ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ
(Αριθ. Πρωτ. 2701, Αριθμ. Γνωμ. 311/6.8.2001)ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ
(Αριθ. Πρωτ. 2701, Αριθμ. Γνωμ. 311/6.8.2001)
Αν η υιοθέτηση ως μεθόδου αποτιμήσεως των αποθεμάτων της μεθόδου του προτύπου κόστους χωρίς αλλαγή της μεθόδου υπολογισμού της τιμής κτήσεως ή της τιμής του ιστορικού κόστους παραγωγής με βάση τις οποίες προσδιορίζονται οι αποκλίσεις μεταξύ προτύπου και ιστορικού κόστους, συνιστά αλλαγή της μεθόδου αποτιμήσεως κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 2.2.205 Ε.Γ.Λ.Σ. και στα άρθρα 28 και 37 του Π.Δ. 186/1992 περί του Κ.Β.Σ.
1. Σύμφωνα με την παράγρ. 2.2.205 περίπτ. 5 του Π.Δ. 1123/1980 “Οι οικονομικές μονάδες που εφαρμόζουν σύστημα πρότυπης κοστολογήσεως έχουν την δυνατότητα να αποτιμούν τα αποθέματά τους στις τιμές του προτύπου κόστους, με την προϋπόθεση ότι οι αποκλίσεις, που ενδεχόμενα θα προκύψουν ανάμεσα στο ιστορικό και το πρότυπο κόστος, θα κατανέμονται στα απώλητα (μένοντα) και στα πωλημένα αποθέματά τους. Το ποσό των αποκλίσεων που αναλογεί στα απώλητα αποθέματα της απογραφής εμφανίζεται ιδιαίτερα”.
2. Σύμφωνα με την περίπτωση 7ζ της αυτής ως άνω παραγράφου 2.2.205 του Π.Δ. 1123/1980 “Κατά τη μέθοδο του προτύπου κόστος τα αποθέματα αποτιμούνται στην τιμή του προτύπου κόστους. Η μέθοδος του προτύπου κόστους εφαρμόζεται με την προϋπόθεση της παραπάνω περίπτ. 5” ( της παραγράφου 2.2.205).
«Η οικονομική μονάδα έχει τη δυνατότητα να εφαρμόσει οποιαδήποτε από τις παραδεγμένες μεθόδους προσδιορισμού της τιμής κτήσεως, με την προϋπόθεση ότι τη μέθοδο που θα επιλέξει θα την εφαρμόσει κατά τρόπο πάγιο. Σε περιπτώσεις αλλαγής των συνθηκών ή υπάρξεως σοβαρών λόγων επιτρέπεται η αλλαγή της μεθόδου προσδιορισμού της τιμής κτήσεως, με την προϋπόθεση ότι στις δημοσιευόμενες οικονομικές καταστάσεις θα δηλώνονται οι λόγοι που οδήγησαν στην αλλαγή καθώς και η επίδραση που είχε η αλλαγή αυτή στη διαμόρφωση των αποτελεσμάτων.”
3. Από τα προηγούμενα προκύπτει σαφώς ότι η υιοθέτηση, της τιμής του προτύπου κόστους, ως μεθόδου αποτιμήσεως των αποθεμάτων, δεv συνιστά από μόνη της αλλαγή μεθόδου αποτιμήσεως κατά την έννοια της παραγρ. 2.2.205 περίπτ. 5 και 7ζ, του Π.Δ. 1123/1980 εάν η μέθοδος προσδιορισμού της τιμής κτήσεως ή της τιμής του ιστορικού κόστους παραγωγής από όπου προσδιορίζονται οι αποκλίσεις μεταξύ αυτής και της τιμής του προτύπου κόστους παραμένει η ίδια- Αυτονόητο είναι ότι οι αποκλίσεις που προκύπτουν από τη σύγκριση του προτύπου με το πραγματικό – ιστορικό κόστος κατανέμονται αναλογικά μεταξύ πωλημένων και μενόντων αποθεμάτων.
4. Έτσι εάν μια επιχείρηση εφαρμόζει παγίως ως μέθοδο αποτίμησης των αποθεμάτων της την μέθοδο π.χ. του μέσου μηνιαίου σταθμικού κόστους και αποφασίσει, από κάποια διαχειριστική περίοδο και μετά, να εφαρμόσει το σύστημα της πρότυπης κοστολόγησης προσδιορίζοντας όμως τις αποκλίσεις μεταξύ προτύπου και πραγματικού κόστους με αφετηρία το πραγματικό κόστος που προσδιορίζεται με βάση τη μέθοδο του μέσου μηνιαίου σταθμικού κόστους, δεν προκύπτει αλλαγή της μεθόδου αποτιμήσεως των αποθεμάτων της, αφού το πρότυπο κόστος αποθεμάτων της θα προσαρμόζεται κάθε φορά στο πραγματικό κόστος το οποίο προκύπτει με βάση τη μέθοδο του μέσου μηνιαίου σταθμικού κόστους.
Eάν τώρα η ίδια επιχείρηση συνεχίζοντας την εφαρμογή του συστήματος της πρότυπης κοστολόγησης αποφασίσει να αλλάξει τη μέθοδο προσδιορισμού του πραγματικού κόστους των αποθεμάτων από όπου προσδιορίζονται οι αποκλίσεις μεταξύ προτύπου και πραγματικού κόστους και επιλέξει π.χ. η μέθοδος της σειράς εξαντλήσεως (FIFO) ή της αντίστροφης σειράς εξαντλήσεως (LIFO) προσαρμόζοντας κάθε φορά το πρότυπο κόστος των αποθεμάτων στο πραγματικό κόστος, με αναλογική κατανομή των αποκλίσεων μεταξύ μενόντων – πωληθέντων, αυτό συνιστά πράγματι αλλαγή μεθόδου αποτιμήσεως και οφείλει η επιχείρηση να συμμορφωθεί προς τα οριζόμενα από το άρθρο 37 του Π.Δ 186/1992 περί του Κ.Β.Σ.