Νόμος 1303 ΦΕΚ Α΄136/17.11.1982
Κατάργηση του σταυρού προτίμησης “υπέρ των υποψηφίων βουλευτών” και τροποποίηση και αντικατάσταση των σχετικών διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας για την εκλογή των βουλευτών.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Κυρούμεν και εκδίδομεν τον κατωτέρω υπό της Βουλής ψηφισθέντα νόμον

Άρθρο 1
Σημ.: όπως το άρθρο 1 καταργήθηκε με την παρ.4 του άρθρου 4 του Ν.1847/1989 (ΦΕΚ Α 105)

Άρθρο 2
Η παράγραφος 8 του άρθρου 3 του Π Δ. 895/1981 αντικαθίσταται, ως εξής: “8. Οι υποψήφιοι βουλευτές που δεν εκλέγονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ανακηρύσσονται ως αναπληρωματικοί των βουλευτών του “ψηφοδελτίου υποψηφίων Επικρατείας” κάθε κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων που εκλέχτηκαν και ανακηρύχτηκαν. Αν εξαντληθεί ο αριθμός των αναπληρωματικών οι κενούμενες έδρες συμπληρώνονται από τους αναπληρωματικούς βουλευτές του κόμματος ή του συνασπισμού κομμάτων στο οποίο ανήκουν οι κενούμενες έδρες που ανακηρύχτηκαν στις εκλογικές περιφέρειες του άρθρου 1 του παρόντος και στις οποίες το κόμμα ή ο συνασπισμός κομμάτων συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων. Δεν συμπληρώνονται οι έδρες που κενώνονται κατά το τελευταίο έτος της εκλογικής περιόδου”

Άρθρο 3
Το άρθρο 34 του Π.Δ. 895/1981 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 34.
1. Οι υποψήφιοι που ανακηρύσσονται σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο παίρνουν μέρος στις εκλογές είτε σε συνδυασμό είτε ως μεμονωμένοι.
2. Οι συνδυασμοί μπορεί να είναι είτε συνδυασμοί ενός κόμματος είτε συνδυασμοί συνασπισμού περισσότερων συνεργαζόμενων κομμάτων είτε συνδυασμοί ανεξάρτητων.
3. Κανείς δεν μπορεί να μετέχει σε περισσότερους από ένα συνδυασμούς.
4. Ο συνδυασμός καταρτίζεται με δήλωση που γίνεται αν πρόκειται για συνδυασμό ενός μόνο κόμματος από το αρμόδιο κατά το Καταστατικό όργανο του κόμματος και σε περίπτωση που δεν υπάρχει τέτοιο όργανο ή δεν ορίζεται, από τον αρχηγό του κόμματος ή από τον διορισθέντα αντιπρόσωπο του κόμματος. Αν πρόκειται για συνδυασμό συνασπισμού κομμάτων από το αρμόδιο κοινό όργανο του συνασπισμού ή από τα αρμόδια κατά το καταστατικό όργανα των κομμάτων και σε περίπτωση που δεν υπάρχουν αυτά ή δεν ορίζονται από τους αρχηγούς των κομμάτων ή από τον διορισθέντα αντιπρόσωπο του συνασπισμού και αν πρόκειται για συνδυασμό ανεξαρτήτων από τους υποψήφιους που αποτελούν τον συνδυασμό. Η δήλωση αν πρόκειται για συνδυασμό ενός μόνο κόμματος, πρέπει να περιέχει το όνομα του κόμματος και τα ονόματα των υποψηφίων που αποτελούν τον συνδυασμό. Αν πρόκειται για συνδυασμό συνασπισμού κομμάτων, πρέπει να περιέχει την προσωνυμία του συνασπισμού, τα ονόματα των κομμάτων που αποτελούν το συνασπισμό και τα ονόματα των υποψηφίων και αν πρόκειται για συνδυασμό ανεξάρτητων την προσωνυμία του συνδυασμού και τα ονόματα των συνεργαζόμενων ανεξάρτητων υποψηφίων. Στη δήλωση οι υποψήφιοι αναγράφονται κατά τη σειρά που καθορίζει το κόμμα ο συνασπισμός κομμάτων ή ο συνδυασμός ανεξάρτητων υποψηφίων.
5. Η επίδοση της δήλωσης με την οποία καταρτίζεται ο συνδυασμός γίνεται με δικαστικό κλητήρα ή με απόδειξη στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου το ολιγότερο δεκαέξι μέρες πριν από την ημέρα της ψηφοφορίας. 6. Κάθε συνδυασμός μπορεί να περιλάβει αριθμό υποψηφίων μέχρι τον αριθμό των βουλευτικών εδρών κάθε εκλογικής περιφερείας προσαυξανόμενο κατά ένα μόνο αν πρόκειται για περιφέρειες που εκλέγουν μέχρι και δύο βουλευτές.
7. Ο διορισμός αντιπροσώπου κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων που αναφέρεται στην παράγραφο 4 του άρθρου αυτού γίνεται με έγγραφη δήλωση στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ο οποίος την κοινοποιεί στον πρόεδρο του αρμόδιου για την ανακήρυξη των συνδυασμών δικαστηρίου”.

Άρθρο 4
Το άρθρο 35 του Π.Δ. 895/1981 αντικαθίσταται ως εξής:
“Άρθρο 35.
Τη δέκατη τέταρτη ημέρα πριν από την ψηφοφορία το Α` Τμήμα του Αρείου Πάγου σε δημόσια συνεδρίαση ανακηρύσσει τους συνδυασμούς όπως αυτοί δηλώθηκαν κατά την παράγραφο 4 του προηγούμενου άρθρου”.

Άρθρο 5
Η παράγραφος 1 του άρθρου 36 του Π.Δ. 895/1981 αντικαθίσταται ως εξής:
“1. Όταν ένας από τους υποψήφιους συνδυασμού κόμματος συνασπισμού κομμάτων ή ανεξάρτητων πεθάνει μετά τη δήλωση για ανακήρυξη του συνδυασμού είναι δυνατό – για συμπλήρωσή του – να προτείνουν άλλο υποψήφιο αυτοί που σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 34 είναι αρμόδιοι για τη δήλωση κατάρτισης του συνδυασμού. Στην πρόταση καθορίζεται η σειρά του υποψηφίου στο συνδυασμό, περιέχονται τα στοιχεία του προτεινόμενου και επισυνάπτονται τα γραμμάτια και η δήλωση αποδοχής της υποψηφιότητας όπως ορίζουν οι παράγραφοι 1 έως 5 του άρθρου 32. Η πρόταση του άλλου αυτού υποψηφίου πρέπει να επιδοθεί με δικαστικό κλητήρα στον Πρόεδρο του αρμόδιου για την ανακήρυξη Δικαστηρίου το ολιγότερο οκτώ μέρες πριν από την ψηφοφορία και να γνωστοποιηθεί στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου το ολιγότερο πέντε μέρες πριν απ’ αυτήν. Πέρα από τις προθεσμίες αυτές δεν είναι δυνατό να προταθεί άλλος υποψήφιος”.

Άρθρο 6
Η παράγραφος 3 του άρθρου 63 του Π.Δ. 895/1981 αντικαθίσταται ως εξής:
“3. Τα ψηφοδέλτια είναι μόνο έντυπα. Όποιο ψηφοδέλτιο δεν είναι έντυπο, έστω και μερικά είναι άκυρο. Τα τυπογραφικά στοιχεία στα ψηφοδέλτια πρέπει να είναι μελανής απόχρωσης”.

Άρθρο 7
Το άρθρο 65 του Π.Δ. 895/1981 αντικαθίσταται ως εξής.
Άρθρο 65.
1. Σε κάθε εκλογική περιφέρεια εκτυπώνονται ιδιαίτερα ψηφοδέλτιο για κάθε συνδυασμό υποψηφίων βουλευτών της περιφέρειας καθώς και για κάθε μεμονωμένο υποψήφιο.
2. Στα ψηφοδέλτια συνδυασμού κόμματος αναγράφονται οριζόντια από το άνω μέρος της μιας μακρότερης πλευράς τους και προς την άλλη σε διαδοχικές ξεχωριστές σειρές το έμβλημα του κόμματος, το όνομα αυτού και η εκλογική περιφέρεια για την οποία προορίζονται. Αμέσως μετά αναγράφονται τα ονόματα όλων των υποψηφίων του συνδυασμού καθένα χωριστά, κατά τη σειρά που αναφέρονται στην απόφαση για την ανακήρυξη του συνδυασμού και με τα ονοματεπωνυμικά στοιχεία που αναφέρονται στην ίδια απόφαση, από τα οποία προτάσσεται το επώνυμο.
3. Στα ψηφοδέλτια συνδυασμού συνασπισμού κομμάτων αναγράφονται στην ίδια θέση και με την ίδια σειρά όλα τα στοιχεία που ορίζονται στην προηγούμενη παράγραφο, με τη διαφορά ότι μεταξύ της προσωνυμίας του συνασπισμού και της εκλογικής περιφέρειας αναγράφονται και τα ονόματα όλων των κομμάτων που αποτελούν το συνασπισμό. Στη συνέχεια αναγράφονται κατά τη σειρά της προηγούμενης παραγράφου τα ονόματα όλων των υποψηφίων του συνδυασμού.
4. Στα ψηφοδέλτια συνδυασμού ανεξάρτητων αναγράφονται στην ίδια θέση και με την ίδια σειρά όλα τα στοιχεία που ορίζονται στην παράγραφο 2, με τη διαφορά ότι αντί του ονόματος του κόμματος αναγράφεται η ένδειξη “συνδυασμός ανεξάρτητων”. Το έμβλημα του συνδυασμού ανεξάρτητων αναγράφεται εφόσον έχει δηλωθεί σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 37, στη συνέχεια αναγράφονται, κατά τη σειρά της παραγράφου 2, τα ονόματα όλων των υποψηφίων του συνδυασμού.
5. Στα ψηφοδέλτια μεμονωμένων υποψηφίων αναγράφονται στην ίδια θέση και με την ίδια σειρά όλα τα στοιχεία που αναφέρονται στην παράγραφο 2 με τη διαφορά ότι αντί του ονόματος του κόμματος αναγράφεται η ένδειξη “μεμονωμένος υποψήφιος”. Το έμβλημα του μεμονωμένου υποψηφίου αναγράφεται εφόσον έχει δηλωθεί σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 37. Στη συνέχεια αναγράφεται το όνομα του υποψηφίου.
6. Στο ψηφοδέλτιο δεν επιτρέπονται εγγραφές και διαγραφές ενδείξεων ή ονομάτων . Αν γίνουν θεωρούνται ότι δεν υπάρχουν και το ψηφοδέλτιο παραμένει έγκυρο, με επιφύλαξη της διάταξης της παραγράφου 2 του άρθρου 66″.

Άρθρο 8
Η παράγραφος 3 του άρθρου 66 του Π.Δ. 895/1981 αντικαθίσταται ως εξής. “3. Η τυχόν σημείωση στο ψηφοδέλτιο σταυρού προτίμησης υπέρ υποψηφίου ή υποψηφίων δεν επιφέρει ακυρότητα του ψηφοδελτίου, με επιφύλαξη πάντως και στην περίπτωση αυτή της διάταξης της προηγούμενης παραγράφου”.

Άρθρο 9
Η παράγραφος 5 του άρθρου 67 του Π.Δ. 895/1981 αντικαθίσταται ως εξής: “5. Στο λευκό ψηφοδέλτιο ο εκλογέας γράφει ο ίδιος το όνομα του συνδυασμού ή του μεμονωμένου υποψηφίου της προτίμησής του”.

Άρθρο 10
Οι παράγραφοι 3 και 4 του άρθρου 84 του Π.Δ. 895/1981 αντικαθίστανται ως εξής:
“3. Κάθε έγκυρο ψηφοδέλτιο αριθμείται κατά τη σειρά της εξαγωγής του από την κάλπη και μονογράφεται από το πρόεδρο της εφορευτικής επιτροπής ή εκείνον που διευθύνει τις εργασίες της. Στη συνέχεια σημειώνεται ο αριθμός του ψηφοδελτίου σε ειδικό πίνακα, απέναντι στο όνομα του συνδυασμού ή μεμονωμένου υποψήφιου που ψηφίζεται.
4. Αμέσως μόλις τελειώσει η διαλογή ο πρόεδρος της εφορευτικής επιτροπής ή εκείνος που διευθύνει τις εργασίες της τηλεγραφεί ή ανακοινώνει εγγράφως με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέσο αμέσως και χωρίς καμιά καθυστέρηση στο νομάρχη της περιφέρειας που υπάγεται το εκλογικό τμήμα το αποτέλεσμα της διαλογής των ψήφων. Η ανακοίνωση αυτή πρέπει να περιλαμβάνει.
α) Τον ολικό αριθμό των εκλογέων που είναι γραμμένοι στο εκλογικό τμήμα
β) Τον ολικό αριθμό των εκλογέων που ψήφισαν.
γ) Τον αριθμό των ψηφοδελτίων που αναγνωρίστηκαν ως έγκυρα
δ) Τον αριθμό των ακύρων ψηφοδελτίων.
ε) Τον αριθμό των λευκών ψηφοδελτίων και
στ) Τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβε κάθε συνδυασμός και κάθε μεμονωμένος υποψήφιος”

Άρθρο 11
Η παράγραφος 1 του άρθρου 86 του Π Δ. 895/1981 αντικαθίσταται ως εξής.
“1. Μετά τον τερματισμό της διαλογής κλείνεται ο πίνακας της διαλογής του άρθρου 84 παρ. 3 με πράξη που γράφεται σ` αυτόν και υπογράφεται από τον πρόεδρο και τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής, τους υποψηφίους ή τους αντιπροσώπους τους. Στην πράξη αυτή αναφέρεται το άθροισμα των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβε κάθε συνδυασμός και κάθε μεμονωμένος υποψήφιος”.

Άρθρο 12
Η παράγραφος 1 του άρθρου 87 του Π.Δ. 895/1981 αντικαθίσταται ως εξής:
“1. Η εφορευτική επιτροπή και ο αντιπρόσωπος της δικαστικής αρχής είναι υποχρεωμένοι, αμέσως μετά τον τερματισμό της διαλογής να κλείσουν καλά μέσα σε σάκκο το πρωτόκολλο της ψηφοφορίας, το βιβλίο πρακτικών τον πίνακα της διαλογής και όσα άλλα εκλογικά έγγραφα υπάρχουν καθώς και τα δέματα των ψηφοδελτίων τακτοποιημένα κατά συνδυασμούς ή μεμονωμένους υποψηφίους με τη σειρά που αριθμήθηκαν και να σφραγίσουν το σάκκο. Στο σάκκο έχουν το δικαίωμα να βάλουν τη σφραγίδα τους οι υποψήφιοι ή οι αντιπρόσωποι τους. Το σάκκο παραλαβαίνει ο αντιπρόσωπος της δικαστικής αρχής τον μεταφέρει ο ίδιος και τον παραδίνει στον πρόεδρο του αρμόδιου Πρωτοδικείου των παραγράφων 3, 4 και 5 αυτού του άρθρου. Εφόσον η μετάβαση στην έδρα αυτού του Πρωτοδικείου είναι δύσκολη ή δαπανηρή παραδίνει το σάκκο στον πρόεδρο του πλησιέστερου πρωτοδικείου, ο οποίος οφείλει να τον στείλει αμέσως με το ασφαλέστερο μέσο στον πρόεδρο του αρμόδιου Πρωτοδικείου”.

Άρθρο 13
Η παράγραφος 5 του άρθρου 88 του Π.Δ. 895/1981 αντικαθίσταται ως εξής:
“5. Οι έδρες που προσκυρώνονται σύμφωνα με τις παραπάνω παραγράφους σε κάθε συνδυασμό καταλαμβάνονται από τους υποψήφιους αυτού σύμφωνα με τη σειρά που έχουν προταθεί στη δήλωση κατάρτισης του συνδυασμού και ανακηρυχτεί από το αρμόδιο δικαστήριο”.

Άρθρο 14
Η παράγραφος 4 του άρθρου 93 του Π.Δ. 895/1981 αντικαθίσταται ως εξής: “4. Οι αναπληρωματικοί ανακηρύσσονται κατά τη σειρά που έχουν προταθεί στη δήλωση κατάρτισης του συνδυασμού και ανακηρυχτεί από το αρμόδιο δικαστήριο”.

Άρθρο 15
Η παράγραφος 3 του άρθρου 94 του Π.Δ. 895/1981 αντικαθίσταται ως εξής:
“3. Σε περίπτωση αναπληρωματικής εκλογής εφαρμόζονται ανάλογα όλες οι διατάξεις των Α` και Β` Τμημάτων του δεύτερου βιβλίου του παρόντος που αναφέρονται στην προκήρυξη και ενέργεια των εκλογών. Σε κάθε συνδυασμό μπορεί να περιληφθεί αριθμός υποψηφίων μέχρι του αριθμού των κενών βουλευτικών εδρών, προσαυξανόμενος κατά ένα και εφόσον η κενή βουλευτική έδρα είναι μια ανακηρύσσεται βουλευτής ο πρώτος υποψήφιος του συνδυασμού που πήρε τη σχετική πλειοψηφία στο σύνολο των έγκυρων ψηφοδελτίων. Εάν τη σχετική πλειοψηφία την πήρε μεμονωμένος υποψήφιος ανακηρύσσεται αυτός βουλευτής. Εάν οι κενωθείσες βουλευτικές έδρες είναι δύο ή και περισσότερες, αυτές περιέρχονται στους συνδυασμούς ή μεμονωμένους υποψηφίους μετά από ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων για την πρώτη κατανομή εδρών των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 88. Σε περίπτωση που μετά την κατανομή αυτή παραμείνουν αδιάθετες έδρες αυτές παραχωρούνται ανά μία στους συνδυασμούς ή μεμονωμένους υποψηφίους που έχουν κατά σειρά τη μεγαλύτερη αχρησιμοποίητη εκλογική δύναμη. Σε κάθε περίπτωση ισοψηφίας δύο ή περισσότερων συνδυασμών ή μεμονωμένων υποψηφίων ενεργείται από το αρμόδιο δικαστήριο σε δημόσια συνεδρίαση αυτού κλήρωση. Εάν σε ένα συνδυασμό περιέλθουν κατά την εφαρμογή των προηγούμενων διατάξεων, δύο ή και περισσότερες έδρες αυτές καταλαμβάνονται από τους υποψηφίους του κατά τη σειρά που έχουν προταθεί από το αρμόδιο δικαστήριο, οι οποίοι και ανακηρύσσονται βουλευτές από το αρμόδιο πρωτοδικείο. Από το δικαστήριο αυτό ανακηρύσσονται αναπληρωματικοί οι λοιποί υποψήφιοι του ιδίου συνδυασμού”.

Άρθρο 16
Με Προεδρικό Διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών, επιτρέπεται η κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο όλων των διατάξεων που ισχύουν της νομοθεσίας για την εκλογή βουλευτών, όπως τροποποιούνται με αυτό το νόμο. Κατά την κωδικοποίηση αυτή είναι δυνατή η μεταβολή της σειράς των Κεφαλαίων, άρθρων, παραγράφων και εδαφίων και η εναρμόνιση των διατάξεων μεταξύ τους με τις αναγκαίες φραστικές τυπικές προσαρμογές.

Άρθρο 17
Η ισχύς των διατάξεων αυτού του νόμου αρχίζει από τις πρώτες προσεχείς γενικές βουλευτικές εκλογές, πλην των διατάξεων του άρθρου 16, των οποίων η ισχύς αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Παραγγέλλομεν να δημοσιευθή στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το κείμενο του παρόντος και να εκτελεσθή ως νόμος του Κράτους.

Αθήνα, 16 Νοεμβρίου 1982

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ