Α.1151/2022
Ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς κινητών και ακινήτων εντός αντικειμενικού συστήματος (ΑΠΑΑ)-“Δήλωση κληρονομιάς μέσω της εφαρμογής my PROPERTY”.

(ΦΕΚ Β  5603/31.10.2022)

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ

ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:

α) του άρθρου 56 του ν. 4758/2020 «Περιστολή του λαθρεμπορίου – Κύρωση του Πρωτοκόλλου για την εξάλειψη του παράνομου εμπορίου καπνού, διατάξεις περί κοινωφελών περιουσιών και σχολαζουσών κληρονομιών, διατάξεις για τα τέλη κυκλοφορίας και τα τέλη ταξινόμησης, κίνητρα για την προσέλκυση φορολογικών κατοίκων και άλλες διατάξεις.» (Α’ 242),

β) του ν. 4174/2013 «Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις» (Α’ 170), και ειδικότερα των άρθρων 4, 5,6, 18, 19, 20, 30, 32,34, 37, 53, 54 αυτού,

γ) του Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από τυχερά παί-γνια, που κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του ν. 2961/2001 (Α’ 266), και ειδικότερα των άρθρων 82 και 119 αυτού,

δ) του Κεφαλαίου Α’ του Μέρους Πρώτου του ν. 4389/ 2016 «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» (Α’ 94) και ειδικότερα του άρθρου 7, της παρ. 1 του άρθρου 14 και του άρθρου 41 αυτού,

ε) του ν. 1599/1986 «Σχέσεις κράτους – πολίτη, καθιέρωση νέου τύπου δελτίου ταυτότητας και άλλες διατάξεις» (Α’ 75), και ειδικότερα τα άρθρα 8 και 22 αυτού,

στ) της υπό στοιχεία Δ. ΟΡΓ. Α 1125859 ΕΞ 2020/23-10-2020 απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ)» (Β’ 4738).

2. Την υπό στοιχεία Δ.ΟΡΓ. Α 1065199 ΕΞ 2022/20-07-2022 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, με θέμα «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και εξουσιοδότηση υπογραφής «Με εντολή Διοικητή» σε όργανα της Φορολογικής Διοίκησης» (Β’ 3886).

3. Την υπ’ αρ. 1 της 20.01.2016 Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών» (Υ.Ο.Δ.Δ. 18), σε συνδυασμό με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παρ. 10 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016 και τις αποφάσεις υπ’ αρ. 39/3/30.11.2017 (Υ.Ο.Δ.Δ. 689) του Συμβουλίου Διοίκησης της ΑΑΔΕ και υπό στοιχεία 5294 ΕΞ 2020/17.1.2020 (Υ.Ο.Δ.Δ. 27) του Υπουργού Οικονομικών, με θέμα «Ανανέωση της θητείας του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων».

4. Την ανάγκη καθορισμού του τρόπου, του περιεχομένου, του χρόνου, της διαδικασίας και κάθε άλλου θέματος σχετικού με την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς κινητών και ακινήτων εντός αντικειμενικού συστήματος.

5. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης, δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Προϋπολογισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

Περιπτώσεις υποβολής ηλεκτρονικής δήλωσης κληρονομιάς

1. Υποβάλλονται ψηφιακά μέσω της εφαρμογής myPROPERTY της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (http//myproperty.aade.gov.gr), για θανάτους από 01/01/2022 και μετά οι ακόλουθες δηλώσεις φόρου κληρονομιάς:

α) οι αρχικές εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, εφόσον δεν έχει προηγουμένως υποβληθεί άλλη δήλωση σε έντυπη μορφή, κινητών περιουσιακών στοιχείων (ενδεικτικά χρημάτων, αυτοκινήτων, εταιρικών μεριδίων, εισηγμένων ή μη μετοχών, απαιτήσεων, έργων τέχνης κ.λπ.) και ακινήτων εντός αντικειμενικού συστήματος (Α.Π.Α.Α.), με κληρονόμους φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, που έχουν εγγραφεί στο Φορολογικό Μητρώο και είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ και

β) οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς αρχικής δήλωσης (εμπρόθεσμες ή εκπρόθεσμες) με τις οποίες είτε δηλώνονται νέα περιουσιακά στοιχεία είτε τροποποιούνται τα ήδη δηλωθέντα, εφόσον η αρχική δήλωση (για θανάτους από 01/01/2022) έχει υποβληθεί μέσω της εφαρμογής αυτής.

Επισημαίνεται ότι γεωτρήσεις και κατασκευές επί ακινήτων εντός Α.Π.Α.Α. η αξία των οποίων δεν προσδιορίζεται με τα έντυπα προσδιορισμού αξίας ακινήτων, περιλαμβάνονται στην ψηφιακή δήλωση με αγοραία αξία, δηλούμενα στην κατηγορία των κινητών.

2. Ανά ζεύγος κληρονομούμενου – κληρονόμου και ανά αιτία επαγωγής συντάσσεται μία δήλωση, ανεξαρτήτως του αριθμού των μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων. Σε περίπτωση περισσότερων του ενός κληρονόμων συντάσσονται αντίστοιχα περισσότερες δηλώσεις.

3. Δηλώσεις που αφορούν λοιπές περιπτώσεις επιβολής φόρου κληρονομιάς εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου», είτε με τη διαδικασία που καθορίζεται στην υπό στοιχεία Α.1137/2020 (Β’ 2423) απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, όπως ισχύει μετά την Α.1054/2022 (Β’ 2154) απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ. Ενδεικτικά σε έντυπη μορφή υποβάλλονται:
α) κάθε τροποποιητική δήλωση (είτε για νέο περιουσιακό στοιχείο είτε για ήδη δηλωθέν), εφόσον έχει ήδη υποβληθεί σε έντυπη μορφή άλλη δήλωση φόρου κληρονομιάς, β) οι δηλώσεις που αφορούν ακίνητα εκτός Α.Π.Α.Α.,
γ) οι δηλώσεις αναβολής φορολογίας,
δ) οι δηλώσεις με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά, για τα οποία, στην περίπτωση που δεν διασφαλίζεται η πληρωμή του φόρου από την περιουσία του υπόχρεου κληρονόμου, ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις,
ε) οι δηλώσεις κληρονομιάς επικαρπίας, η οποία περιέρχεται λόγω θανάτου του επικαρπωτή στον ψιλό κύριο που έχει αγοράσει την ψιλή κυριότητα, για την οποία υπόκειται σε φόρο για τα υπόλοιπα δέκατα της αξίας της πλήρους κυριότητας (περ. ε’ παρ. 1 του άρθρου 2 του Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από τυχερά παίγνια, που κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του ν. 2961/2001).

Άρθρο 2

Διαδικασία υποβολής ηλεκτρονικής δήλωσης κληρονομιάς

1. Η δήλωση κληρονομιάς για κινητά περιουσιακά στοιχεία, εφόσον δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής αυτής, υποβάλλεται από τον υπόχρεο σε δήλωση (κληρονόμο ή νομίμως εξουσιοδοτημένο πρόσωπο σε περίπτωση νομικού προσώπου) με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών TAXISnet, σύμφωνα με το συνημμένο υπόδειγμα 1, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας.

2. Δηλώσεις κληρονομιάς για κινητά περιουσιακά στοιχεία και ακίνητα εντός αντικειμενικού συστήματος με τις οποίες συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής συμπληρώνονται από τον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο που θα καταρτίσει την συμβολαιογραφική πράξη της αποδοχής και υποβάλλονται από τον υπόχρεο σε δήλωση ή τον νόμιμο εκπρόσωπο αυτού με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών TAXISnet, σύμφωνα με το συνημμένο υπόδειγμα 2, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η δήλωση συμπληρώνεται από τον συμβολαιογράφο, η υποβολή αυτής από τον υπόχρεο συνεπάγεται την αποδοχή του περιεχομένου της και της ακρίβειας των δηλουμένων από τους κληρονόμους.

Εφόσον ζητείται απαλλαγή πρώτης κατοικίας, η υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης κατά το άρθρο 8 του ν. 1599/1986, ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων της απαλλαγής.

3. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ψηφιακής υποβολής της δήλωσης κληρονομιάς, λόγω αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας, η δήλωση υποβάλλεται σε έντυπη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.

4. Με τη δήλωση, εφόσον πρόκειται για ακίνητο, συμπληρώνονται τα αντίστοιχα κατά περίπτωση φύλλα υπολογισμού για τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων. Εφόσον πρόκειται για επιχείρηση, μερίδες ή μερίδια και μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο μετοχές, συμπληρώνονται και επισυνάπτονται κατά περίπτωση τα έντυπα τα σχετικά με την εφαρμογή της υπό στοιχεία 1031583/253/Α0013/1-4-2003 – ΠΟΛ 1055/2003 (Β’ 477) απόφασης του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών. Για τα λοιπά κινητά περιουσιακά στοιχεία αναγράφεται η αγοραία αξία αυτών. Σε όλες τις δηλώσεις συμπληρώνονται οι τυχόν απαλλαγές, εκπτώσεις ή μειώσεις, αναγράφονται οι προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές που έχουν υποβληθεί σε έντυπη μορφή, εφόσον υπάρχουν, καθώς και ο φόρος που βεβαιώθηκε σε κάθε δήλωση και συνυποβάλλονται τα κατά περίπτωση νόμιμα δικαιολογητικά.

Άρθρο 3

Προσδιορισμός του φόρου κληρονομιάς και διαχείριση εκκρεμών δηλώσεων

1. Με την υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς εκδίδεται η πράξη διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου κατά περίπτωση, που έχει ως τα συνημμένα υποδείγματα 3 και 4, αντίστοιχα, και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας, η οποία κοινοποιείται στο υπόχρεο σε φόρο φυσικό ή νομικό πρόσωπο σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. α’ των παρ. 2 και 3 του άρθρου 5 του ν. 4174/2013, καθώς και η ταυτότητα οφειλής. Εφόσον συντάσσεται πράξη αποδοχής κληρονομιάς ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να καταχωρήσει τα στοιχεία αυτής και να την επισυνάψει στην εφαρμογή myPROPERTY εντός 15 εργάσιμων ημερών.

2. Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. ενημερώνεται ηλεκτρονικά αμέσως μετά την υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς και ελέγχει την ακρίβεια των δηλούμενων και τη συνδρομή των προϋποθέσεων απαλλαγής μέσα σε 60 ημέρες από την υποβολή αυτής. Σε περίπτωση που απαιτούνται πρόσθετα δικαιολογητικά, ο φορολογούμενος, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4174/2013, καλείται από το Τμήμα Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους φορολογουμένους, για την υποβολή των επιπλέον ζητούμενων δικαιολογητικών εντός 5 εργάσιμων ημερών και εφόσον αυτά δεν μεταβάλλουν την φορολογητέα αξία της δήλωσης, αναρτώνται από τον φορολογούμενο στην εφαρμογή myPROPERTY. Εάν η προσκόμισή τους μεταβάλλει την φορολογητέα αξία, απαιτείται και η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης.

3. Η πράξη διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου που έχει ως τα συνημμένα υποδείγματα 3 και 4 εκδίδεται κατά περίπτωση, είτε η δήλωση φόρου κληρονομιάς υποβάλλεται ψηφιακά είτε σε έντυπη μορφή.

Άρθρο 4

Μεταβατικές διατάξεις

1. Από τη δημοσίευση της παρούσας καταργείται κάθε αντίθετη ρύθμιση σχετικά με τον τρόπο υποβολής των δηλώσεων φόρου κληρονομιάς.

2. Οι αρχικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς της παρ. 1 του άρθρου 1 υποβάλλονται προαιρετικά μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής myPROPERTY από τη δημοσίευση της παρούσας, ενώ οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς της ίδιας παραγράφου και άρθρου υποβάλλονται προαιρετικά από 01/12/2022.

Από την 01/01/2023 καθίσταται υποχρεωτική η υποβολή των δηλώσεων φόρου κληρονομιάς του άρθρου 1 μέσω της ψηφιακής εφαρμογής.

3. Δηλώσεις κληρονομιάς που έχουν υποβληθεί στις Δ.Ο.Υ. μέχρι την έναρξη ισχύος της παρούσας και για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί η πράξη προσδιορισμού του φόρου, διεκπεραιώνονται από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. χωρίς να απαιτείται η εκ νέου ηλεκτρονική υποβολή τους μέσω της εφαρμογής myPROPERTY. Εφόσον ο υπόχρεος σε δήλωση επιθυμεί να τις υποβάλει μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής, τότε υποχρεούται να ανακαλέσει τις υποβληθείσες δηλώσεις, σύμφωνα με την διαδικασία που ορίζεται στην Ε.2233/2021.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 31 Οκτωβρίου 2022

Ο Διοικητής

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ