Ασφάλιση συγγενικών προσώπων απασχολουμένων κατ’ οίκον του εργοδότηΓενικό Εγγραφο ΙΚΑ: Α.22/405/23.7.1999

Με αφορμή ερωτήματα Υποκαταστημάτων, σχετικά με την ασφάλιση συγγενικών προσώπων που προσφέρουν υπηρεσίες κατ’ οίκον του εργοδότη, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Οπως είναι γνωστό, τα πρόσωπα που απασχολούνται κατ’ οίκον του εργοδότη ασφαλίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Ζ’ (άρθρα 52-56) του Κανονισμού Ασφάλισης του ΙΚΑ, όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 26 του Ν.2639/1998 και του άρθρου 6, παρ. 5 του Ν.2676/1999.

Προϋπόθεση για την ασφάλιση των προσώπων αυτών είναι η παροχή εξαρτημένης εργασίας.
Ομως, στις περιπτώσεις παροχής υπηρεσιών μεταξύ συγγενών α’ ή β’ βαθμού, π.χ. γονέων προς κατιόντες (παιδιά ή εγγόνια), τέκνων προς ανιόντες (γονείς), αδελφών προς αδελφούς κ.λπ., δεν είναι αντικειμενικά δυνατή η διακρίβωση εάν πρόκειται για παροχή φροντίδας από ηθική υποχρέωση ή για παροχή εργασίας με αμοιβή, που πληροί συνολικά τις προϋποθέσεις της εξαρτημένης εργασίας.
Για το λόγο αυτό, αλλά και επειδή ελήφθησαν υπόψη οι στενοί οικογενειακοί δεσμοί της ευρύτερης οικογένειας, όπως απαντώνται στον ελληνικό χώρο, το ΙΚΑ, με την ασφαλιστική του πρακτική, ακολούθησε την άποψη ότι οι υπηρεσίες αυτές προέρχονται από ιδιαίτερο ηθικό καθήκον, δεν πρόκειται δηλαδή γα παροχή εξαρτημένης εργασίας και, επομένως, δεν είναι υπακτέες στην ασφάλιση με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Ζ’ του Κανονισμού Ασφάλισης.

2. Με τις διατάξεις του Ν.1759/1988 και την υπ’ αριθ. Φ.21/3288/20.12.1988 Υπουργική Απόφαση, δόθηκε η δυνατότητα στα πρόσωπα που παρέχουν εργασία σε εργοδότες με τους οποίους είναι σύζυγοι ή συγγενείς α’ ή β’ βαθμού, να ασφαλισθούν εφόσον πληρούν τις οριζόμενες από αυτές προϋποθέσεις (Εγκύκλιοι ΙΚΑ: 23/1989 και 93/1996).
Με την ίδια, επίσης, απόφαση ορίσθηκε ότι δεν υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ, με τις διατάξεις του Ν.1759/1988, τα πρόσωπα που είναι σύζυγοι ή συγγενείς α’ βαθμού με τον εργοδότη για προσφερόμενες υπηρεσίες εντός της κοινής κατοικίας τους.
Κατά συνέπεια, με τις διατάξεις του Ν.1759/1988 και της υπ’ αριθ. Φ.21/3288/20.12.1988 Υπουργικής Απόφασης, ασφαλίζονται τα πρόσωπα που απασχολούνται κατ’ οίκον του εργοδότη με τον οποίο συνδέονται με συγγένεια α’ ή β’ βαθμού, ως εξής:
– Οι συγγενείς α’ βαθμού, εφόσον δεν συγκατοικούν με τον εργοδότη τους.
– Οι συγγενείς β’ βαθμού είτε συγκατοικούν, είτε όχι με τον εργοδότη τους.

3. Υστερα από τα ανωτέρω, όταν τα παρέχοντα κατ’ οίκον του εργοδότη υπηρεσίες πρόσωπα (οικιακοί βοηθοί, baby sitters, νοσοκόμοι, κηπουροί κ.λπ.) συνδέονται με τον εργοδότη με συγγένεια α’ βαθμού (γονείς προς παιδιά και αντιστρόφως) ή β’ βαθμού (αδέλφια μεταξύ τους, παππούς προς εγγόνια και αντιστρόφως) δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κεφαλαίου Ζ’ του Κανονισμού Ασφάλισης του ΙΚΑ.
Εφαρμογή των διατάξεων του Κεφαλαίου Ζ’ του Κανονισμού Ασφάλισης του ΙΚΑ έχουμε, όταν τα πρόσωπα αυτά συνδέονται με άλλου βαθμού συγγένεια με τον εργοδότη (π.χ. ανήψια προς θείους και αντιστρόφως, εξαδέλφια μεταξύ τους κ.λπ.).

Το παρόν αποτελεί και απάντηση στο υπ’ αριθ. 3705/19.2.1999 έγγραφο του Υποκαταστήματος Σερρών.