟΦΑΣΙΣΑΝ να συνάψουν την ακόλουθη συμφωνία :
ΜΕΡΟΣ Ι
Άρθρο 1
ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ
1.Σκοπός της παρούσας συμφωνίας σύνδεσης είναι να προωθήσει τη συνεχήκαι ισόρροπη ενίσχυση των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων μεταξύ τωνσυμβαλλομένων μερών, με ίσους όρους ανταγωνισμού και με την τήρηση τωνίδιων κανόνων, με σκοπό τη δημιουργία ομοιογενούς ΕυρωπαϊκούΟικονομικού Χώρου, ο οποίος στο εξής καλείται ΕΟΧ.
2.Για την επίτευξη των στόχων που εκτίθενται στην παράγραφο 1. ησύνδεση προβλέπει σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας συμφωνίας :
(α)την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων,
(β)την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων,
(γ)την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών
(δ)την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων,
(ε)την καθιέρωση συστήματος που εξασφαλίζει τη μη στρέβλωση τουανταγωνισμού καθώς και την υπό ίσους όρους τήρηση των συναφών κανόνων,καθώς και
(στ) τη στενότερη συνεργασία σε άλλους τομείς, όπως η έρευνα καιανάπτυξη, το περιβάλλον, η εκπαίδευση και η κοινωνική πολιτική.
Άρθρο 2
Για το σκοπό της παρούσας συμφωνίας νοούνται ως :
(α) “Συμφωνία”, η κυρίως συμφωνία, τα πρωτόκολλα και τα παραρτήματάτης καθώς και οι αναφερόμενες σ` αυτήν πράξεις
(β) “Κράτη της ΕΖΕΣ”, τα συμβαλλόμενα μέρη τα οποία είναι μέλη τηςΕυρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών
(γ)”Συμβαλλόμενα Μέρη” όσον αφορά την Κοινότητα και τα κράτη μέλητης, η Κοινότητα και τα κράτη μέλη της ή η Κοινότητα, ή τα κράτη μέλητης. Η έννοια που αποδίδεται στους όρους αυτούς, σε κάθε περίπτωση,συνάγεται από τις συναφείς διατάξεις της παρούσας συμφωνίας και από τιςαντίστοιχες αρμοδιότητες της Κοινότητας και των κρατών μελών της, όπωςπροκύπτουν από τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής ΟικονομικήςΚοινότητας και τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας`Άνθρακα και Χάλυβα.
Άρθρο 3
Τα συμβαλλόμενα μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα, γενικά ήειδικά, για να εξασφαλίσουν την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουναπό την παρούσα συμφωνία.
Απέχουν από κάθε μέτρο που δύναται να θέσει σε κίνδυνο την επίτευξητων στόχων της παρούσας συμφωνίας.
Επιπλέον, διευκολύνουν τη συνεργασία στα πλαίσια της παρούσαςσυμφωνίας.
Άρθρο 4
Εντός του πεδίου εφαρμογής της παρούσας συμφωνίας και με τηνεπιφύλαξη των ειδικών διατάξεων που περιέχονται σ’ αυτήν, απαγορεύεταικάθε διάκριση λόγω ιθαγενείας.
Άρθρο 5
Κάθε συμβαλλόμενο μέρος δύναται ανά πάσα στιγμή, να υποβάλει ένα θέμαπου το ενδιαφέρει στη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ ή στο Συμβούλιο του ΕΟΧ,σύμφωνα με τις λεπτομέρειες που καθορίζονται στο άρθρο 89 παράγραφος 2και στο άρθρο 92 παράγραφος 2 αντιστοίχως.
Άρθρο 6
Με την επιφύλαξη των μελλοντικών εξελίξεων της νομολογίας, εφόσον οιδιατάξεις της παρούσας συμφωνίας είναι κατ` ουσίαν ταυτόσημες με τουςαντίστοιχους κανόνες της συνθήκης για την ίδρυση της ΕυρωπαϊκήςΟικονομικής Κοινότητας και της συνθήκης για την ίδρυση της ΕυρωπαϊκήςΚοινότητας `Άνθρακα και Χάλυβα και με τις πράξεις που εγκρίνονται κατ`εφαρμογήν αυτών των δύο συνθηκών, ερμηνεύονται κατά τη θέση σε ισχύ καιτην εφαρμογή τους, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Δικαστηρίουτων Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, που έχουν εκδοθεί πριν από την ημερομηνίαυπογραφής της παρούσας συμφωνίας.
Άρθρο 7
Οι πράξεις που αναφέρονται ή που περιέχονται στα παραρτήματα τηςπαρούσας συμφωνίας ή στις αποφάσεις της Μικτής Επιτροπής του ΕΟΧ είναιδεσμευτικές για τα συμβαλλόμενα μέρη και αποτελούν ή θα αποτελέσουντμήμα της εσωτερικής τους έννομης τάξης ως εξής :
(α)μία πράξη που αντιστοιχεί σε κανονισμό ΕΟΚ εντάσσεται ως έχειστην εσωτερική έννομη τάξη των συμβαλλομένων μερών
(β) μία πράξη που αντιστοιχεί σε οδηγία ΕΟΚ παρέχει τη δυνατότηταστις αρχές των συμβαλλομένων μερών να επιλέγουν τον τύπο και τα μέσαεφαρμογής.
ΜΕΡΟΣ ΙΙ
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
Άρθρο 8

1.Η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων μεταξύ των συμβαλλομένωνμερών καθιερώνεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας συμφωνίας.
2.Τα άρθρα 10 ως 15, 19, 20 και 25 ως 27 εφαρμόζονται μόνο σταπροϊόντα καταγωγής των συμβαλλομένων μερών, εκτός εάν άλλως ορίζεται.
3.Εκτός εάν άλλως ορίζεται οι διατάξεις της παρούσας συμφωνίαςεφαρμόζονται μόνο:
(α) στα προϊόντα που υπάγονται στα κεφάλαια 25 μέχρι 97 τουΕναρμονισμένου Συστήματος Περιγραφής και Κωδικοποίησης τωνεμπορευμάτων, εκτός από τα προϊόντα που απαριθμούνται στο πρωτόκολλο 2,
(β)στα προϊόντα που αναφέρονται στο πρωτόκολλο 3, με την επιφύλαξητων ειδικών ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στο εν λόγω πρωτόκολλο.
Άρθρο 9
1.Οι κανόνες καταγωγής περιλαμβάνονται στο πρωτόκολλο 4. Ισχύουνυπό την επιφύλαξη των διεθνών υποχρεώσεων τις οποίες έχουν αναλάβει ήενδέχεται να αναλάβουν τα συμβαλλόμενα μέρη στα πλαίσια της ΓενικήςΣυμφωνίας Δασμών και Εμπορίου.
2.Για τη διεύρυνση των αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται με τηνπαρούσα συμφωνία, τα συμβαλλόμενα μέρη θα συνεχίσουν τις προσπάθειεςγια να βελτιώσουν περαιτέρω και να απλουστεύσουν, από κάθε άποψη, τουςκανόνες καταγωγής και να επεκτείνουν τη συνεργασία σε τελωνειακάθέματα.
3.Η πρώτη επανεξέταση θα πραγματοποιηθεί προ του τέλους του 1993.Οι επόμενες επανεξετάσεις θα πραγματοποιούνται ανά διετία. Βάσει τωνεπανεξετάσεων αυτών, τα συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση νααποφασίζουν σχετικά με τα κατάλληλα μέτρα που πρέπει να περιληφθούνστην παρούσα συμφωνία.
Άρθρο 10
Οι τελωνειακοί δασμοί επί των εισαγωγών και των εξαγωγών, και όλες οιφορολογικές επιβαρύνσεις ισοδυνάμου αποτελέσματος, απαγορεύονται μεταξύτων συμβαλλομένων μερών. Με την επιφύλαξη των ρυθμίσεων πουπεριλαμβάνονται στο πρωτόκολλο 5, το ίδιο ισχύει για τους τελωνειακούςδασμούς ταμιευτικού χαρακτήρα.
Άρθρο 11
Οι ποσοτικοί περιορισμοί επί των εισαγωγών, καθώς και όλα τα μέτραισοδυνάμου αποτελέσματος, απαγορεύονται μεταξύ των συμβαλλομένων μερών.
Άρθρο 12
Οι ποσοτικοί περιορισμοί επί των εξαγωγών καθώς και όλα τα μέτραισοδυνάμου αποτελέσματος, απαγορεύονται μεταξύ των συμβαλλομένων μερών.
Άρθρο 13
Οι διατάξεις των άρθρων 11 και 12 δεν αντιτίθενται στις απαγορεύσειςή στους περιορισμούς εισαγωγών, εξαγωγών ή διαμετακομίσεων πουδικαιολογούνται από λόγους δημόσιας ηθικής, δημόσιας τάξεως, δημόσιαςασφάλειας, προστασίας της υγείας και της ζωής των ανθρώπων, και τωνζώων ή προφύλαξης των φυτών, προστασίας των εθνικών θησαυρών που έχουνκαλλιτεχνική, ιστορική ή αρχαιολογική αξία, ή προστασίας τηςβιομηχανίας και εμπορικής ιδιοκτησίας. Οι απαγορεύσεις ή οι περιορισμοίαυτοίδεν δύνανται πάντως να αποτελούν ούτε μέσοαυθαίρετης διάκρισηςούτε συγκεκαλυμμένο περιορισμό του εμπορίου μεταξύ των συμβαλλομένωνμερών.
Άρθρο 14
Τα συμβαλλόμενα μέρη δεν επιβάλλουν, άμεσα ή έμμεσα, στα προϊόνταάλλων συμβαλλομένων μερών, εσωτερικούς φόρους οποιασδήποτεφύσεωςανωτέρους από εκείνους που επιβαρύνουν άμεσα ή έμμεσα τα ομοειδή εθνικάπροϊόντα.
Επιπλέον, κανένα συμβαλλόμενο μέρος δεν επιβάλλει στα προϊόνταάλλωνσυμβαλλομένων μερών εσωτερικούς φόρους, η φύση των οποίων οδηγεί έμμεσαστην προστασία άλλων προϊόντων.
Άρθρο 15
Για τα προϊόντα που εξάγονται προς το έδαφος ενός των συμβαλλομένωνμερών, η επιστροφή εσωτερικών φόρων δεν δύναται ναείναι ανώτερη τωνεσωτερικών φόρων που τους έχουν επιβληθεί άμεσα ή έμμεσα.
Άρθρο 16
1.Τα συμβαλλόμενα μέρη εξασφαλίζουν ότι τα κρατικά μονοπώλιαεμπορικού χαρακτήρα προσαρμόζονται έτσι ώστε να αποκλείεται οποιαδήποτεδιάκριση ως προς τους όρους εφοδιασμού και διαθέσεως των εμπορευμάτων,μεταξύ των υπηκόων των κρατών μελών της εκ και των κρατών της ΕΖΕΣ.
2.Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται σε κάθε όργανομετο οποίο οι αρμόδιες αρχέςτων συμβαλλομένων μερών, εκ του νόμου ή εκτων πραγμάτων, ελέγχουν, διευθύνουν ή επηρεάζουν αισθητά άμεσα ήέμμεσα, τις εισαγωγές ή τις εξαγωγές μεταξύ συμβαλλομένων μερών. Οιδιατάξεις αυτές εφαρμόζονται επίσης και στα κατά παραχώρηση κρατικάμονοπώλια.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΑΛΙΕΙΑΣ
Άρθρο 17

Οι ειδικές διατάξεις και ρυθμίσεις που αφορούν τον τομέα τηςκτηνιατρικής και της φυτοϋγειονομικής νομοθεσίας, περιλαμβάνονται στοπαράρτημα Ι.
Άρθρο 18
Με την επιφύλαξη των ειδικών ρυθμίσεων που διέπουν τις συναλλαγέςγεωργικών προϊόντων, τα συμβαλλόμενα μέρη μεριμνούν ώστε, οι ρυθμίσειςπου προβλέπονται στο άρθρο 17 και στο άρθρο 23, σημεία α) και β),εφόσον εφαρμόζονται σε προϊόντα εκτός από εκείνα που καλύπτει το άρθρο8 παράγραφος 3, δεν παρεμποδίζονται από άλλα τεχνικά εμπόδια κατά τιςσυναλλαγές. Εφαρμόζεται το άρθρο 13.
Άρθρο 19
1. Τα συμβαλλόμενα μέρη εξετάζουν κάθε δυσκολία που ενδέχεται ναπροκύψει κατά τις συναλλαγές γεωργικών προϊόντων και καταβάλλουνπροσπάθειες για την εξεύρεση καταλλήλων λύσεων.
2. Τα συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να συνεχίσουν τιςπροσπάθειές τους για την επίτευξη της προοδευτικής ελευθέρωσης τωνγεωργικών συναλλαγών.
3. Για το σκοπό αυτό, προβαίνουν, προ του τέλους του 1993, και στησυνέχεια ανά διετία, σε επανεξέταση των όρων που διέπουν το εμπόριογεωργικών προϊόντων.
4. Βάσει των αποτελεσμάτων των επανεξετάσεων αυτών, στα πλαίσια τωναντιστοίχων γεωργικών πολιτικών τους και λαμβάνονταις υπόψη τααποτελέσματα του Γύρου της Ουρουγουάης, τα συμβαλλόμενα μέρηαποφασίζουν, εντός του πλαισίου της παρούσας συμφωνίας, σεπροτιμησιακή, διμερή ή πολυμερή, αμοιβαία και εκατέρωθεν επωφελή βάση,σχετικά με περαιτέρω περιορισμούς των εμποδίων κατά τις συναλλαγές στογεωργικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προκύπτουν από τακρατικά μονοπώλια εμπορικού χαρακτήρα στο γεωργικό τομέα.
Άρθρο 20
Οι διατάξεις και οι ρυθμίσεις που αφορούν τους ιχθύς και άλλαπροϊόντα της θάλασσας περιλαμβάνονται στο πρωτόκολλο 9.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑΚΑΙΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ
Άρθρο 21

1.Για τη διευκόλυνση των μεταξύ τους συναλλαγών, τα συμβαλλόμεναμέρη απλουστεύουν τους συνοριακούς ελέγχους και διατυπώσεις. Οισχετικές ρυθμίσεις περιλαμβάνονται στο πρωτόκολλο 10.
2.Τα συμβαλλόμενα μέρη παρέχουν αμοιβαία συνδρομή, σε τελωνειακάθέματα, προκειμένου να εξασφαλίσουν την ορθή εφαρμογή της τελωνειακήςνομοθεσίας. Οι σχετικές ρυθμίσεις περιλαμβάνονται στο πρωτόκολλο 11.
3.Τα συμβαλλόμενα μέρη ενισχύουν και διευρύνουν τη συνεργασίαμεσκοπό την απλούστευση των διαδικασιών για τις συναλλαγές εμπορευμάτων,ιδίως στα πλαίσια κοινοτικών προγραμμάτων, έργων και δράσεων πουαποβλέπουν στη διευκόλυνση των συναλλαγών, σύμφωνα με τους κανόνες πουεκτίθενται στο Μέρος VΙ.
4.Παρά τις διατάξεις του άρθρου 8 παράγραφος 3, το παρόν άρθροεφαρμόζεται σε όλα τα προϊόντα.
Άρθρο 22
Κάθε συμβαλλόμενο μέρος που προτίθεται να προβεί στη μείωση τουπραγματικού επιπέδου των δασμών ή των επιβαρύνσεων ισοδυνάμουαποτελέσματος που επιβάλλει σε τρίτες χώρες, οι οποίες απολαύουν τηςμεταχειρίσεως του μάλλον ευνοούμενου κράτους, ή το οποίο προτίθεταινααναστείλει την εφαρμογή τους, προβαίνει εφόσον είναιδυνατόν, σεσχετική κοινοποίηση προς τη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ, το αργότερο τριάνταημέρες πριν αρχίσει να ισχύει αυτή η μείωση ή αναστολή. Λαμβάνει υπόψητις παρατηρήσεις άλλων συμβαλλόμενων μερών σχετικά με στρεβλώσεις πουενδέχεται να προκύψουν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
ΛΟΙΠΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ
Άρθρο 23

Καθορίζονται ειδικές διατάξεις και ρυθμίσεις :
(α)στο πρωτόκολλο 12 και στο παράρτημα ΙΙ όσον αφορά τεχνικούςκανόνες, πρότυπα, δοκιμή και πιστοποίηση,
(β)στο πρωτόκολλο 47 όσον αφορά την κατάργηση των τεχνικών εμποδίωνστο εμπόριο οίνου,
(γ)στο παράρτημα ΙΙΙ όσον αφορά την ευθύνη εξ ελλαττωματικώνπροϊόντων.
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται σε όλα τα προϊόντα, εκτός εάν άλλως ορίζεται.
Άρθρο 24
Οι ειδικές διατάξεις και ρυθμίσεις που αφορούν την ενέργειαπεριλαμβάνονται στο παράρτημα ΙV.
Άρθρο 25
Σε περίπτωση που η τήρηση των διατάξεων των άρθρων 10 και 12 οδηγείσε :
(α)επανεξαγωγή προς τρίτη χώρα έναντι της οποίας το συμβαλλόμενομέρος εξαγωγής διατηρεί, για το συγκεκριμένο προϊόν, ποσοτικούςπεριορισμούς επί των εξαγωγών, εξαγωγικούς δασμούς ή μέτρα ήφορολογικές επιβαρύνσεις ισοδυνάμου αποτελέσματος, ή
(β) σοβαρή έλλειψη, ή απειλή σοβαρής έλλειψης, προϊόντος που είναισημαντικά για το συμβαλλόμενο μέρος εξαγωγής,
και εφόσον οι προαναφερόμενες περιπτώσεις προκαλούν ή ενδέχεται ναπροκαλέσουν σημαντικές δυσχέρειες στο συμβαλλόμενο μέρος εξαγωγής, τοεν λόγω συμβαλλόμενο μέρος δύναται να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα,σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στο άρθρο 113.
Άρθρο 26
Μέτρα αντιντάμπινγκ, αντισταθμιστικοί δασμοί και μέτρα κατά τωναθέμιτων εμπορικών πρακτικών που αποδίδονται σε τρίτες χώρες, δενεφαρμόζονται στις σχέσεις μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, εκτός εάνάλλως ορίζεται στην παρούσα συμφωνία.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΑΝΘΡΑΚΑ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑ
Άρθρο 27

Οι διατάξεις και οι ρυθμίσεις που αφορούν τα προϊόντα άνθρακα καιχάλυβα περιλαμβάνονται στα πρωτόκολλα 14 και 25.
ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ,ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΜΙΣΘΩΤΟΙ ΚΑΙ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ
Άρθρο 28

1.Εξασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων μεταξύ τωνκρατών μελών της ΕΚ και των κρατών της ΕΖΕΣ.
2.Η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων συνεπάγεται την κατάργησηκάθε διακρίσεως, λόγω ιθαγενείας μεταξύ των εργαζομένων των κρατώνμελών της ΕΚ και των κρατών της ΕΖΕΣ, όσον αφορά την απασχόληση, τηναμοιβή και τους άλλους όρους εργασίας και απασχόλησης.
3.Υπό την επιφύλαξη των περιορισμών που δικαιολογούνται από λόγουςδημοσίας τάξεως, δημοσίας ασφαλείας και δημοσίας υγείας, η ελεύθερηκυκλοφορία των εργαζομένων περιλαμβάνει το δικαίωμά τους:
(α)να αποδέχονται κάθε πραγματική προσφορά εργασίας,
(β)να διακινούνται ελεύθερα, για το σκοπό αυτό, στο έδαφος τωνκρατών μελών της ΕΚ και των κρατών της ΕΖΕΣ,
(γ)να διαμένουν σε ένα από τα κράτη μέλη της ΕΚ ή της ΕΖΕΣ με σκοπόνα ασκούν εκεί ορισμένη εργασία σύμφωνα με τις νομοθετικές,κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που διέπουν την απασχόληση τωνεργαζομένων υπηκόων αυτού του κράτους,
(δ)να παραμένουν στο έδαφος ενός κράτους μέλους της ΕΚ ή της ΕΖΕΣκαι μετά την άσκηση σε αυτό ορισμένης εργασίας.
4.Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου δεν εφαρμόζονται προκειμένουπερί απασχολήσεως στη δημόσια διοίκηση.
5,Οι ειδικές διατάξεις όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία τωνεργαζομένων περιλαμβάνονται στο παράρτημα V.
Άρθρο 29
Για την ελεύθερη κυκλοφορία των μισθωτών και μη μισθωτών εργαζομένων,τα συμβαλλόμενα μέρη εξασφαλίζουν, όπως προβλέπεται στο παράρτημα VΙ,στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης, για τους μισθωτούς και μημισθωτούς εργαζόμενους καθώς και για τους εξ αυτών έλκοντας δικαιώματαιδίως:
(α)τον συνυπολογισμό όλων των περιόδων που λαμβάνονται υπόψη απότις διάφορες εθνικές νομοθεσίες, για την κτήση και τη διατήρηση τουδικαιώματος προς λήψη παροχής, όπως και για τον υπολογισμό του ύψουςαυτών
(β)την καταβολή των παροχών στα πρόσωπα που κατοικούν στα εδάφη τωνσυμβαλλομένων μερών.
Άρθρο 30
Για να διευκολύνονται τα άτομα να αναλαμβάνουν και να ασκούνδραστηριότητες ως μισθωτοί και μη μισθωτοί εργαζόμενοι τα συμβαλλόμεναμέρη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα, που περιέχονται στο παράρτημα VΙΙ,όσον αφορά την αμοιβαία αναγνώριση διπλωμάτων, πιστοποιητικών και άλλωντίτλων και τον συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών, καιδιοικητικών διατάξεων στα συμβαλλόμενα μέρη, όσον αφορά την ανάληψη καιτην άσκηση δραστηριοτήτων από μισθωτούς και μη μισθωτούς εργαζόμενους.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Άρθρο 31
1. Στα πλαίσια των διατάξεων της παρούσας συμφωνίας, δεν υπάρχουνπεριορισμοί στην ελευθερία εγκατάστασης των υπηκόων ενός κράτους μέλουςτης ΕΚ ή της ΕΖΕΣ στο έδαφος οιουδήποτε άλλου από τα κράτη αυτά.Αυτήεκτείνεται επίσης στους περιορισμούς για την ίδρυση πρακτορείων,υποκαταστημάτων ή θυγατρικών εταιρειών από τους υπηκόους ενός κράτουςμέλους της ΕΚ ή κράτους της ΕΖΕΣ που είναι εγκατεστημένοι στο έδαφοςοιουδήποτε από τα κράτη αυτά.
Η ελευθερία εγκαταστάσεως περιλαμβάνει την ανάληψη και την άσκηση μημισθωτών δραστηριοτήτων καθώς και τη σύσταση και τη διαχείρισηεπιχειρήσεων, και ιδίως εταιρειών κατά ,την έννοια τουάρθρου 34,δεύτερο εδάφιο, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονταιαπό τηνομοθεσία της χώρας εγκατάστασης για τους δικούς της υπηκόους, με τηνεπιφύλαξη των διατάξεων του κεφαλαίου 4.
2.Οι ειδικές διατάξεις όσον αφορά το δικαίωμα εγκατάστασηςπεριλαμβάνονται στα παραρτήματα VΙΙΙ ως ΧΙ.
Άρθρο 32
Εξαιρούνται από την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου,όσον αφορά το ενδιαφερόμενο συμβαλλόμενο μέρος, οι δραστηριότητες πουσυνδέονται, στο κράτος αυτό, έστω και περιστασιακά, με την άσκησηδημόσιας εξουσίας.
Άρθρο 33
Οι διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου και τα μέτρα που λαμβάνονταιδυνάμει αυτών, δεν εμποδίζουν τη δυνατότητα εφαρμογής των νομοθετικών,κανονιστικών ή διοικητικών διατάξεων που προβλέπουν ειδικό καθεστώς γιατους αλλοδαπούς υπηκόους και δικαιολογούνται από λόγους δημόσιαςτάξεως, δημόσιας ασφάλειας και δημοσίας υγείας.
Άρθρο 34
Οι εταιρείες που έχουν συσταθεί σύμφωνα με τη νομοθεσία ενός κράτουςμέλους της ΕΚ ή ενός κράτους της ΕΖΕΣ και οι οποίες έχουν τηνκαταστατική τους έδρα, την κεντρική τους διοίκηση ή τηνκύριαεγκατάστασή τους στο έδαφος των συμβαλλομένων μερών, εξομοιώνονται, γιατους σκοπούς του παρόντος κεφαλαίου, προς τα φυσικά πρόσωπα, που είναιυπήκοοι των κρατών μελών της ΕΚ ή των κρατών της ΕΖΕΣ.
Ως εταιρείες νοούνται οι εταιρείες αστικού ή εμπορικού δικαίου,συμπεριλαμβανομένων των συνεταιρισμών και των άλλων νομικών προσώπωνδημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, εξαιρουμένων εκείνων που δεν επιδιώκουνκερδοσκοπικό σκοπό.
Άρθρο 35
Οι διατάξεις του άρθρου 30 εφαρμόζονται σε θέματα που καλύπτει τοπαρόν κεφάλαιο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Άρθρο 36

1.Στο πλαίσιο των διατάξεων της παρούσας συμφωνίας, δενεπιβάλλονται περιορισμοί στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών στοέδαφος τωνσυμβαλλομένων μερών, όσον αφορά τους υπηκόους των κρατών μελών της ΕΚκαι των κρατών της ΕΖΕΣ, που είναι εγκατεστημένοι σε κράτος μέλος τηςΕΚ ή κράτος της ΕΖΕΣ, άλλο από εκείνο του αποδέκτη της παροχής.
2.Οι ειδικές διατάξεις όσον αφορά την ελεύθερη παροχή υπηρεσιώνπεριλαμβάνονται στα παραρτήματα ΙΧ ως ΧΙ.
Άρθρο 37
Κατά την έννοια της παρούσας συμφωνίας, ως υπηρεσίες νοούνται οι κατάκανόνα αμειβόμενες παροχές, εφόσον δεν διέπονται από τις διατάξεις τιςσχετικές με την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, των κεφαλαίων καιτων προσώπων.
Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν ιδίως :
(α)βιομηχανικές δραστηριότητες
(β)εμπορικές δραστηριότητες
(γ)βιοτεχνικές δραστηριότητες
(δ)δραστηριότητες των ελευθέρων επαγγελμάτων.
Με την επιφύλαξη των διατάξεων του κεφαλαίου 2, εκείνος που παρέχειυπηρεσία δύναται, για την εκτέλεση αυτής, να ασκεί προσωρινά τηδραστηριότητά του στο κράτος όπου παρέχεται η υπηρεσία, με τουςίδιουςόρους που το κράτος αυτό επιβάλλει στους δικούς του υπηκόους.
Άρθρο 38
Η ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών στον τομέα των μεταφορών διέπεταιαπό τις διατάξεις του κεφαλαίου 6.
Άρθρο 39
Οι διατάξεις των άρθρων 30 και 32 ως 34 εφαρμόζονται επί των θεμάτωνπου διέπονται από το παρόν κεφάλαιο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
ΚΕΦΑΛΑΙΑ
Άρθρο 40

Στα πλαίσια των διατάξεων της παρούσας συμφωνίας, δεν επιβάλλονταιπεριορισμοί μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, στις κινήσεις κεφαλαίων πουανήκουν σε πρόσωπα που έχουνκατοικία σε κράτος μέλος της ΕΚ ή της ΕΖΕΣούτε διάκριση μεταχείρισης που βασίζεται στην ιθαγένεια ή στην κατοικίατων μερών ή στον τόπο της επενδύσεως. Στο παράρτημα ΧΙΙ περιέχονται οιαναγκαίες διατάξεις για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.
Άρθρο 41
Οι τρέχουσες πληρωμές που συνδέονται με τις κινήσεις εμπορευμάτων,προσώπων ή υπηρεσιών ή τις κινήσεις κεφαλαίων μεταξύ των συμβαλλομένωνμερών, στα πλαίσια των διατάξεων της παρούσας συμφωνίας, ελευθερώνονταιαπό όλους τους περιορισμούς.
Άρθρο 42
1. Δεν γίνονται διακρίσεις όταν εφαρμόζονται στις κινήσεις τωνκεφαλαίων που ελευθερώθηκαν, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσαςσυμφωνίας, εσωτερικές ρυθμίσεις σχετικά με την κεφαλαιαγορά και τοπιστωτικό σύστημα.
2.Τα δάνεια που προορίζονται για άμεση ή έμμεση χρηματοδότηση ενόςκράτους μέλους της ΕΚ ή ενός κράτους της ΕΖΕΣ ή των περιφερειακών ήτοπικών αρχών αυτού, είναι δυνατό να εκδίδονται ή να τοποθετούνται σεάλλα κράτη μέλη της ΕΚ ή της ΕΖΕΣ, μόνον εφόσον συμφωνούν ταενδιαφερόμενα κράτη.
Άρθρο 43
1.Στην περίπτωση που οι διαφορές μεταξύ των συναλλαγματικώνρυθμίσεων των κρατών μελών της ΕΚ και των κρατών της ΕΖΕΣ ενδέχεται ναπαροτρύνουν τα πρόσωπα τα οποία έχουν κατοικία σε ένα από τα κράτηαυτά, να χρησιμοποιούν τις διευκολύνσεις μεταφοράς κεφαλαίωνστοέδαφος των συμβαλλομένων μερών, όπως προβλέπονται από το άρθρο 40,προς καταστρατήγηση των διατάξεων ενός των κρατών αυτών όσων αφορά τιςκινήσεις κεφαλαίων προς ή από τρίτες χώρες, αυτό το συμβαλλόμενο μέροςδύναται να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για να εξαλείψει τις δυσχέρειεςαυτές.
2.Στην περίπτωση που οι κινήσεις κεφαλαίων διαταράσσουν τηλειτουργία της κεφαλαιαγοράς σε κράτος μέλος της ΕΚ ή σε κράτος τηςΕΖΕΣ, αυτό το συμβαλλόμενο μέρος δύναται να λάβει μέτρα προστασίας όσοναφορά τις κινήσεις των κεφαλαίων.
3.Αν οι αρμόδιες αρχές συμβαλλόμενου μέρους, μεταβάλλοντας την τιμήσυναλλάγματος, νοθεύουν σοβαρά τους όρους ανταγωνισμού, τα άλλασυμβαλλόμενα μέρη δύνανται να λάβουν, για μια αυστηρά περιορισμένηπερίοδο, τα αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών τηςμεταβολής αυτής.
4,Σε περίπτωσηδυσχερειών ή σοβαρής απειλής δυσχερειών στο ισοζύγιοπληρωμών ενός κράτους μέλους της ΕΚ ή ενός κράτους τηςΕΖΕΣ, οι οποίεςοφείλονται είτε σε ολική διατάραξη του ισοζυγίου πληρωμών είτε στοείδος του συναλλάγματος που διαθέτει και οι οποίες είναι σε θέση ιδίωςνα θέσουν σε κίνδυνο τη λειτουργίατης παρούσας συμφωνίας, αυτό τοσυμβαλλόμενο μέρος δύναται να λάβει μέτρα προστασίας.
Άρθρο 44
Η Κοινότητα, αφενός, και τα κράτη της ΕΖΕΣ, αφετέρου, εφαρμόζουν τιςεσωτερικές τους διαδικασίες, όπως προβλέπεται στο πρωτόκολλο 18, γιατην εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 43.
Άρθρο 45
1.Οι αποφάσεις, οι γνώμες και οι συστάσεις που αφορούν τα μέτρα πουπεριγράφονται στο άρθρο 43, κοινοποιούνται στη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ.
2.Όλα τα μέτρα αποτελούν αντικείμενο προηγουμένων διαβουλεύσεων καιανταλλαγής πληροφοριών στα πλαίσια της Μικτής Επιτροπής του ΕΟΧ.
3.Ωστόσο, στην περίπτωση που αναφέρεται στο άρθρο 43 παράγραφος 2,το ενδιαφερόμενο συμβαλλόμενο μέρος δύναται λόγω του απόρρητου καιεπείγοντος χαρακτήρα της κατάστασης, να λάβει τα μέτρα, εφόσον αυτόείναι αναγκαίο, χωρίς προηγούμενες διαβουλεύσεις και ανταλλαγήπληροφοριών.
4.Στην περίπτωση που αναφέρεται στο άρθρο 43 παράγραφος 4, εφόσονδιαπιστώνεται αιφνίδια κρίση στο ισοζύγιο πληρωμών και δεν δύνανται ναεφαρμοσθούν οι διαδικασίες της παραγράφου 2, το ενδιαφερόμενοσυμβαλλόμενο μέρος δύναται να λάβει, προληπτικώς, τα αναγκαία μέτραπροστασίας. Τα μέτρα αυτά πρέπει να διαταράσσουν το λιγότερο δυνατό τηλειτουργία της παρούσας συμφωνίας και δεν πρέπει να υπερβαίνουν τααπολύτως απαραίτητα όρια για την αντιμετώπιση των αιφνίδιων δυσχερειώνπου ανέκυψαν.
5.Στην περίπτωση που λαμβάνονται μέτρα σύμφωνα με τις παραγράφους 3και 4, γίνεται η σχετική ανακοίνωση το αργότερο μέχρι την ημερομηνίαέναρξης της ισχύος τους και η ανταλλαγή πληροφοριών, οι διαβουλεύσειςκαι οι ανακοινώσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1, πραγματοποιούνταιτο ταχύτερο δυνατόν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Άρθρο 46

Τα συμβαλλόμενα μέρη ανταλλάσσουν απόψεις και πληροφορίες σχετικά μετην εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας και τις συνέπειες της ολοκλήρωσηςτων οικονομικών δραστηριοτήτων και της άσκησης των οικονομικών καινομισματικών πολιτικών. Επιπλέον, συζητούν μακροοικονομικά θέματα,πολιτικές και προοπτικές. Αυτή η ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών δενέχει δεσμευτικό χαρακτήρα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ
Άρθρο 47

1.Τα άρθρα 48 μέχρι 52 εφαρμόζονται στις σιδηροδρομικές, τιςοδικές και τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές.
2:Οι ειδικές διατάξεις για όλους τους τρόπους μεταφορώνπεριλαμβάνονται στο παράρτημα ΧΙΙΙ.
Άρθρο 48
1., Οι διατάξεις κράτους μέλους της ΕΚ ή κράτους της ΕΖΕΣ που αφορούντις σιδηροδρομικές, τις οδικές και τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές καιδεν καλύπτονται από το παράρτημα ΧΙΙΙ, δεν δύνανται να καταστούνλιγότερο ευνοϊκές ως προς τις άμεσες ή έμμεσες επιπτώσεις τους, γιατους μεταφορείς άλλων κρατών, σε σχέση με τους εθνικούς μεταφορείς.
2.Κάθε συμβαλλόμενο μέρος που παρεκκλίνει από την αρχή πουπροβλέπεται στην παράγραφο 1, προβαίνει σε σχετική κοινοποίηση προς τηΜικτή Επιτροπή του ΕΟΧ. Τα άλλα συμβαλλόμενα μέρη που δεν δέχονται τηνπαρέκκλιση, δύνανται να λάβουν τα ανάλογα αντίμετρα.
Άρθρο 49
Οι ενισχύσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες συντονισμού τωνμεταφορών ή που αντιστοιχούν στην αποκατάσταση ορισμένων βαρώνσυνυφασμένων με την έννοια της δημόσιας υπηρεσίας, συμβιβάζονται με τηνπαρούσα συμφωνία.
Άρθρο 50
1.Στην περίπτωση μεταφοράς στο έδαφος των συμβαλλομένων μερών,καταργούνται οι διακρίσεις που συνίστανται στην εφαρμογή, από έναμεταφορέα, για τα αυτά εμπορεύματα και τις αυτές σχέσεις μεταφοράς,διαφορετικών κομίστρων και όρων μεταφοράς, ανάλογα με το κράτοςπροέλευσης ή προορισμού των μεταφερόμενων προϊόντων.
2.Η αρμόδια αρχή σύμφωνα με το Μέρος VΙΙ, με δική της πρωτοβουλία ήκατόπιν αιτήσεως ενός κράτους μέλους της ΕΚ ή ενός κράτους της ΕΖΕΣ,εξετάζει τις περιπτώσεις διακρίσεων που προβλέπει το παρόν άρθρο καιλαμβάνει τις αναγκαίες αποφάσεις στα πλαίσια των εσωτερικών τηςκανόνων.
Άρθρο 51
1.Απαγορεύεται η επιβολή, όσον αφορά τις μεταφορές που εκτελούνταιστο έδαφος των συμβαλλομένων μερών, κομίστρων και όρων που συνεπάγονταικαθ` οιονδήποτε τρόπο υποστήριξη ή προστασία μιας ή περισσοτέρωνεπιχειρήσεων ή βιομηχανιών, εκτός εάν τούτο επιτραπεί από την αρμόδιααρχή, που προβλέπεται στο άρθρο 50 παράγραφος 2.
2.Η αρμόδια αρχή, με δική της πρωτοβουλία ή κατόπιν αιτήσεωςκράτους μέλους της ΕΚ ή κράτους της ΕΖΕΣ, εξετάζει τα κόμιστρακαιτους όρους που προβλέπει η παράγραφος 1, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη,αφενός μεν, τις απαιτήσεις μιας κατάλληλης περιφερειακής οικονομικήςπολιτικής, τις ανάγκες των υπανάπτυκτων περιοχών και τα προβλήματα τωνπεριοχών που θίγονται σοβαράαπό πολιτικές περιστάσεις, αφετέρου δετις επιπτώσεις των εν λόγω κομίστρων και όρων στον ανταγωνισμό μεταξύτων διαφόρων τρόπων μεταφοράς.
Η αρμόδια αρχή λαμβάνει τις αναγκαίες αποφάσεις στα πλαίσια τωνεσωτερικών της ρυθμίσεων.
3.Η απαγόρευση που προβλέπεται στην παράγραφο 1 δεν εφαρμόζεταιστα τιμολόγια ανταγωνισμού.
Άρθρο 52
Οι φορολογικές επιβαρύνσεις ή τα τέλη, εκτός των κομίστρων πουεισπράττονται από τον μεταφορέα κατά τη διέλευση των συνόρων, δεν πρέπεινα υπερβαίνουν ένα εύλογο επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικάέξοδα που συνεπάγεται η διέλευση αυτή. Τα συμβαλλόμενα μέρη προσπαθούννα μειώσουν προοδευτικά τα έξοδα αυτά.
ΜΕΡΟΣ ΙV
ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙ ΚΟΙΝΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Άρθρο 53

1.Είναι ασυμβίβαστες με τη λειτουργία της παρούσας συμφωνίας καιαπαγορεύονται όλες οι συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων, όλες οι αποφάσειςενώσεων επιχειρήσεων και κάθε εναρμονισμένη πρακτική, που δύνανται ναεπηρεάσουν το εμπόριο μεταξύ των συμβαλλομένων μερών και που έχουν ωςαντικείμενο ή ως αποτέλεσμα την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τηνόθευση του ανταγωνισμού στο έδαφος που καλύπτει η παρούσα συμφωνία,και ιδίως εκείνες οι οποίες συνίστανται :
(α)στον άμεσο ή έμμεσο καθορισμό των τιμών αγοράς ή πωλήσεως ήάλλων όρων συναλλαγής,
(β)στον περιορισμό ή στον έλεγχο της παραγωγής, της διαθέσεως, τηςτεχνολογικής αναπτύξεως ή των επενδύσεων,
(γ)στην κατανομή των αγορών ή των πηγών εφοδιασμού,(δ)στην εφαρμογή άνισων όρων επί ισοδυνάμων παροχών έναντι τωνεμπορικώς συναλλασσομένων, με αποτέλεσμα να περιέρχονται αυτοί σεμειονεκτική θέση στον ανταγωνισμό,
(ε)στην εξάρτηση της συνάψεως συμβάσεων από την αποδοχή, εκ μέρουςτων συναλλασσόμενων, προσθέτων παροχών, που εκ φύσεως ή σύμφωνα με τιςεμπορικές συνήθειες δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο των συμβάσεωναυτών.
2.Οι απαγορευόμενες δυνάμει του παρόντος άρθρου συμφωνίες ήαποφάσεις είναι αυτοδικαίως άκυρες.
3.Οι διατάξεις της παραγράφου 1 δύνανται να κηρυχθούν ανεφάρμοστες:
-σε κάθε συμφωνία ή κατηγορία συμφωνιών μεταξύ επιχειρήσεων-σε κάθε απόφαση ή κατηγορία αποφάσεων ενώσεων επιχειρήσεων-σε κάθε εναρμονισμένη πρακτική ή κατηγορία εναρμονισμένωνπρακτικών
η οποία συμβάλλει στη βελτίωση της παραγωγής ή της διανομής τωνπροϊόντων ή στην προώθηση της τεχνικής ή οικονομικής προόδου,εξασφαλίζοντας συγχρόνως στους καταναλωτές δίκαιο μερίδιο από το όφελοςπου προκύπτει και η οποία:
(α)δεν επιβάλλει στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις περιορισμούς μηαπαραίτητους για την επίτευξη των στόχων αυτών,
(β)δεν παρέχει στις επιχειρήσεις αυτές τη δυνατότητα καταργήσεωςτου ανταγωνισμού επί σημαντικού τμήματος των σχετικών προσόντων.
Άρθρο 54
Είναι ασυμβίβαστη με την λειτουργία της παρούσας συμφωνίας καιαπαγορεύεται, κατά το μέτρο που δύναται να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύτων συμβαλλομένων μερών, η καταχρηστική εκμετάλλευση από μία ήπερισσότερες επιχειρήσεις της δεσπόζουσας θέσης τους στο έδαφος πουκαλύπτει η παρούσα συμφωνία ή σημαντικού τμήματός του.
Η κατάχρηση αυτή δύναται να συνίσταται ιδίως:
(α)στην άμεση ή έμμεση επιβολή μη δικαίων τιμών αγοράς ή πωλήσεως ήάλλων όρων συναλλαγής,
(β)στον περιορισμό της παραγωγής, της διαθέσεως ή της τεχνολογικήςαναπτύξεως επί ζημία των καταναλωτών,
(γ)στην εφαρμογή άνισων όρων επί ισοδυνάμων παροχών έναντι τωνεμπορικώς συναλλασσομένων, με αποτέλεσμα να περιέρχονται αυτοί σεμειονεκτική θέση στον ανταγωνισμό,
(δ)στην εξάρτηση της συνάψεως συμβάσεως από την αποδοχή, εκ μέρουςτων συναλλασσομένων, προσθέτων παροχών που εκ φύσεως ή σύμφωνα με τιςεμπορικές συνήθειες δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο των συμβάσεωναυτών.
Άρθρο 55
1.Με την επιφύλαξη των διατάξεων εφαρμογής των άρθρων 53 και 54,όπως περιλαμβάνονται στο πρωτόκολλο 21 και στο παράρτημα XIV τηςπαρούσας συμφωνίας, η Επιτροπή των ΕΚ και η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣπου προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 1, μεριμνούν για τηνπραγμάτωση των αρχών που καθορίζονται στα άρθρα 53 και 54.
Η αρμόδια Εποπτεύουσα Αρχή, όπως προβλέπεται στο άρθρο 5`, εξετάζειτις περιπτώσεις εικαζομένων παραβάσεων των ανωτέρω αρχών, με δική τηςπρωτοβουλία, ή κατόπιν αιτήσεως κράτους όσον αφορά το έδαφός του ήκατόπιν αιτήσεως της άλλης εποπτεύουσας Αρχής. Η αρμόδια ΕποπτεύουσαΑρχή πραγματοποιεί τις έρευνες αυτές σε συνεργασία με τις αρμόδιεςεθνικές αρχές στο συγκεκριμένο έδαφος και σε συνεργασία με την άλληΕποπτεύουσα Αρχή, η οποία την επικουρεί σύμφωνα με τους εσωτερικούς τηςκανόνες.
Εάν η Αρχή αυτή διαπιστώσει παράβαση, προτείνει τα κατάλληλα μέτραγια τον τερματισμό της.
2.Εάν δεν τερματισθεί η παράβαση, η αρμόδια Εποπτεύουσα Αρχήβεβαιώνει την παράβαση των ανωτέρω αρχών με αιτιολογημένη απόφαση.
Η αρμόδια Εποπτεύουσα Αρχή δύναται να δημοσιεύσει την απόφασή της καινα επιτρέψει στα κράτη στο συγκεκριμένο έδαφος, να λάβουν τα αναγκαίαδιορθωτικά μέτρα, των οποίων καθορίζει τους όρους και τις λεπτομέρειες.Μπορεί επίσης να ζητήσει από την άλλη Εποπτεύουσα Αρχή, να επιτρέψειστα κράτη στο συγκεκριμένο έδαφος, να λάβουν παρόμοια μέτρα.
Άρθρο 56
1.Οι αποφάσεις για μεμονωμένες περιπτώσεις που διέπονται από τοάρθρο 53 λαμβάνονται από τις Εποπτεύουσες Αρχές σύμφωνα με τιςακόλουθες διατάξεις:
(α)οι αποφάσεις για μεμονωμένες περιπτώσεις που επηρεάζεται μόνο τοεμπόριο μεταξύ των κρατών της ΕΖΕΣ, λαμβάνονται από την ΕποπτεύουσαΑρχή της ΕΖΕΣ,
(β)με την επιφύλαξη του σημείου γ), η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣλαμβάνει αποφάσεις, όπως προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 58, τουπρωτοκόλλου 21 και οι κανόνες που θεσπίστηκαν για την εφαρμογή τουκαθώς και οι διατάξεις του πρωτοκόλλου 23 και του παραρτήματος ΧΙV,εφόσον ο κύκλος εργασιών των σχετικών επιχειρήσεων στο έδαφοςτωνκρατών της ΕΖΕΣ είναι τουλάχιστον ίσος με το 33% ή μεγαλύτερος τουκύκλου εργασιών τους στο έδαφος το οποίο καλύπτει η παρούσα συμφωνία,
(γ)η Επιτροπή των ΕΚ λαμβάνει αποφάσεις για τις λοιπές περιπτώσειςκαθώς και για τις περιπτώσεις τις οποίες αφορά το σημείο β) , όπουεπηρεάζεται το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών της ΕΚ, λαμβάνοντας υπόψητις διατάξεις του άρθρου 58, του πρωτοκόλλου 21, του πρωτοκόλλου 23 καιτου παραρτήματος ΧΙV.
2.Οι αποφάσεις για μεμονωμένες περιπτώσεις που διέπονται από τοάρθρο 54 λαμβάνονται από την Εποπτεύουσα Αρχή, στο έδαφος της οποίαςδιαπιστώνεται ότι υπάρχει δεσπόζουσα θέση. Οι κανόνες της παραγράφου 1,σημεία β) και γ) εφαρμόζονται μόνο αν ο δεσπόζωνχαρακτήραςδιαπιστώνεται στα εδάφη και των δύο Εποπτευουσών Αρχών.
3.Η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ αποφασίζει για μεμονωμένεςπεριπτώσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1, σημείο γ), οι επιπτώσειςτων οποίων στο εμπόριο μεταξύ κρατών μελών της ΕΚ ή στον ανταγωνισμόστο εσωτερικό της Κοινότητας δεν είναι αισθητές.
4.Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, οι όροι “επιχείρηση” και”κύκλος εργασιών” ορίζονται στο πρωτόκολλο 22.
Άρθρο 57
1.Οι συγκεντρώσεις, ο έλεγχος των οποίων προβλέπεται στην παράγραφο2, και οι οποίες δημιουργούν ή ενισχύουν δεσπόζουσα θέση, έχουν δε ωςαποτέλεσμα να παρακωλύεται σε μεγάλο βαθμό ο αποτελεσματικόςανταγωνισμός στο έδαφος που καλύπτει η παρούσα συμφωνία ή σε σημαντικότμήμα αυτού, πρέπει να κηρύσσονται ασυμβίβαστες με την παρούσασυμφωνία.
2.Ο έλεγχος των συγκεντρώσεων που υπάγονται στην παράγραφο 1πραγματοποιείται από:
(α)την Επιτροπή των ΕΚ στις περιπτώσεις που υπάγονται στονκανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 4064/89, σύμφωνα με τον κανονισμό αυτό, με ταπρωτόκολλα 21 και 24 και με το παράρτημα ΧΙV της παρούσας συμφωνίας. ΗΕπιτροπή των ΕΚ με την επιφύλαξη του ελέγχου από το Δικαστήριο των ΕΚείναι η μόνη αρμόδια για τη λήψη αποφάσεων στις περιπτώσεις αυτές,
(β)την Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ, στις περιπτώσεις που δεναναφέρονται στο σημείο α), εφόσον πληρούνται τα σχετικά κατώτατα όριατου παραρτήματος ΧΙV, στο έδαφος των κρατών της ΕΖΕΣ σύμφωνα με ταπρωτόκολλα 21 και 24 και το παράρτημα ΧΙΩ. Αυτό ισχύει με την επιφύλαξητων αρμοδιοτήτων των κρατών μελών της ΕΚ.
Άρθρο 58
Για να αναπτυχθεί και να διατηρηθεί ενιαία εποπτεία σε ολόκληρο τονΕυρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο στον τομέα του ανταγωνισμού και να προωθηθείη ομοιογενής εφαρμογή και ερμηνεία των διατάξεων της παρούσας συμφωνίαςπρος το σκοπό αυτό, οι αρμόδιες αρχές συνεργάζονται βάσει των διατάξεωντων πρωτοκόλλων 23 και 24.
Άρθρο 59
1. Στην περίπτωση των δημοσίων επιχειρήσεων και τωνεπιχειρήσεωνστις οποίες τα κράτη μέλη της ΕΚ ή τα κράτη της ΕΖΕΣ παρέχουν ειδικά ήαποκλειστικά δικαιώματα, τα συμβαλλόμενα μέρη εξασφαλίζουν ότι δενεπιβάλλονται ούτε διατηρούνται σε ισχύ μέτρα που είναι αντίθετα προςτους κανόνες που περιέχονται στην παρούσα συμφωνία, ιδίως τους κανόνεςπου προβλέπονται στο άρθρο 4 και στα άρθρα 53 μέχρι 63.
2. Οι επιχειρήσεις που είναι επιφορτισμένες με τηδιαχείρισηυπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος ή που έχουν χαρακτήραδημοσιονομικού μονοπωλίου, υπόκεινται στους κανόνες της παρούσαςσυμφωνίας, ιδίως στους κανόνες ανταγωνισμού, κατά το μέτρο που ηεφαρμογή των κανόνων αυτών δεν εμποδίζει, εκ του νόμου ή εκ τωνπραγμάτων, την εκπλήρωση της ιδιαίτερης αποστολής που τους έχειανατεθεί. Η ανάπτυξη των συναλλαγών δεν πρέπει να επηρεάζεται σε βαθμόο οποίος θα αντέκειτο προς το συμφέρον των συμβαλλομένων μερών.
3.Η Επιτροπή των ΕΚ και η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣμεριμνούν,εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων τους, για την εφαρμογή των διατάξεωντου παρόντος άρθρου και απευθύνουν, εφόσον, είναι ανάγκη, τα κατάλληλαμέτρα στα κράτη που εμπίπτουν στο αντίστοιχο έδαφός τους.
Άρθρο 60
Οι ειδικές διατάξεις εφαρμογής των αρχών που εκτίθενται στα άρθρα 53,54, 57 και 59 περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΧΙV.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ
Άρθρο 61

1.Ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οιαδήποτε μορφή από τα κράτη μέλητης ΕΚ τα κράτη της ΕΖΕΣ ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ήαπειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεωςορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής, είναι ασυμβίβαστεςμε τη λειτουργία της παρούσας συμφωνίας, κατά το μέτρο που επηρεάζουντις μεταξύ των συμβαλλομένων μερών συναλλαγές, εκτός εάν η παρούσασυμφωνία ορίζει άλλως.
2.Συμβιβάζονται με τη λειτουργία της παρούσας συμφωνίας:
α)οι ενισχύσεις κοινωνικού χαρακτήρα προς μεμονωμένους καταναλωτές,υπό τον όρο ότι χορηγούνται χωρίς διάκριση προελεύσεως των προϊόντων,
β)οι ενισχύσεις για την επανόρθωση ζημιών που προκαλούνται απόφυσικές καταστροφές ή άλλα έκτακτα γεγονότα,
γ)οι ενισχύσεις προς την οικονομία ορισμένων περιοχών τηςΟμοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, οι οποίες θίγονται από τηδιαίρεση της Γερμανίας, κατά το μέτρο που είναι αναγκαίες για τηναντιστάθμιση των οικονομικών μειονεκτημάτων που προκαλούνται από τηδιαίρεση αυτή.
3.Δύνανται να θεωρηθούν άτι συμβιβάζονται με τη λειτουργία τηςπαρούσας συμφωνίας:
α)οι ενισχύσεις για την προώθηση της οικονομικής αναπτύξεωςπεριοχών, στις οποίες το βιοτικό επίπεδο είναι ασυνήθως χαμηλό ή στιςοποίες επικρατεί σοβαρή υποαπασχόληση,
β)οι ενισχύσεις για την προώθηση σημαντικώνσχεδίων κοινούευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ή για την άρση σοβαρήςδιαταραχής τηςοικονομίας κράτους μέλους της ΕΚ ή κράτους της ΕΖΕΣ,
γ)οι ενισχύσεις για την προώθηση της αναπτύξεως ορισμένωνοικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών, εφόσονδεναλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς τοκοινό συμφέρον,
δ)άλλες κατηγορίες ενισχύσεων που καθορίζονται από τη ΜικτήΕπιτροπή του ΕΟΧ σύμφωνα με το Μέρος VΙΙ.
Άρθρο 62
ι.Κάθε ισχύον σύστημα κρατικών ενισχύσεων, στο έδαφος τωνσυμβαλλομένων μερών, καθώς και όλα τα σχέδια για τη χορήγηση ήμεταβολή των κρατικών ενισχύσεων, επανεξετάζονται τακτικά για να κριθείκατά πόσο συμβιβάζονται με το άρθρο 61. Η επανεξέταοη αυτήπραγματοποιείται :
α)όσον αφορά τα κράτη μέλη της ΕΚ από την Επιτροπή των ΕΚ σύμφωναμε τους κανόνες που προβλέπονται στο άρθρο 93 της συνθήκηςπερίιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας,
β)όσον αφορά τα κράτη της ΕΖΕΣ, από την Εποπτεύουσα Αρχήτης ΕΖΕΣ,σύμφωνα με τους κανόνες που περιλαμβάνονται σε συμφωνία μεταξύ τωνκρατών της ΕΖΕΣ περί συστάσεως της Εποπτεύουσας Αρχής της ΕΖΕΣ, στηνοποία ανατίθενται οι εξουσίες και λειτουργίες που προβλέπονται στοπρωτόκολλο 26.
2.Η Επιτροπή των ΕΚ και η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ, για ναεξασφαλίσουν ενιαία εποπτεία στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων, σεολόκληρο το έδαφος που καλύπτει η παρούσα συμφωνία, συνεργάζονται,σύμφωνα με τις διατάξεις που περιλαμβάνεται στο πρωτόκολλο 27.
Άρθρο 63
Οι ειδικές διατάξεις περί κρατικών ενισχύσεων περιλαμβάνονται στοπαράρτημα ΧV.
Άρθρο 64
1.Αν μία από τις Εποπτεύουσες Αρχές θεωρεί ότι η εφαρμογή τωνάρθρων 61 και 62 της παρούσας συμφωνίας και του άρθρου 5 τουπρωτοκόλλου 14 από την άλλη Εποπτεύουσα Αρχή δεν συμβιβάζεται με τηδιατήρηση ίσων όρων ανταγωνισμού στο έδαφος το οποίο καλύπτει η παρούσασυμφωνία, πραγματοποιείται σχετική ανταλλαγή απόψεων εντός δύοεβδομάδων σύμφωνα με τη διαδικασία του πρωτοκόλλου 27, σημείο στ).
Σε περίπτωση που στο τέλος των εν λόγω δύο εβδομάδων δεν έχειεξευρεθεί λύση κοινής αποδοχής, η αρμόδια αρχή του θιγόμενουσυμβαλλόμενου μέρους μπορεί να λάβει αμέσως τα κατάλληλα προσωρινάμέτρα για να διορθώσει την επελθούσα στρέβλωση του ανταγωνισμού.
Εν συνεχεία, διενεργούνται διαβουλεύσεις στα πλαίσια της ΜικτήςΕπιτροπής του ΕΟΧ με σκοπό την εξεύρεση λύσης κοινής αποδοχής.
Αν η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ δεν μπορέσει εντός τριών μηνών, να βρειμια τέτοια λύση και αν η σχετική πρακτικήδημιουργεί ή απειλεί ναδημιουργήσει στρέβλωση του ανταγωνισμού που επηρεάζει το εμπόριο μεταξύτων συμβαλλομένων μερών, τα προσωρινά μέτρα είναι δυνατό νααντικατασταθούν από τα απολύτως αναγκαία οριστικά μέτρα, για ναεξαλειφθούν τα αποτελέσματα αυτής της στρέβλωσης. Δίδεται προτεραιότηταστα μέτρα που διαταράσσουν λιγότερο τη λειτουργία του ΕΟΧ.
2.Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου ισχύουν επίσης και για τακρατικά μονοπώλια, που ιδρύονται μετά την ημερομηνία υπογραφής τηςπαρούσας συμφωνίας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
ΛΟΙΠΟΙ ΚΟΙΝΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ
Άρθρο 65
1.Στο παράρτημα ΧVΙ περιλαμβάνονται οι ειδικές διατάξειςκαι οιρυθμίσεις περί δημοσίων συμβάσεων, οι οποίεςεφαρμόζονται σε όλα ταπροϊόντα και τις υπηρεσίες, ανάλογα με την περίπτωση, εκτός εάνορίζεται άλλως,
2.Στο πρωτόκολλο 28 και στο παράρτημα ΧVΙΙ, περιλαμβάνονται οιειδικές διατάξεις και οι ρυθμίσεις περί της πνευματικής, βιομηχανικήςκαι εμπορικής ιδιοκτησίας, οι οποίες εφαρμόζονται σε όλα ταπροϊόντακαι τις υπηρεσίες, εκτός εάν ορίζεται άλλως.
ΜΕΡΟΣ V
ΟΡΙΖΟΝΤΙΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Άρθρο 66

Τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν περί της ανάγκης να προανάγουν τηβελτίωση των όρων εργασίας και διαβιώσεως των εργαζομένων.
Άρθρο 67
1.Τα συμβαλλόμενα μέρη αποδίδουν ιδιαίτερη προσοχή στην προώθησηβελτιώσεων, ιδίως του χώρου της εργασίας, για να προστατεύσουν τηνυγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων. Για την επίτευξη του στόχουαυτού, θεσπίζουν τις ελάχιστες προδιαγραφές, οι οποίες θα εφαρμοστούνσταδιακά, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες και τις τεχνικές ρυθμίσεις πουυφίστανται σε κάθε συμβαλλόμενο μέρος. Αυτές οι ελάχιστες προδιαγραφέςδεν εμποδίζουν τα συμβαλλόμενα μέρη να διατηρήσουν ή να καθιερώσουναυστηρότερα μέτρο προστασίας των συνθηκών εργασίας, τα οποία δεναντίκεινται στην παρούσα συμφωνία.
2.Οι διατάξεις που πρέπει να εφαρμόζονται ως και οι ελάχιστεςπροδιαγραφές, σύμφωνα με την παράγραφο 1, περιλαμβάνονται στο παράρτημαΧVΙΙΙ.
Άρθρο 68
Στον τομέα του εργατικού δικαίου, τα συμβαλλόμενα μέρη θεσπίζουν μετα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν την εύρυθμη λειτουργία τηςπαρούσας συμφωνίας. Τα μέτρα αυτά καθορίζονται στο παράρτημα ΧVΙΙΙ.
Άρθρο 69
1.Κάθε συμβαλλόμενο μέρος εξασφαλίζει και διατηρεί την εφαρμογήτης αρχής της ισότητας των αμοιβών για όμοια εργασία μεταξύ εργαζομένωνανδρών και γυναικών,
Ως αμοιβή νοούνται, κατά την έννοια του παρόντος άρθρου, οι συνήθειςβασικοί ή κατώτατοι μισθοί ή αποδοχές και όλα τα άλλα οφέλη πουπαρέχονται άμεσα ή έμμεσα, σε χρήματα ή σε είδος, από τον εργοδότη στονεργαζόμενο, λόγω της σχέσεως εργασίας.
Η ισότητα αμοιβής χωρίς διακρίσεις φύλου συνεπάγεται:
α)ότι η αμοιβή, η παρεχόμενη για την όμοια εργασία που πληρώνεταικατ` αποκοπήν, καθορίζεται με βάση την ίδια μονάδα μετρήσεως,
β)ότι η αμοιβή, η παρεχόμενη για εργασία που πληρώνεται με βάση τηχρονική διάρκεια, είναι η ίδια για όμοια θέση εργασίας.
2.Οι ειδικές διατάξεις για την εφαρμογή της παραγράφου 1περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΧVΙΙΙ.
Άρθρο 70
Τα συμβαλλόμενα μέρη προωθούν την αρχή της ίσης μεταχείρισης ανδρώνκαι γυναικών με την εφαρμογή των διατάξεων του παραρτήματος ΧVΙΙΙ.
Άρθρο 71
Τα συμβαλλόμενα μέρη ενθαρρύνουν τον διάλογο μεταξύ των κοινωνικώνεταίρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ
Άρθρο 72

Οι διατάξεις περί της προστασίας του καταναλωτή περιλαμβάνονται στοπαράρτημα ΧΙΧ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Άρθρο 73

1Η δράση των συμβαλλομένων μερών στον τομέα του περιβάλλοντος έχειως αντικείμενο:
α)τη διατήρηση, την προστασία και τη βελτίωση της ποιότητας τουπεριβάλλοντος,
β)τη συμβολή στην προστασία της υγείας των προσώπων,
γ)την εξασφάλιση συνετής και ορθολογικής χρησιμοποίησης των φυσικώνπόρων.
2.Η δράση των συμβαλλομένων μερών στον τομέα του περιβάλλοντοςστηρίζεται στις αρχές της προληπτικής δράσης, της επανόρθωσης τωνπροσβολών του περιβάλλοντος, κατά προτεραιότητα στην πηγή, καθώς καιστην αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει”. Οι ανάγκες στον τομέα της προστασίαςτου περιβάλλοντος αποτελούν συνιστώσα των άλλων πολιτικών τωνσυμβαλλομένων μερών.
Άρθρο 74
Οι ειδικές διατάξεις περί των μέτρων προστασίας που πρέπει ναεφαρμόζονται βάσει του άρθρου 73 περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΧΧ.
Άρθρο 75
Τα μέτρα προστασίας, που αναφέρονται στο άρθρο 74, δεν παρεμποδίζουντα συμβαλλόμενα μέρη να διατηρούν ή να θεσπίζουν μέτρα ενισχυμένηςπροστασίας που δεν αντίκεινται στην παρούσα συμφωνία.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ
Άρθρο 76
1.Τα συμβαλλόμενα μέρη εξασφαλίζουν τη συγκέντρωση και διάθεσησυνεπών και συγκρίσιμων μεταξύ τους στατιστικών στοιχείων για τηνπεριγραφή και την παρακολούθηση κάθε οικονομικής, κοινωνικής καιπεριβαλλοντικής πτυχής του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.
2.Για το σκοπό αυτό, τα συμβαλλόμενα μέρη αναπτύσσουν καιχρησιμοποιούν εναρμονισμένες μεθόδους, ορισμούς και ταξινομήσεις, καθώςκαι κοινά προγράμματα και διαδικασίες, οργανώνοντας τις στατιστικέςεργασίες σε κατάλληλο διοικητικό επίπεδο και λαμβάνοντας δεόντως υπόψητον κατ’ ανάγκη εμπιστευτικό χαρακτήρα των στατιστικών.
3.Οι ειδικές διατάξεις περί στατιστικών περιλαμβάνονται στοπαράρτημα ΧΧΙ.
4.Οι ειδικές διατάξεις για την οργάνωση της συνεργασίας στον τομέατων στατιστικών περιλαμβάνονται στο πρωτόκολλο 30.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Άρθρο 77

Οι ειδικές διατάξεις περί εταιρικού δικαίου περιλαμβάνονται στοπαράρτημα ΧΧΙΙ.
ΜΕΡΟΣ VΙ
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΚΤΟΣ ΤΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ
Άρθρο 78

Τα συμβαλλόμενα μέρη ενισχύουν και διευρύνουν τη συνεργασίασταπλαίσια των δραστηριοτήτων της Κοινότητας στους τομείς :
-της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης,-των υπηρεσιών πληροφόρησης,-του περιβάλλοντος,-της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεότητας,-της κοινωνικής πολιτικής,-της προστασίας του καταναλωτή-των μικρομεσαίων επιχειρήσεων,-του τουρισμού,-των οπτικοακουστικών υπηρεσιών, και-της πολιτικής άμυνας,
εφόσον τα θέματα αυτά δεν ρυθμίζονται βάσει διατάξεων άλλων Μερών τηςπαρούσας συμφωνίας.
Άρθρο 79
1.Τα συμβαλλόμενα μέρη ενισχύουντον μεταξύ τους διάλογο με όλατα κατάλληλα μέσα, ιδίως με τις προβλεπόμενες, στο Μέρος VΙΙ,διαδικασίες, με σκοπό να εντοπίσουν πεδία και δραστηριότητες, όπου ησύσφιξη της συνεργασίας μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη τω)ν κοινώντους στόχων, στους τομείς που αναφέρονται στο άρθρο 78.
2.Ειδικότερα ανταλλάσσουν πληροφορίες και κατόπιν αιτήσεως ενόςσυμβαλλομένου μέρους, διεξάγουν διαβουλεύσεις στα πλαίσια της ΜικτήςΕπιτροπής του ΕΟΧ σχετικά με σχέδια ή προτάσεις για την κατάρτιση ήτροποποίηση προγραμμάτων-πλαισίων, ειδικών προγραμμάτων, δράσεων καιέργων στους τομείς που αναφέρονται στο άρθρο 78.
3.Το Μέρος VΙΙ εφαρμόζεται mutatis mutandis,όσον αφορά το παρόνΜέρος, εφόσον τούτο ειδικώς προβλέπεται σε αυτό ή στο πρωτόκολλο 31.
Άρθρο 80
Η συνεργασία που προβλέπεται στο άρθρο 78 λαμβάνει συνήθως μία απότις εξής μορφές:
-συμμετοχή των κρατών της ΕΖΕΣ σε προγράμματα-πλαίσια των ΕΚ σεειδικά προγράμματα, σε έργα ή άλλες δράσεις,
-καθιέρωση κοινών δραστηριοτήτων σε ειδικούς τομείς, που είναιδυνατό να περιλαμβάνουν την εναρμόνιση ή το συντονισμόδραστηριοτήτων,τη συγχώνευση υφισταμένων δραστηριοτήτων και την ανάληψη συγκεκριμένωνκοινών δραστηριοτήτων,
την επίσημη και ανεπίσημη ανταλλαγή ή παροχή πληροφοριών,
-κοινές προσπάθειες για την ενθάρρυνση ορισμένων δραστηριοτήτωνστο σύνολο του εδάφους των συμβαλλομένων μερών,
-παράλληλη νομοθεσία, εφόσον χρειάζεται του ιδίου ή παρόμοιουπεριεχομένου,
-συντονισμό, εφόσον υπάρχει κοινό ενδιαφέρον, των προσπαθειών καιδραστηριοτήτων μέσω, διεθνών οργανισμών ή στα πλαίσιά τους, και τηςσυνεργασίας με τρίτες χώρες.
Άρθρο 81
Εφόσον η συνεργασία έχει τη μορφή της συμμετοχής των κρατών της ΕΖΕΣσε πρόγραμμα-πλαίσιο των ΕΚ ειδικό πρόγραμμα, έργο ή άλλη δράση,εφαρμόζονται οι εξής αρχές:
α)Τα κράτη της ΕΖΕΣ έχουν πρόσβαση σε όλα τα μέρη του προγράμματος,
β)Το καθεστώς των κρατών της ΕΖΕΣ στις επιτροπές, πουεπικουρούντην Επιτροπή των ΕΚ κατά τη διαχείριση ή ανάπτυξη της κοινοτικήςδραστηριότητας, στην οποία μπορούν να συνεισφέρουν χρηματικώς τα κράτητης ΕΖΕΣ στα πλαίσια της συμμετοχής τους, λαμβάνει πλήρως υπόψη τησυνεισφορά αυτή,
γ)Οι αποφάσεις της Κοινότητας, εκτός από αυτές που αφορούν τονγενικό προϋπολογισμό της Κοινότητας, που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσαπρόγραμμα-πλαίσιο, ειδικό πρόγραμμα, έργο ή άλλη δράση, στο οποίοσυμμετέχουν τα κράτη της ΕΖΕΣ με απόφαση βάσει της παρούσας συμφωνίας,υπόκεινται στις διατάξεις του άρθρου 79, παράγραφος 3. Οι όροι και οιπροϋποθέσεις της συνεχούς συμμετοχής στην εν λόγω δραστηριότητα,μπορούν να επανεξετασθούν από τη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ σύμφωνα με τοάρθρο 86,
δ)Στο επίπεδο των έργων, τα όργανα, οι επιχειρήσεις, οι οργανισμοίκαι οι υπήκοοι των κρατών της ΕΖΕΣ έχουν τα ίδια δικαιώματα καιυποχρεώσεις, όσον αφορά το κοινοτικό πρόγραμμα ή άλλη σχετική δράση, μετα όργανα επιχειρήσεις, οργανισμούς και υπηκόους των κρατών μελών τηςΕΚ που είναι εταίροι. Το ίδιο ισχύει mutatis mutandis, για τουςσυμμετέχοντες σε ανταλλαγές μεταξύ των κρατών μελών τηςΕΚ και τωνκρατών της ΕΖΕΣ, στα πλαίσια της εν λόγω δραστηριότητας,
ε)Τα κράτη της ΕΖΕΣ, τα όργανα, οι επιχειρήσεις, οι οργανισμοί καιοι υπήκοοί τους έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις όσον αφορά τηδιάδοση, την αξιολόγηση και την εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων, με τακράτη μέλη της ΕΚ τα όργανα, τις επιχειρήσεις, τους οργανισμούς καιτους υπηκόους τους,
στ)Τα συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση, σύμφωνα με τουςκατ’ ίδιαν κανόνες και ρυθμίσεις, να διευκολύνουν την κυκλοφορία τωνσυμμετεχόντων στο πρόγραμμα και σε κάθε άλλη δράση, στο βαθμό πουαπαιτείται.
Άρθρο 82
1.Εφόσον η συνεργασία στα πλαίσια του παρόντος Μέρους συνεπάγεταιχρηματοδοτική συμμετοχή των κρατών της ΕΖΕΣ, η συμμετοχή αυτή λαμβάνειμια από τις εξής μορφές:
α)Η συνεισφορά των κρατών της ΕΖΕΣ, που οφείλεται στη συμμετοχήτους σε κοινοτικές δραστηριότητες, καθορίζεται κατ` αναλογία:
-προς τις πιστώσεις αναλήψεως υποχρεώσεων και-προς τις πιστώσεις πληρωμών
που καθορίζονται κάθε χρόνο για την Κοινότητα στον γενικόπροϋπολογισμό της Κοινότητας, για κάθε γραμμή του προϋπολογισμού πουαντιστοιχεί στις εν λόγω δραστηριότητες.
Ο “παράγων αναλογικότητας” που προσδιορίζει τη συμμετοχή των κρατώντης ΕΖΕΣ, είναι το άθροισμα των λόγων οι οποίοι λαμβάνονται διαιρώνταςτο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν σε τιμές αγοράς κάθε κράτους της ΕΖΕΣ,αφενός, με το άθροισμα των ακαθαρίστων εγχωρίων προϊόντων σε τιμέςαγοράς των κρατών μελών της ΕΚ και του συγκεκριμένου κράτους της ΕΖΕΣ,αφετέρου. Ο παράγων αυτός υπολογίζεται, για κάθε δημοσιονομικό έτος,βάσει των πλέον προσφάτων στατιστικών στοιχείων.
Το ποσό της συμμετοχής των κρατών της ΕΖΕΣ συμπληρώνει, για τιςπιστώσεις αναλήψεως υποχρεώσεων καθώς και για τις πιστώσεις πληρωμών,τα ποσά που καθορίζονται για την Κοινότητα στον γενικό προϋπολογισμό,σε κάθε γραμμή που αντιστοιχεί στις εν λόγω δραστηριότητες.
Οι συνεισφορές που καταβάλλουν ετησίως τα κράτη της ΕΖΕΣ καθορίζονταιβάσει των πιστώσεων πληρωμών.
Οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνονται από την κοινότητα πριν τεθείσεισχύ, βάσει της παρούσας συμφωνίας, η συμμετοχή των κρατών της ΕΖΕΣστις εν λόγω δραστηριότητες – καθώς και οι πληρωμές που απορρέουν απόαυτές – δεν συνεπάγονται την αύξηση του ποσού των συνεισφορών τωνκρατών της ΕΖΕΣ.
β)Η χρηματοδοτική συνεισφορά των κρατών της ΕΖΕΣ που απορρέειαπότη συμμετοχή τους σε ορισμένα έργα ή άλλες δραστηριότητες, βασίζεταιστην αρχή ότι κάθε συμβαλλόμενο μέρος καλύπτει τις δικές του δαπάνες,με την κατάλληλη συνεισφορά στα γενικά έξοδα της Κοινότητας, πουκαθορίζεται από τη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ.
γ)Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ λαμβάνει τις αναγκαίες αποφάσεις όσοναφορά την συνεισφορά των συμβαλλομένων μερών στο κόστος κάθεσυγκεκριμένης δραστηριότητας.
2.Οι λεπτομερείς διατάξεις για την εκτέλεση του παρόντος άρθρουπεριλαμβάνονται στο πρωτόκολλο 32.
Άρθρο 83
Εφόσον η συνεργασία λαμβάνει τη μορφή ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύτων δημοσίων αρχών, τα κράτη της ΕΖΕΣ έχουν τα ίδια δικαιώματα καιυποχρεώσεις με τα κράτη μέλη της ΕΚ όσον αφορά τη λήψη και την παροχήπληροφοριών, με την επιφύλαξη των απαιτήσεων εμπιστευτικότητας,πουενδεχομένως καθορίζει η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ.
Άρθρο 84
Οι διατάξεις που διέπουν τη συνεργασία σε ειδικούς τομείςπεριλαμβάνονται στο πρωτόκολλο 31.
Άρθρο 85
Εκτός εάν άλλως προβλέπεται στο πρωτόκολλο 31, η συνεργασία που έχειήδη καθιερωθεί μεταξύ της Κοινότητας και διαφόρων κρατών της ΕΖΕΣστους τομείς που αναφέρονται στο άρθρο 78, κατά τηνημερομηνίαενάρξεως της ισχύος της παρούσας συμφωνίας, στο εξής διέπεται από τιςσχετικές διατάξεις του παρόντος Μέρους και του πρωτοκόλλου 31.
Άρθρο 86
Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ, σύμφωνα με το Μέρος VΙΙ, λαμβάνει κάθεαναγκαία απόφαση για την εφαρμογή των άρθρων 78 μέχρι 85 καιτωνσχετικών παράγωγων μέτρων, που είναι δυνατόν να περιλαμβάνουν,μεταξύάλλων, τη συμπλήρωση και την τροποποίηση των διατάξεων του πρωτοκόλλου31, καθώς και τη θέσπιση μεταβατικών ρυθμίσεων που απαιτούνται για τηνεφαρμογή του άρθρου 85.
Άρθρο 87
Τα συμβαλλόμενα μέρη προβαίνουν στις αναγκαίες ενέργειες για νααναπτύξουν, να ενισχύσουν ή να διευρύνουν τη συνεργασία στα πλαίσιατων δραστηριοτήτων της Κοινότητας, σε τομείς που δεν απαριθμούνται στοάρθρο 78, εφόσον θεωρείται ότι είναι πιθανόν η συνεργασία αυτή νασυμβάλει στην επίτευξη των στόχων της παρούσας συμφωνίας, ή άλλωςκρίνεται αμοιβαίου ενδιαφέροντος από τα συμβαλλόμενα μέρη. Στιςενέργειες αυτές, μπορεί να περιλαμβάνεται η τροποποίηση του άρθρου 78με την προσθήκη νέων τομέων στους ήδη απαριθμούμενους.
Άρθρο 88
Με την επιφύλαξη των διατάξεων άλλων Μερών της παρούσας συμφωνίας, οιδιατάξεις του παρόντος Μέρους δεν αποκλείουν τη δυνατότητα κάθεσυμβαλλόμενου μέρους να προετοιμάζει, να εγκρίνει και να εκτελείμέτρα, ανεξάρτητα από τα άλλα συμβαλλόμενα μέρη.
ΜΕΡΟΣ VΙΙ
ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ
Τμήμα 1
Το Συμβούλιο του ΕΟΧ
Άρθρο 89

1.Συνιστάται Συμβούλιο του ΕΟΧ, το οποίο είναι ιδίως αρμόδιο ναδίνει την πολιτική ώθηοη για την εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας και νακαθορίζει τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές για τη Μικτή Επιτροπή τουΕΟΧ.
Για τον σκοπό αυτό, το Συμβούλιο του ΕΟΧ αξιολογείτη γενικότερηλειτουργία και εξέλιξη της παρούσας συμφωνίας και λαμβάνει τιςπολιτικές αποφάσεις που οδηγούν στην τροποποίησή της.
2.Τα συμβαλλόμενα μέρη, όσον αφορά την Κοινότητα και τα κράτη μέλητης ΕΚ στους αντίστοιχους τομείς της αρμοδιότητάς τους, δύνανται ναυποβάλουν στο Συμβούλιο του ΕΟΧ οποιοδήποτε ζήτημα δημιουργείδυσκολίες, κατόπιν σχετικής συζητήσεωςστη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ ή,σε, ιδιαίτερα επείγουσες περιπτώσεις, απευθείας.
3.Το Συμβούλιο του ΕΟΧ εγκρίνει με απόφαση τον κανονισμόλειτουργίας του.
Άρθρο 90
1.Το Συμβούλιο του ΕΟΧ αποτελείται από τα μέλη του Συμβουλίου τωνΕυρωπαϊκών Κοινοτήτων και μέλη της Επιτροπής των ΕΚ και από ένα μέλοςτης κυβερνήσεως κάθε κράτους της ΕΖΕΣ.
Τα μέλη του Συμβουλίου του ΕΟΧ δύνανται να εκπροσωπούνται σύμφωνα μετους όρους που καθορίζονται στον κανονισμό λειτουργίας του.
2.Το Συμβούλιο του ΕΟΧ λαμβάνει αποφάσεις κατόπιν κοινής συμφωνίαςμεταξύ της Κοινότητας, αφενός, και των κρατών της ΕΖΕΣ, αφετέρου.
Άρθρο 91
1.Το αξίωμα του Προέδρου του Συμβουλίου του ΕΟΧ ασκεί εναλλάξ, γιαπερίοδο έξι μηνών, μέλος του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων καιμέλος της κυβέρνησης ενός κράτους της ΕΖΕΣ.
2.Ο Πρόεδρος συγκαλεί δύο φορές το χρόνο το Συμβούλιο του ΕΟΧ. ΤοΣυμβούλιο του ΕΟΧ συνεδριάζει επίσης όταν το απαιτούν οι περιστάσεις,σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας του.
Τμήμα 2
Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ
Άρθρο 92

1.Συνιστάται Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ, η οποία εξασφαλίζει τηναποτελεσματική εφαρμογή και λειτουργία της παρούσας συμφωνίας.Για τοσκοπό αυτό, ανταλλάσσει απόψεις και πληροφορίες και λαμβάνει αποφάσειςστις περιπτώσεις που προβλέπει η παρούσα συμφωνία.
2.Τα συμβαλλόμενα μέρη, όσον αφορά την Κοινότητα και τα κράτη μέλητης, στους αντίστοιχους τομείς της αρμοδιότητάς τους, διαβουλεύονταιστα πλαίσια της Μικτής Επιτροπής του ΕΟΧ για οποιοδήποτε ζήτημα σχετικόμε την παρούσα συμφωνία, που δημιουργεί δυσκολίες και το οποίο υποβάλειένα από τα συμβαλλόμενα μέρη.
3.Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ εγκρίνει με απόφαση τον κανονισμόλειτουργίας της.
Άρθρο 93
1.Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ αποτελείται από εκπροσώπους τωνσυμβαλλόμενων μερών.
2.Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ λαμβάνει αποφάσεις κατόπιν κοινήςσυμφωνίας μεταξύ της κοινότητας, αφενός, και των κρατών της ΕΖΕΣ, πουεκφράζουν ενιαία άποψη, αφετέρου.
Άρθρο 94
1.Το αξίωμα του Προέδρου της Μικτής Επιτροπής του ΕΟΧ ασκεί εναλλάξγια περίοδο έξι μηνών, εκπρόσωπος της Κοινότητας, δηλαδή από τηνΕπιτροπή των ΕΚ και εκπρόσωπος ενός κράτους της ΕΖΕΣ.
2.Για την εκπλήρωση των καθηκόντων της, η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧσυνεδριάζει καταρχήν, τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Συνεδριάζει επίσηςμε πρωτοβουλία του Προέδρου της ή κατόπιν αιτήσεως συμβαλλομένουμέρους, σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας της.
3.Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ μπορεί να αποφασίσει τη σύστασηυποεπιτροπής ή ομάδας εργασίας, για να την επικουρεί στην εκτέλεση τωνκαθηκόντων της. Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ καθορίζει στον κανονισμόλειτουργίας της τη σύνθεση και τον τρόπο λειτουργίας αυτών τωνυποεπιτροπών και ομάδων εργασίας. Τα καθήκοντά τους προσδιορίζονταιειδικά για κάθε περίπτωση από τη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ.
4.Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ δημοσιεύει ετήσια έκθεση σχετικά με τηλειτουργία και την εξέλιξη της παρούσας συμφωνίας.
Άρθρο 95
Τμήμα 3 Κοινοβουλευτική Εργασία1.Συνιστάται Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή του ΕΟΧ, η οποίααποτελείται από ίσο αριθμό μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αφενός,και μελών των Κοινοβουλίων των κρατών της ΕΖΕΣ, αφετέρου. Ο συνολικόςαριθμός των μελών της επιτροπής καθορίζεται στο Καταστατικό τουπρωτοκόλλου 36.
2.Η Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή του ΕΟΧ συνεδριάζει εναλλάξ στηνκοινότητα και σε κράτος της ΕΖΕΣ, σύμφωνα με τις διατάξεις τουπρωτόκολλου 36.
3.Η Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή του ΕΟΧ συμβάλλει μέσω διαλόγουκαι συζητήσεων, στην καλύτερη κατανόηση μεταξύ της Κοινότητας και τωνκρατών της ΕΖΕΣ, στους τομείς που καλύπτει η παρούσα συμφωνία.
4.Η Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή του ΕΟΧ μπορεί να εκφράζει τιςαπόψεις της με τη μορφή εκθέσεων ή ψηφισμάτων, ανάλογα με τηνπερίπτωση. Ειδικότερα, εξετάζει την ετήσια έκθεση της Μικτής Επιτροπήςτου ΕΟΧ, η οποία καταρτίζεται σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 4.
5.Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου του ΕΟΧ μπορεί να εκφράζει τις απόψειςτου ενώπιον της Μικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής του ΕΟΧ.
6.Η Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή του ΕΟΧ εγκρίνει τον κανονισμόλειτουργίας της.
Άρθρο 96
Τμήμα 4Συνεργασία μεταξύ οικονομικών και κοινωνικών εταίρων1.Τα μέλη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής και άλλωνοργανισμών που εκπροσωπούν τους κοινωνικούς εταίρους στην Κοινότητα καιοι αντίστοιχοι οργανισμοί των κρατών της ΕΖΕΣ, καταβάλλουν προσπάθειεςγια την ενίσχυση των μεταξύ τους επαφών και για την οργανωμένη καιτακτική συνεργασία, με στόχο την καλύτερη συνειδητοποίηση τωνοικονομικών και κοινωνικών πτυχών της αυξανόμενης αλληλεξάρτησης τωνοικονομιών των συμβαλλομένων μερών και των συμφερόντων τους στα πλαίσιατου ΕΟΧ.
2.Για το σκοπό αυτό, συνιστάται Συμβουλευτική Επιτροπή του ΕΟΧ ηοποία αποτελείται από ίσο αριθμό μελών της Οικονομικής και ΚοινωνικήςΕπιτροπής της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, αφενός, και μελών τηςΣυμβουλευτικής Επιτροπής της ΕΖΕΣ, αφετέρου. Η Συμβουλευτική Επιτροπήτου ΕΟΧ μπορεί να εκφράζει τις απόψεις της με τη μορφή εκθέσεων ήψηφισμάτων, ανάλογα με την περίπτωση.
3.Η Συμβουλευτική επιτροπή του ΕΟΧ εγκρίνει τον κανονισμόλειτουργίας της.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΕΩΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
Άρθρο 97

Η παρούσα συμφωνία δεν θίγει το δικαίωμα κάθεσυμβαλλόμενου μέρουςνα τροποποιήσει, με την επιφύλαξη της αρχής της μηδιακρίσεως, καιαφού ενημερώσει τα άλλα συμβαλλόμενα μέρη, τηνεσωτερική νομοθεσία τουστους τομείς που καλύπτει η παρούσα συμφωνία :
εφόσον η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ συμπεράνει ότι η νομοθεσία, όπωςτροποποιήθηκε, δεν θίγει την εύρυθμη λειτουργία της παρούσας συμφωνίας,ήεφόσον έχει περατωθεί η διαδικασία του άρθρου 98.
Άρθρο 98
Τα παραρτήματα της παρούσας συμφωνίας και τα πρωτόκολλα 1 ως 7, 9 ως11, 19 ως 27, 30 ως 32, 37, 39, 41 και 47, μπορούν να τροποποιούνται μεαπόφαση της Μικτής Επιτροπής του ΕΟΧ σύμφωνα με το άρθρο 93, παράγραφος2 και με τα άρθρα 99, 100, 102 και 103, ανάλογα με την περίπτωση.
Άρθρο 99
1.Μόλις η Επιτροπή των ΕΚ συντάξει νέα νομοθεσία σε τομέα πουδιέπεται από την παρούσα συμφωνία, συμβουλεύεται άτυπα εμπειρογνώμονεςτων κρατών της ΕΖΕΣ με τον ίδιο τρόπο που συμβουλεύεταιεμπειρογνώμονες των κρατών μελών της ΕΚ για την εκπόνηση των προτάσεώντης.
2.Κατά τη διαβίβαση της πρότασής της στο Συμβούλιο των ΕυρωπαϊκώνΚοινοτήτων, η Επιτροπή των ΕΚ διαβιβάζει αντίγραφα της στα κράτη τηςΕΖΕΣ.
Κατόπιν αιτήσεως συμβαλλόμενου μέρους, πραγματοποιείται προκαταρκτικήανταλλαγή απόψεων στη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ.
3.Κατά τη φάση που προηγείται της απόφασης του Συμβουλίου τωνΕυρωπαϊκών Κοινοτήτων, και στα πλαίσια συνεχούς διαδικασίας ενημέρωσηςκαι διαβουλεύσεων, τα συμβαλλόμενα μέρη πραγματοποιούννέεςδιαβουλεύσεις μεταξύ τους, στη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ, σε σημαντικέςστιγμές, κατόπιν αιτήσεως ενός εξ αυτών.
4.Τα συμβαλλόμενα μέρη συνεργάζονται καλόπιστα κατά τη διάρκεια τηςδιαδικασίας ενημέρωσης και διαβουλεύσεων με σκοπό να διευκολύνουν, στοτέλος της διαδικασίας, τη λήψη απόφασης από τη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ.
Άρθρο 100
Η Επιτροπή των ΕΚ εξασφαλίζει στους εμπειρογνώμονες των κρατών τηςΕΖΕΣ την όσο το δυνατόν ευρύτερη συμμετοχή, ανάλογα με τον τομέα, στοπροπαρασκευαστικό στάδιο του σχεδιασμού μέτρων, που υποβάλλονται στησυνέχεια στις επιτροπές, οι οποίες επικουρούν την Επιτροπή των ΕΚ στηνάσκηση των εκτελεστικών της εξουσιών. Προς το σκοπό αυτό, κατά τησύνταξη των σχεδίων μέτρων, η Επιτροπή των ΕΚ συμβουλεύεταιεμπειρογνώμονες των κρατών της ΕΖΕΣ όπως συμβουλεύεταιτουςεμπειρογνώμονες των κρατών μελών της ΕΚ.
Για τα θέματα τα οποία υποβάλλονται στο Συμβούλιο τωνΕυρωπαϊκώνΚοινοτήτων σύμφωνα με τη διαδικασία που εφαρμόζεται στησχετικήεπιτροπή, η Επιτροπή των ΕΚ διαβιβάζει στο Συμβούλιο των ΕυρωπαϊκώνΚοινοτήτων τις απόψεις των εμπειρογνωμόνων των κρατών της ΕΖΕΣ.
Άρθρο 101
1.Όσον αφορά τις επιτροπές που δεν καλύπτονται ούτε από το άρθρο81 ούτε από το άρθρο 1000, οι εμπειρογνώμονες των κρατών της ΕΖΕΣσυμμετέχουν στις εργασίες εφόσον αυτό απαιτείται για την εύρυθμηλειτουργία της παρούσας συμφωνίας.
Οι επιτροπές αυτές απαριθμούνται στο πρωτόκολλο 37. Οι λεπτομέρειεςτης συμμετοχής αυτής προσδιορίζονται στα επί μέρους πρωτόκολλα καιπαραρτήματα που αφορούν τα αντίστοιχα θέματα.
2.Εάν τα συμβαλλόμενα μέρη θεωρήσουν ότι η συμμετοχή αυτή πρέπει ναεπεκταθεί και σε άλλες επιτροπές, που διαθέτουν παρόμοιαχαρακτηριστικά, η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ μπορεί να τροποποιήσει τοπρωτόκολλο 37.
Άρθρο 102
1.Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ, για να εξασφαλίσει τη νομική ασφάλειακαι την ομοιογένεια του ΕΟΧ, αποφασίζει την τροποποίηση παραρτήματοςτης παρούσας συμφωνίας, το συντομότερο δυνατόν μετά τη θέσπιση τηςαντίστοιχης νέας κοινοτικής νομοθεσίας από την Κοινότητα, ώστε ναεφαρμόζονται ταυτόχρονα η κοινοτική νομοθεσία και η τροποποίηση τωνπαραρτημάτων της συμφωνίας. Για το σκοπό αυτό, η Κοινότητα, κατάτηθέσπιση νομοθετικής πράξης σχετικά με θέμα το οποίο διέπεται από τηνπαρούσα συμφωνία, ενημερώνει το ταχύτερο δυνατό, τα άλλα συμβαλλόμεναμέρη στα πλαίσια της Μικτής Επιτροπής του ΕΟΧ.
2.Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ εκτιμά ποια σημεία ενός παραρτήματος τηςπαρούσας συμφωνίας επηρεάζονται άμεσα από τη νέα νομοθεσία.
3.Τα συμβαλλόμενα μέρη καταβάλλουν προσπάθειες ώστε να επιτύχουνσυμφωνία σε θέματα που υπάγονται στην παρούσα συμφωνία.
Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ καταβάλλει, ιδίως, κάθε προσπάθεια για τηνεξεύρεση λύσης κοινής αποδοχής, εφόσον προκύπτει σοβαρό πρόβλημασχετικά με θέμα το οποίο, στα κράτη της ΕΖΕΣ, υπάγεται στηναρμοδιότητα του νομοθέτη.4Εάν, πάρα την εφαρμογή της παραγράφου 3, δεν είναι δυνατόν ναεπιτευχθεί συμφωνία σχετικά με τροποποίηση παραρτήματος της παρούσαςσυμφωνίας, η Μικτή επιτροπή του ΕΟΧ εξετάζει κάθε περαιτέρω δυνατότηταδιατήρησης της εύρυθμης λειτουργίας της παρούσας συμφωνίας και λαμβάνεικάθε αναγκαία απόφαση προς το σκοπό αυτό, συμπεριλαμβανομένης τηςενδεχόμενης αναγνώρισης της ισοδυναμίας της νομοθεσίας. Η απόφαση αυτήλαμβάνεται το αργότερο κατά τη λήξη εξάμηνης περιόδου από τηνημερομηνία υποβολής του θέματος στη Μικτή Επιτροπική του ΕΟΧ ή κατά τηνημερομηνία έναρξης της ισχύος της αντίστοιχης κοινοτικής νομοθεσίας,εάν η ημερομηνία αυτή έπεται της ημερομηνίας λήξεως της εξάμηνηςπροθεσμίας.
5.Αν, κατά τη λήξη της προθεσμίας που καθορίζεται στην παράγραφο 4,η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ δεν έχει λάβει απόφαση για τροποποίησηπαραρτήματος της παρούσας συμφωνίας, το συγκεκριμένο σημείοτουπαραρτήματος, όπως ορίζεται σύμφωνα με την παράγραφο2, θεωρείται ότιαναστέλλεται προσωρινά,εκτός εάν λάβει αντίθετη απόφαση η ΜικτήΕπιτροπή του ΕΟΧ. Η αναστολή αυτή αρχίζει να ισχύει έξι μήνες μετά τηλήξη της περιόδου που αναφέρεται στην παράγραφο 4, σε καμιά όμωςπερίπτωση πριν από την ημερομηνία κατά την οποία η αντίστοιχη πράξη τωνΕΚ αρχίζει να ισχύει στην Κοινότητα. Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ συνεχίζειτις προσπάθειές της ώστε να επιτύχει συμφωνία σχετικάμε μία λύσηκοινής αποδοχής, ώστε να τερματισθεί η αναστολή το ταχύτερο δυνατόν.
6.Οι πρακτικές συνέπειες της αναστολής που αναφέρεται στηνπαράγραφο 5, συζητούνται στη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ.Διατηρούνται ταδικαιώματα και οι υποχρεώσεις που έχουν ήδη αποκτήσειβάσει τηςπαρούσας συμφωνίας οι ιδιώτες και οι οικονομικοί παράγοντες. Τασυμβαλλόμενα μέρη αποφασίζουν, ανάλογα με την περίπτωση, για τιςπροσαρμογές που επιβάλλει η αναστολή.
Άρθρο 103
1.Εάν απόφαση της Μικτής επιτροπής του ΕΟΧ καθίσταται δεσμευτικήέναντι συμβαλλόμενου μέρους μόνο μετά την εκπλήρωση συνταγματικώναπαιτήσεων, η απόφαση αυτή, εάν προβλέπει ημερομηνία, αρχίζει να ισχύεικατά την ημερομηνία αυτή, με την προϋπόθεση ότι το ενδιαφερόμενοσυμβαλλόμενο μέρος έχει κοινοποιήσει στα άλλα συμβαλλόμενα μέρη, μέχριτην ημερομηνία αυτή, την εκπλήρωση των συνταγματικών απαιτήσεων.
Εάν η κοινοποίηση αυτή δεν πραγματοποιηθεί μέχρι την εν λόγωημερομηνία, η απόφαση αρχίζει να ισχύει την πρώτη ημέρα του δεύτερουμήνα μετά την τελευταία κοινοποίηση.
2.Εάν, μετά την πάροδο εξάμηνης περιόδου από την απόφαση της ΜικτήςΕπιτροπής του ΕΟΧ, δεν έχει γίνει κοινοποίηση, η απόφαση της ΜικτήςΕπιτροπής του ΕΟΧ εφαρμόζεται προσωρινά, μέχρι να εκπληρωθούν οισυνταγματικές απαιτήσεις, εκτός αν ένα συμβαλλόμενο μέρος γνωστοποιήσειότι δεν μπορεί να γίνει προσωρινή εφαρμογή. Στην περίπτωση αυτή, ή ανένα συμβαλλόμενο μέρος κοινοποιήσει την μη κύρωση μίας απόφασης τηςΜικτής Επιτροπής του ΕΟΧ, αρχίζει να ισχύει η αναστολή που προβλέπεταιστο άρθρο 102 παράγραφος 5, ένα μήνα μετά την κοινοποίηση αυτή, σεκαμία όμως περίπτωση πριν από την ημερομηνία κατά την οποία αρχίζει ναισχύει στην Κοινότητα αντίστοιχη κοινοτική πράξη.
Άρθρο 104
Οι αποφάσεις που λαμβάνει η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ στις περιπτώσειςπου προβλέπει η παρούσα συμφωνία, είναι δεσμευτικές, εκτός εάν άλλωςορίζεται στις εν λόγω αποφάσεις, από την ημερομηνία ενάρξεως ισχύοςτους, για όλα τα συμβαλλόμενα μέρη, τα οποία προβαίνουν στιςαπαραίτητες ενέργειες για να εξασφαλίσουν την εκτέλεση και την εφαρμογήτους.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΙΑ, ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ ΚΑΙΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Τμήμα 1
Ομοιογένεια
Άρθρο 105

1.Για να επιτευχθεί ο στόχος των συμβαλλομένων μερών για όσο τοδυνατό πιο ομοιόμορφη ερμηνεία των διατάξεων της συμφωνίας και τωνδιατάξεων της κοινοτικής νομοθεσίας που επαναλαμβάνονται κατ` ουσίαστην παρούσα συμφωνία, η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ ενεργεί σύμφωνα με τοπαρόν άρθρο.
2.Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ παρακολουθεί μονίμωςτην εξέλιξη τηςνομολογίας του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτωνκαι τουΔικαστηρίου της ΕΖΕΣ που ιδρύεται δυνάμει του άρθρου 108 παράγραφος 2.Για το σκοπό αυτό, οι αποφάσεις των εν λόγω δικαστηρίωνδιαβιβάζονταιστη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ, που ενεργεί με σκοπό να διατηρήσει τηνομοιογενή ερμηνεία της παρούσας συμφωνίας.
3.Εάν η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ δεν κατορθώσει, εντός δύο μηνών αφ`ης στιγμής υποβάλλεται ενώπιον της διαφοράς μεταξύ της νομολογίας τωνδύο Δικαστηρίων να διατηρήσει την ομοιογενή ερμηνεία της συμφωνίας,μπορούν να εφαρμοστούν οι διαδικασίες που καθορίζονται στο άρθρο 111.
Άρθρο 106
Για να εξασφαλιστεί όσο το δυνατό πιο ομοιόμορφη ερμηνεία τηςπαρούσας συμφωνίας, με πλήρη σεβασμό της ανεξαρτησίας των δικαστηρίων,η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ θεσπίζει σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών για τιςαποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΖΕΣ, του Δικαστηρίου των ΕυρωπαϊκώνΚοινοτήτων και του Πρωτοδικείουτων Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και τωνΔικαστηρίων τελευταίου βαθμού δικαιοδοσίας των κρατών της ΕΖΕΣ. Τοσύστημα αυτό περιλαμβάνει:
(α)διαβίβαση στη Γραμματεία του Δικαστηρίου των ΕυρωπαϊκώνΚοινοτήτων των αποφάσεων που εκδίδονται από τα δικαστήρια αυτά σχετικάμε την ερμηνεία και την εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας, αφενός, καιτων συνθηκών για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής οικονομικής κοινότητας καιτης Ευρωπαϊκής Κοινότητας `Άνθρακα και Χάλυβα, όπως έχουν τροποποιηθείή συμπληρωθεί, καθώς και των πράξεων που εκδόθηκαν κατ` εφαρμογή αυτών,εφόσον αφορούν διατάξεις που είναι κατ` ουσιαν ταυτόσημες, με εκείνεςτης παρούσας συμφωνίας, αφετέρου,
(β)ταξινόμηση των αποφάσεων αυτών από τη ΓραμματείατουΔικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, και εφόσον χρειάζεται σύνταξηκαι δημοσίευση μεταφράσεων και περιλήψεων,
(γ)κοινοποίηση των σχετικών εγγράφων από τη ΓραμματείατουΔικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις αρμόδιεςεθνικές αρχές πουορίζονται από κάθε συμβαλλόμενο μέρος.
Άρθρο 107
Στο πρωτόκολλο 34 περιλαμβάνονται οι διατάξεις σχετικά με τηδυνατότητα κάθε κράτους της ΕΖΕΣ, να επιτρέψει σε δικαστήριο του, ναζητήσει από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, να αποφασίσειεπίτης ερμηνείας κανόνος του ΕΟΧ.
Τμήμα 2
Διαδικασία εποπτείας
Άρθρο 108
1.Τα κράτη της ΕΖΕΣ συνιστούν ανεξάρτητη Εποπτεύουσα Αρχή,η οποίαεφεξής αποκαλείται “Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ” και προβλέπουνδιαδικασίες παρόμοιες με εκείνες που ισχύουν στην Κοινότητα,συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών για την εξασφάλιση της εκπλήρωσηςτων υποχρεώσεων, που απορρέουν από την παρούσα συμφωνία και για τονέλεγχο της νομιμότητας πράξεων της εποπτεύουσας Αρχής της ΕΖΕΣ όσοναφορά τον ανταγωνισμό.
2.Τα κράτη της ΕΖΕΣ ιδρύουν Δικαστήριο, το οποίο εφεξής αποκαλείται”Δικαστήριο της ΕΖΕΣ”.
Το Δικαστήριο της ΕΖΕΣ είναι αρμόδιο, δυνάμει ξεχωριστής συμφωνίαςπου συνάπτεται μεταξύ των κρατών της ΕΖΕΣ και όσον αφορά την εφαρμογήτης παρούσας συμφωνίας, ιδίως, για :
α)αγωγές που αφορούν τη διαδικασία εποπτείας των κρατών της ΕΖΕΣ,
β)προσφυγές κατά αποφάσεων στον τομέα του ανταγωνισμού, τις οποίεςέχει λάβει η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ,
γ)τη διευθέτηση διαφορών μεταξύ δύο ή περισσοτέρων κρατών της ΕΖΕΣ.
Άρθρο 109
1.Η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ αφενός και αφετέρου, η Επιτροπή τωνΕΚ η οποία ενεργεί σύμφωνα με τη συνθήκη για την ίδρυση της ΕυρωπαϊκήςΟικονομικής Κοινότητας, τη συνθήκη για την ίδρυση της ΕυρωπαϊκήςΚοινότητας `Άνθρακα και Χάλυβα και την παρούσα συμφωνία, μεριμνούνγιατην εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από την παρούσα συμφωνία.
2.Για την εξασφάλιση ομοιόμορφης εποπτείας σε ολόκληρο τον ΕΟΧ, ηΕποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ και η Επιτροπή των ΕΚ συνεργάζονταιανταλλάσσουν πληροφορίες και προβαίνουν σε διαβουλεύσεις για θέματα τηςπολιτικής εποπτείας και επιμέρους περιπτώσεις.
3.Η Επιτροπή των ΕΚ και η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ παραλαμβάνουνκάθε καταγγελία σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας.Ενημερώνονται αμοιβαία σχετικά με τις παραλαμβανόμενεςκαταγγελίες.
4.Καθένα από τα ανωτέρω όργανα εξετάζει τις καταγγελίεςπουεμπίπτουν στην αρμοδιότητά του και διαβιβάζει στο άλλο όργανο τιςκαταγγελίες που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα εκείνου.
5.Σε περίπτωση διαφωνίας των δύο οργάνων, ως προς τηδράση πουπρέπει να αναληφθεί όσον αφορά μια καταγγελία ή το αποτέλεσμα τηςεξέτασης, κάθε όργανο έχει τη δυνατότητα ναπαραπέμψει το θέμα στηΜικτή Επιτροπή του ΕΟΧ, η οποία ρυθμίζει το θέμα σύμφωνα με το άρθρο111.
Άρθρο 110
Οι αποφάσεις που λαμβάνουν, σύμφωνα με την παρούσα συμφωνία,ηΕποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ και η Επιτροπή των ΕΚ βάσει τωνοποίωνεπιβάλλεται χρηματική υποχρέωση σε πρόσωπα πλην κρατών,είναιεκτελεστές. Το ίδιο ισχύει για σχετικές αποφάσεις βάσει της παρούσαςσυμφωνίας, που λαμβάνει το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων,τοΠρωτοδικείο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και το Δικαστήριο της ΕΖΕΣ.
Η εκτέλεση διέπεται από τους κανόνες της πολιτικής δικονομίας,πουισχύουν στο κράτος, στο έδαφος του οποίου εκτελείταιη απόφαση. Ηπαραγγελία για την εκτέλεσή της επισυνάπτεται στην απόφαση καιδεναπαιτείται άλλη διατύπωση εκτός από την επαλήθευση της γνησιότηταςτηςαπόφασης από την αρχή που ορίζει κάθε συμβαλλόμενο μέρος για το σκοπόαυτό και την οποία γνωστοποιεί στα άλλα συμβαλλόμενα μέρη,στηνΕποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ, στην Επιτροπή των ΕΚ στο Δικαστήριο τωνΕυρωπαϊκών Κοινοτήτων, στο Πρωτοδικείο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων καιστο Δικαστήριο της ΕΖΕΣ.
Μετά την ολοκλήρωση των διατυπώσεων αυτών κάθε συμβαλλόμενομέροςδύναται, κατόπιν αιτήσεως του, να εκτελέσει την απόφασή, σύμφωνα με τηνομοθεσία που ισχύει στο κράτος, στο έδαφος του οποίου πρόκειταιναεκτελεστεί η απόφαση, υποβάλλοντας το ζήτημα απευθείας στην αρμόδιααρχή.
Η εκτέλεση της απόφασης αναστέλλεται μόνο κατόπιν αποφάσεως τουΔικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εφόσον πρόκειται για αποφάσειςτης Επιτροπής των ΕΚ του Πρωτοδικείου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτωνή τουΔικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή κατόπιν αποφάσεως τουΔικαστηρίου της ΕΖΕΣ εφόσον πρόκειται για αποφάσεις της ΕποπτεύουσαςΑρχής της ΕΖΕΣ ή του Δικαστηρίου της ΕΖΕΣ. Ωστόσο, τα δικαστήρια τωνενδιαφερόμενων κρατών έχουν δικαιοδοσία όσον αφορά καταγγελίες για τηνπαράτυπη εκτέλεση της απόφασης.
Τμήμα 3
Διευθέτηση των διαφορών
Άρθρο 111
1.Η Κοινότητα ή κράτος της ΕΖΕΣ έχει τη δυνατότητα να υποβάλλειοιαδήποτε διαφορά σχετικά με την ερμηνεία ή την εφαρμογή της παρούσαςσυμφωνίας, στη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ, σύμφωνα με τις ακόλουθεςδιατάξεις.
2.Η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ μπορεί ενδεχομένως, να διευθετήσειτηδιαφορά. Της παρέχεται κάθε πληροφορία, που είναι δυνατόν ναχρησιμεύσει ώστε να καταστεί δυνατή η εμπεριστατωμένηεξέταση τηςκατάστασης, με σκοπό την εξεύρεση αποδεκτήςλύσης. Προς τον σκοπόαυτό, η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ εξετάζει κάθε δυνατότητα για τηδιατήρηση της εύρυθμης λειτουργίας της συμφωνίας.
3.Εάν η διαφορά αφορά την ερμηνεία των διατάξεων της παρούσαςσυμφωνίας, που είναι κατ` ουσία ταυτόσημες με αντίστοιχους κανόνες τηςσυνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότηταςκαι τηςσυνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας`Άνθρακα και Χάλυβαή με πράξεις που έχουν εκδοθεί κατ` εφαρμογήαυτών των δύο συνθηκώνκαι εάν η διαφορά δεν έχει διευθετηθεί εντός προθεσμίαςτριών μηνώναπό την υποβολή της στη Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ τα συμβαλλόμεναμέρηπου ενέχονται στη διαφορά μπορούν να συμφωνήσουν να ζητήσουν από τοΔικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων να αποφασίσει επί της ερμηνείαςτων σχετικών κανόνων.
Εάν η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ, σε περίπτωση τέτοιας διαφοράς, δενκαταλήξει σε συμφωνία για την επίλυσή της εντός έξι μηνώναπό τηνημερομηνία έναρξης της εν λόγω διαδικασίας ή εάν, έως τότε, τασυμβαλλόμενα μέρη που ενέχονται στη διαφορά δεν έχουν αποφασίσει ναζητήσουν από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, νααποφασίσεικάθε συμβαλλόμενο μέρος έχει τη δυνατότητα, για την αποκατάστασηπιθανών ανισορροπιών,
– είτε να λάβει μέτρα διασφάλισης, σύμφωνα με το άρθρο 112,παράγραφος 2, ακολουθώντας τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο113,-είτε να εφαρμόσει mutatis mutandis το άρθρο 102.
4.Εάν η διαφορά αφορά το πεδίο εφαρμογής ή τη διάρκεια ισχύοςμέτρων διασφάλισης, που ελήφθησαν είτε σύμφωνα με το άρθρο 111,παράγραφος 3, είτε σύμφωνα με το άρθρο 112, ή την αναλογικότητα τωνμέτρων αποκατάστασης της ισορροπίας, που ελήφθησαν σύμφωνα με το άρθρο114, και εάν η Μικτή Επιτροπή του ΕΟΧ τρεις μήνες μετά την ημερομηνία,κατά την οποία της υποβλήθηκε το θέμα, δεν έχει κατορθώσει ναδιευθετήσει τη διαφορά, κάθε συμβαλλόμενο μέρος έχει τη δυνατότητα ναυποβάλει τη διαφορά σε διαιτησία, σύμφωνα με τις διαδικασίες πουθεσπίζει το πρωτόκολλο 33. Οι διαδικασίες αυτές δεν εφαρμόζονται σεθέματα που αφορούν την ερμηνεία των διατάξεων της παρούσας συμφωνίας,οι οποίες αναφέρονται στην παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου. Η απόφασητης διαιτησίας είναι δεσμευτική για τα συμβαλλόμενα μέρη που ενέχονταιστη διαφορά.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Άρθρο 112
1.Σε περίπτωση που δημιουργούνται σοβαρές οικονομικές, κοινωνικέςή περιβαλλοντολογικές δυσχέρειες τομεακού ή περιφερειακού χαρακτήρα, οιοποίες ενδέχεται να διαρκέσουν, κάθε συμβαλλόμενο μέρος μπορεί ναλαμβάνει μονομερώς τα κατάλληλα μέτρα σύμφωνα με τουςόρους και τιςδιαδικασίες που καθορίζονται στο άρθρο 113.
2.Αυτά τα μέτρα διασφάλισης περιορίζονται όσον αφορά τοπεδίοεφαρμογής και τη διάρκεια εφαρμογής τους, στο απολύτως αναγκαίο για τηδιόρθωση της κατάστασης. Δίνεται προτεραιότητα σε μέτρα πουθίγουνλιγότερο τη λειτουργία της παρούσας συμφωνίας.
3.Τα μέτρα διασφάλισης ισχύουν έναντι όλων των συμβαλλομένων μερών.
Άρθρο 113
1.Το συμβαλλόμενο μέρος που εξετάζει το ενδεχόμενο λήψης μέτρωνδιασφάλισης σύμφωνα με το άρθρο 112 ενημερώνει αμελλητί,τα άλλασυμβαλλόμενα μέρη μέσω της Μικτής Επιτροπής του ΕΟΧ και παρέχει όλεςτις σχετικές πληροφορίες.
2Τα συμβαλλόμενα μέρη διεξάγουν αμέσως διαβουλεύσεις σταπλαίσιατης Μικτής Επιτροπής του ΕΟΧ με σκοπό την εξεύρεση λύσης κοινήςαποδοχής.
3.Το εν λόγω συμβαλλόμενο μέρος λαμβάνει μέτραδιασφάλισης μόνομετά την πάροδο ενός μηνός από την ημερομηνία κοινοποίησηςσύμφωνα μετην παράγραφο 1, εκτός εάν η διαδικασία διαβουλεύσεων τηςπαραγράφου 2έχει ολοκληρωθεί πριν εκπνεύσει η εν λόγω προθεσμία.Εάν, λόγωεξαιρετικών περιστάσεων, οι οποίες απαιτούν άμεση δράση, δενείναιδυνατή η εκ των προτέρων εξέταση, το ενδιαφερόμενο συμβαλλόμενομέροςμπορεί να εφαρμόσει αμέσως τα απολύτως αναγκαία μέτρα προστασίας, γιατη διόρθωση της κατάστασης.
Όσον αφορά την Κοινότητα, τα μέτρα διασφάλισης λαμβάνονται από τηνΕπιτροπή των ΕΚ.
4.Το ενδιαφερόμενο συμβαλλόμενο μέρος κοινοποιεί αμελλητί στη ΜικτήΕπιτροπή του ΕΟΧ τα μέτρα που έχουν ληφθεί και παρέχει όλες τιςσχετικές πληροφορίες.
5.Τα μέτρα διασφάλισης που λαμβάνονται αποτελούναντικείμενοδιαβουλεύσεων στα πλαίσια της Μικτής Επιτροπής του ΕΟΧ, κάθε τρειςμήνες από την ημερομηνία έγκρισής τους, με σκοπό τηνκατάργησή τουςπριν την προβλεπόμενη ημερομηνία λήξεως της ισχύος τους, ή τονπεριορισμό του πεδίου εφαρμογής τους.
Κάθε συμβαλλόμενο μέρος μπορεί ανά πάσα στιγμή, να ζητήσει από τηΜικτή Επιτροπή του ΕΟΧ να επανεξετάσει τα μέτρα αυτά.
Άρθρο 114
1.Εάν ένα μέτρο διασφάλισης που έχει ληφθείαπό συμβαλλόμενομέρος διαταράσσει την ισορροπία μεταξύ των δικαιωμάτων και τωνυποχρεώσεων που απορρέουν από την παρούσα συμφωνία, οποιοδήποτεάλλοσυμβαλλόμενο μέρος μπορεί να λάβει τα απολύτως απαραίτηταμέτραεξισορρόπησης έναντι του πρώτου. Δίνεται προτεραιότητα στα μέτρα πουθίγουν λιγότερο τη λειτουργία του ΕΟΧ.
2.Εφαρμόζεται η διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 113.
ΜΕΡΟΣ VΙΙΙ
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ
Άρθρο 115

Τα συμβαλλόμενα μέρη, για να προωθήσουν τη συνεπή και ισόρροπηενίσχυση των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων μεταξύ τους, όπωςπροβλέπεται στο άρθρο 1, συμφωνούν ότι επιβάλλεται να περιοριστούν οιοικονομικές και κοινωνικές ανισότητες μεταξύ των περιφερειών τους.Σημειώνουν εν προκειμένω τις σχετικές διατάξεις που προβλέπονταισεάλλα σημεία της παρούσας συμφωνίας και στα συναφή πρωτόκολλα,συμπεριλαμβανομένων ορισμένων ρυθμίσεων που αφορούν τη γεωργίακαι τηναλιεία.
Άρθρο 116
Τα κράτη της ΕΖΕΣ θεσπίζουν χρηματοδοτικό μηχανισμό για να συμβάλουν,στα πλαίσια του ΕΟΧ και πέραν των προσπαθειών που ήδη καταβάλλει ηΚοινότητα για το λόγο αυτό, στους στόχους που προβλέπονται στο άρθρο115.
Άρθρο 117
Οι διατάξεις που διέπουν τον χρηματοδοτικό μηχανισμό περιλαμβάνονταιστο πρωτόκολλο 38.
ΜΕΡΟΣ ΙΧ
ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 118

1.Εφόσον ένα συμβαλλόμενο μέρος θεωρεί ότι είναι προς το συμφέρονόλων των συμβαλλομένων μερών να αναπτυχθούν οι σχέσεις οιοποίεςσυνάπτονται βάσει της παρούσας συμφωνίας, με τηνεπέκτασή τους σετομείς που δεν καλύπτονται από αυτήν, υποβάλλει αιτιολογημένηαίτησηστα άλλα συμβαλλόμενα μέρη στα πλαίσια του Συμβουλίουτου ΕΟΧ.ΤοΣυμβούλιο του ΕΟΧ μπορεί να ζητήσει από τη Μικτή Επιτροπήτου ΕΟΧ ναεξετάσει όλες τις πτυχές της αίτησης αυτής και να συντάξεισχετικήέκθεση.
Το Συμβούλιο του ΕΟΧ δύναται εφόσον χρειάζεται να λάβειπολιτικέςαποφάσεις για την έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ των συμβαλλομένωνμερών.
2.Οι συμφωνίες που προκύπτουν από τις διαπραγματεύσεις τηςπαραγράφου 1, υπόκεινται σε κύρωση ή έγκριση εκμέρους τωνσυμβαλλομένων μερών, σύμφωνα με τις κατ` ιδίαν διαδικασίες.
Άρθρο 119
Τα αναφερόμενα παραρτήματα και πράξεις, όπως προσαρμόζονται για τουςσκοπούς της παρούσας συμφωνίας, καθώς και τα πρωτόκολλα,αποτελούναναπόσπαστο μέρος της παρούσας συμφωνίας.
Άρθρο 120
Εκτός εάν άλλως ορίζεται στην παρούσα συμφωνία, και ιδίως σταπρωτόκολλα 41, 43 και 44, οι διατάξεις της παρούσαςσυμφωνίαςυπερισχύουν των διατάξεων των υφιστάμενων διμερών ή πολυμερών συμφωνιώνπου δεσμεύουν την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα,αφενός, και ένα ήπερισσότερα κράτη της ΕΖΕΣ, αφετέρου, εφόσον τοίδιο θέμα ρυθμίζεταικαι στην παρούσα συμφωνία.
Άρθρο 121
Οι διατάξεις της παρούσας συμφωνίας δεν παρεμποδίζουν :
α)τη συνεργασία μεταξύ των σκανδιναβικών κρατών, εφόσον ησυνεργασία αυτή δεν παρεμποδίζει την εύρυθμη λειτουργία της παρούσαςσυμφωνίας,
β)τη συνεργασία στα πλαίσια της περιφερειακής ένωσηςμεταξύ τηςΕλβετίας και του Λιχτεστάϊν, εφόσον οι στόχοι της ένωσης αυτήςδενεπιτυγχάνονται με την εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας και δενπαρεμποδίζεται η εύρυθμη λειτουργία της παρούσας συμφωνίας,
γ)τη συνεργασία μεταξύ της Αυστρίας και της Ιταλίαςόσον αφορά τοΤυρόλο, το Vorarlberg και το Trentino – Νότιο Τυρόλο/Alto Adige, εφόσονη συνεργασία αυτή δεν παρεμποδίζει την εύρυθμη λειτουργία τηςπαρούσαςσυμφωνίας.
Άρθρο 122
Οι εκπρόσωποι, αντιπρόσωποι και εμπειρογνώμονες τωνσυμβαλλόμενωνμερών, καθώς και οι υπάλληλοι και το λοιπό προσωπικό οι οποίοι ενεργούνστα πλαίσια της παρούσας συμφωνίας είναι υποχρεωμένοι, ακόμη και μετάτην παύση των καθηκόντων τους, να μην αποκαλύπτουν πληροφορίες για τιςοποίες υπάρχει υποχρέωση επαγγελματικού απορρήτου, και ιδίωςπληροφορίες που αφορούν επιχειρήσεις τις επιχειρηματικές τους σχέσεις ήστοιχεία κόστους.
Άρθρο 123
Η παρούσα συμφωνία δεν εμποδίζει ένα συμβαλλόμενο μέρος να λάβειμέτρα:
α) τα οποία θεωρεί αναγκαία για να αποστρέψει την αποκάλυψηπληροφοριών που είναι αντίθετη προς τα ουσιώδη συμφέροντα ασφαλείαςαυτού,β) τα οποία αφορούν την παραγωγή ή το εμπόριο όπλων, πολεμοφοδίων καιπολεμικού υλικού, ή άλλων προϊόντων που είναι απαραίτητα για αμυντικούςσκοπούς ή αφορούν την έρευνα, την ανάπτυξη ή την παραγωγή που είναιαναγκαίες για αμυντικούς σκοπούς, όσον αφορά προϊόντα που δενπροορίζονται ειδικά για στρατιωτικούς σκοπούς,
γ)τα οποία θεωρεί ουσιώδη για την ασφάλειά του στηνπερίπτωσησοβαρών εσωτερικών αναταραχών, που θέτουν σε κίνδυνο τηδιατήρηση τηςέννομης, και δημόσιας τάξης, σε καιρό πολέμου ή σε περίπτωσησοβαρώνδιεθνών εντάσεων, που αποτελούν απειλή πολέμου ή για ναεκπληρώσειυποχρεώσεις, τις οποίες έχει αναλάβει για τη διατήρησητης ειρήνης καιτης διεθνούς ασφάλειας.
Άρθρο 124
Με την επιφύλαξη της εφαρμογής των άλλωνδιατάξεων της παρούσαςσυμφωνίας, τα συμβαλλόμενα μέρη παρέχουν στους υπηκόους των κρατώνμελών της εκ και των κρατών της ΕΖΕΣ, ίδια μεταχείριση με αυτή πουπαρέχουν στους υπηκόους τους σχετικά με τη συμμετοχήτους στο κεφάλαιοεταιρειών, κατά την έννοια του άρθρου 34.
Άρθρο 125
Η παρούσα συμφωνία δεν θίγει κατά κανένα τρόπο το καθεστώς τηςιδιοκτησίας στα συμβαλλόμενα μέρη.
Άρθρο 126
1.Η συμφωνία εφαρμόζεται στα εδάφη στα οποία εφαρμόζεται ησυνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και ησυνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας `Άνθρακα και Χάλυβαυπό τους όρους που προβλέπονται στις συνθήκες αυτέςκαι στα εδάφη τηςΔημοκρατίας της Αυστρίας, της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, τηςΔημοκρατίας της Ισλανδίας, του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάϊν, τουΒασιλείου της Νορβηγίας, του Βασιλείου της Σουηδίας και της Δημοκρατίαςτης Φινλανδίας.
2.Παρά τις διατάξεις της παραγράφου 1, η παρούσα συμφωνίαδενεφαρμόζεται στα Νησιά Aland. Εντούτοις, η κυβέρνηση τηςΦινλανδίαςδύναται να γνωστοποιήσει, με δήλωση που καταθέτει κατά την επικύρωσητης παρούσας συμφωνίας στο θεματοφύλακα ο οποίοςδιαβιβάζειεπικυρωμένο αντίγραφο στα συμβαλλόμενα μέρη, ότι η συμφωνία εφαρμόζεταιστα νησιά αυτά υπό τους ίδιους όρους που εφαρμόζεται καιστα άλλα μέρητης Φινλανδίας, με την επιφύλαξη των εξής διατάξεων :
α)Οι διατάξεις της παρούσας συμφωνίας δεν αποκλείουν την εφαρμογήτων εν ισχύ διατάξεων, σε οποιαδήποτε στιγμή στα Νησιά Aland όσοναφορά:i)περιορισμούς του δικαιώματος των φυσικών προσώπων, τα οποίαδεναπολαμβάνουν του περιφερειακού ειδικού καθεστώτος στο Aland,και τωννομικών προσώπων, να αποκτήσουν και να έχουν ακίνητη περιουσίαστανησιά Aland, χωρίς την άδεια των αρμοδίων αρχών των νησιών,
ii)περιορισμούς του δικαιώματος εγκατάστασης και του δικαιώματοςπαροχής υπηρεσιών εκ μέρους φυσικών προσώπων, τα οποίαδεναπολαμβάνουν του περιφερειακού ειδικού καθεστώτος στο Aland,ή εκμέρους κάθε νομικού προσώπου, χωρίς την άδεια των αρμοδίων αρχών τωννησιών Aland.
β)Τα δικαιώματα που απολαμβάνουν οι κάτοικοι των νησιών AlandστηΦινλανδία δεν θίγονται από την παρούσα συμφωνία.
γ)Οι αρχές των νησιών Aland εφαρμόζουν την ίδια μεταχείρισησε όλατα φυσικά και νομικά πρόσωπα των συμβαλλομένων μερών.
Άρθρο 127
Κάθε συμβαλλόμενο μέρος δύναται να αποχωρήσει από την παρούσασυμφωνία, εφόσον ειδοποιήσει σχετικά γραπτώς τα άλλα συμβαλλόμενα μέρητουλάχιστον δώδεκα μήνες πριν.
Αμέσως μετά την κοινοποίηση της προτιθέμενης αποχώρησης, τα άλλασυμβαλλόμενα μέρη συνέρχονται σε διπλωματική διάσκεψη για να εξετάσουντις αναγκαίες τροποποιήσεις της παρούσας συμφωνίας.
Άρθρο 128
1.Κάθε ευρωπαϊκό κράτος που καθίσταται μέλος της Κοινότηταςή πουκαθίσταται μέλος της ΕΖΕΣ μπορεί να υποβάλλει αίτησηπροσχώρησης στηνπαρούσα συμφωνία. Υποβάλλει την αίτησή του στο Συμβούλιο του ΕΟΧ.
2Οι όροι και οι προϋποθέσεις της συμμετοχήςαυτής υπόκεινται σεσυμφωνία μεταξύ των συμβαλλομένων μερών και του κράτουςπου υποβάλειτην αίτηση. Η συμφωνία αυτή υποβάλλεται σε κύρωση ήέγκριση από όλα τασυμβαλλόμενα μέρη σύμφωνα με τις κατ` ιδίαν διαδικασίες.
Άρθρο 129
1. Η παρούσα συμφωνία συντάσσεται σε ένα μόνον πρωτότυπο στηναγγλική, γαλλική, γερμανική, δανική, ελληνική, ισλανδική,ισπανική,ιταλική, νορβηγική, ολλανδική, πορτογαλική, σουηδική καιφινλανδικήγλώσσα, και όλα τα κείμενα είναι εξίσου αυθεντικά.
Τα κείμενα των πράξεων που αναφέρονται στα παραρτήματα είναιεξίσουαυθεντικά στην αγγλική, γαλλική, Γερμανική, δανική,ελληνική,ισπανική, ιταλική, ολλανδική και πορτογαλικήγλώσσα, όπωςδημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων καιγιατην αυθεντικότητά τους, συντάσσονται στην ισλανδική,νορβηγική,σουηδική και φινλανδική γλώσσα.
2.Η παρούσα συμφωνία κυρώνεται ή εγκρίνεται από τα συμβαλλόμεναμέρη, σύμφωνα με τις αντίστοιχες συνταγματικές απαιτήσεις.
Κατατίθεται στη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου τωνΕυρωπαϊκώνΚοινοτήτων, η οποία διαβιβάζει επικυρωμένο αντίγραφο σε καθένα από ταάλλα συμβαλλόμενα μέρη.
Τα έγγραφα επικύρωσης ή έγκρισης κατατίθενται στη ΓενικήΓραμματείατου Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, η οποία προβαίνει σεσχετικήκοινοποίηση προς καθένα από τα άλλα συμβαλλόμενα μέρη.
3. Η παρούσα συμφωνία αρχίζει να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 1993,εφόσονόλατα συμβαλλόμενα μέρη έχουν καταθέσει τα έγγραφα επικύρωσης ήέγκρισης πριν την ημερομηνία αυτή. Μετά την ημερομηνία αυτή, η παρούσασυμφωνία αρχίζει να ισχύει την πρώτη ημέρα του δευτέρου μήναμετά τηντελευταία κοινοποίηση.Η τελική ημερομηνία για την κοινοποίηση αυτήείναι η30ή Ιουνίου 1993. Μετά την ημερομηνία αυτή, τα συμβαλλόμεναμέρη συγκαλούν διπλωματική διάσκεψη για να εκτιμήσουν την κατάσταση.
ΕΙΣ ΠΙΣΤΩΣΗ ΤΩΝ ΑΝΩΤΕΡΩ, οι υπογεγραμμένοι πληρεξούσιοι έθεσαν τιςυπογραφές τους στην παρούσα συμφωνία.
Έγινε στο Πόρτο, στις δύο Μαΐου χίλια εννιακόσια ενενήντα δύο.
Για το Συμβούλιο και την Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.