59763 ΕΞ 12-04-2023
Καθορισμός διαδικασίας διάθεσης των αναγκαίων κεφαλαίων στους φορείς της περ. δ) της παρ. 1 του άρθρου 197 του ν. 4820/2021 (Α’ 130) και έγκριση του Καθεστώτος Ενίσχυσης «Συνιστώσα κράτους μέλους του προγράμματος InvestEU στην Ελλάδα μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων»

Αριθμ. 59763 ΕΞ 2023

(ΦΕΚ Β’ 2643/21-04-2023)

Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Το άρθρο 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α’ 98) σε συνδυασμό με την παρ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019.

2. Τον ν. 4622/2019 «Επιτελικό κράτος: Οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης» (Α’ 133).

3. Το π.δ. 142/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Οικονομικών» (Α’ 181).

4. Το π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α’ 119).

5. Το π.δ. 62/2020 «Διορισμός Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 155).

6. Το π.δ. 84/2019 «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α’ 123).

7. Την υπό στοιχεία Y70/30.10.2020 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών, Θεόδωρο Σκυλακάκη» (Β’ 4805).

8. Την υπό στοιχεία ΓΔΟΥ 257/06.11.2020 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Οικονομικών «Διορισμός Διοικητή της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης» (Υ.Ο.Δ.Δ. 931).

9. Τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2021 για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (L 57/17).

10. Την υπ’ αρ. 2021/0159/17.06.2021 Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Εκτελεστική Απόφαση του Συμβουλίου για την έγκριση της αξιολόγησης του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ελλάδας.

11. Την από 13 Ιουλίου 2021 εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την έγκριση της αξιολόγησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για την Ελλάδα (ST 10152/21, ST 10152/21 ADD 1).

12. Τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/523 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Μαρτίου 2021 για τη θέσπιση του προγράμματος InvestEU και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1017 (L 107/30).

13. Τον ν. 4738/2020 «Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας και άλλες διατάξεις» (Α’ 207) και ειδικότερα τα άρθρα 270-281 αυτού.

14. Τον ν. 4820/2021 «Οργανικός Νόμος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και άλλες ρυθμίσεις» (Α’ 130) και ιδίως την παρ. 2 του άρθρου 197.

15. Τον ν. 4822/2021 «Κύρωση της Σύμβασης Χρηματοδότησης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ελληνικής Δημοκρατίας, της Δανειακής Σύμβασης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ελληνικής Δημοκρατίας και των Παραρτημάτων τους και άλλες διατάξεις για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» (Α’ 135).

16. Τον Κανονισμό (ΕΕ) 651/2014 της Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2014 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (L 187/1).

17. Την Δανειακή Σύμβαση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπροσωπούμενης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και της Ελληνικής Δημοκρατίας, εκπροσωπούμενης από τον Υπουργό Οικονομικών και τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών που υπεγράφη στην Αθήνα στις 20 Ιουλίου 2021 και στις Βρυξέλλες στις 26 Ιουλίου 2021 και κυρώθηκε με το άρθρο δεύτερο του ν. 4822/2021 (Α’ 135).

18. Τον Κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουλίου 2018 σχετικά με τους γενικούς δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (L 193/1).

19. Την Ανακοίνωση 2021/C 280/01 της Επιτροπής σχετικά με τεχνική καθοδήγηση όσον αφορά τον έλεγχο βιωσιμότητας για το ταμείο InvestEU.

20. Την υπό στοιχεία 128904 ΕΞ 2022/12.09.2022 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών με θέμα: «Ένταξη του Έργου “SUB 2. Επενδύσεις από τη συνιστώσα της Ελλάδας στο Ταμείο InvestEU” (κωδικός ΟΠΣ ΤΑ 5174136) στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» (ΑΔΑ: 6ΥΠΑΗ-ΠΙΘ).

21. Τη Συμφωνία Συνεισφοράς μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που υπεγράφη στις 28 Σεπτεμβρίου 2022 δυνάμει του άρθρου 10 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/523.

22. Την υπό στοιχεία 119126 ΕΞ 28-9-2021 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών «Σύστημα διαχείρισης και ελέγχου των Δράσεων και των Έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» (Β’ 4498).

23. Την υπό στοιχεία 120535 ΕΞ 30-9-2021 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών «Καθορισμός των κριτηρίων για την αξιολόγηση των επιλεξιμοτήτων των επενδύσεων που δανειοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» (Β’ 4521).

24. Την υπό στοιχεία 49152 ΕΞ 2023/28.03.2023 θετική γνώμη της Κεντρικής Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων του Υπουργείου Οικονομικών (ΓΝ052/2023).

25. Την από 06.04.2023 Εισήγηση της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης.

26. Την από 10/04/2023 υπό στοιχεία 2/36041/ΔΠΓΚ εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικής Πολιτικής και Προϋπολογισμού.

27. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού του Υπουργείου Οικονομικών και ειδικότερα του Ε.Φ. 1023-7110000000 «Γενικές Κρατικές Δαπάνες», η οποία έχει ήδη προβλεφθεί στις πιστώσεις του ΑΛΕ 2320189001 «Λοιπές αποδόσεις-συνεισφορές-συμμετοχές στην Ε.Ε.», από τον οποίο θα διενεργηθούν οι σχετικές πληρωμές, ενώ η κατ’ έτος ανάλυση της δαπάνης παρουσιάζεται στο ΑΝΝΕΧ 1 του σχετικού Contribution Agreement μεταξύ του ΕΔ και της Ε.Ε.,

αποφασίζουμε:

Άρθρο 1
Σκοπός, διάρκεια και προϋπολογισμός καθεστώτος

1. Στόχος του καθεστώτος «Συνιστώσα κράτους μέλους του προγράμματος InvestEU στην Ελλάδα μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων» είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (εφεξής «ΜΜΕ») και των μικρών επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης στη χρηματοδότηση μέσω δανεισμού.

2. Το καθεστώς υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης NextGenerationEU και συγκεκριμένα στο πλαίσιο της Δράσης με Κωδικό 16980 και τίτλο «Δανειακή Διευκόλυνση». Φορέας υλοποίησης του Έργου και χορηγούσα τις ενισχύσεις αρχή είναι το Υπουργείο Οικονομικών. Διαχειριστής του καθεστώτος είναι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων. Οι ενισχύσεις χορηγούνται υπό τη μορφή δανείων εν μέρει εγγυημένων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, που παρέχουν ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που επιλέγονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων κατόπιν δημοσίευσης από το τελευταίο Πρόσκλησης Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος.

3. Το καθεστώς περιλαμβάνει τους ακόλουθους μηχανισμούς εγγυήσεων:
α) Μέτρο 1: Εγγύηση χαρτοφυλακίου ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ
Στόχος του Μέτρου 1 είναι να αντιμετωπίσει τα οικονομικά εμπόδια των ελληνικών επιχειρήσεων στην πρόσβαση σε χρηματοδότηση και συγκεκριμένα το αυξημένο κόστος χρηματοδότησης, την έλλειψη εξασφαλίσεων και τα εξασθενημένα κανάλια χρηματοδότησης. Στο πλαίσιο αυτό, το εν λόγω Μέτρο στοχεύει στη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση και στην αναζωογόνηση των αποκλεισμένων καναλιών δανεισμού κατά τη διάρκεια και μετά την κρίσης του COVID-19, στηρίζοντας επενδύσεις ή ανάγκες σε κεφάλαιο κίνησης των επιχειρήσεων. Το Μέτρο θα συμβάλει τελικά στη βελτίωση της ανθεκτικότητας, της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων, της ικανότητας προσαρμογής και του αναπτυξιακού δυναμικού της χώρας.
β) Μέτρο 2: Εγγύηση χαρτοφυλακίου βιωσιμότητας
Στόχος του Μέτρου 2 είναι η ενίσχυση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε επιχειρήσεις και στον οικιστικό και κατασκευαστικό τομέα, συμβάλλοντας, με αυτόν τον τρόπο, στη δράση για το κλίμα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Στο πλαίσιο αυτό, το Μέτρο θα συμβάλει τελικά στον πράσινο και βιώσιμο μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας.
γ) Μέτρο 3: Εγγύηση χαρτοφυλακίου καινοτομίας και ψηφιακού μετασχηματισμού
Στόχος του Μέτρου 3 είναι η ενίσχυση της πρόσβασης των ελληνικών επιχειρήσεων έντασης Έρευνας και Ανάπτυξης στη χρηματοδότηση καθώς και η στήριξη της αφομοίωσης των ψηφιακών τεχνολογιών και του ψηφιακού μετασχηματισμού των ελληνικών επιχειρήσεων.

4. Η ισχύς του καθεστώτος εκκινεί από την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και διαρκεί έως την 31η Δεκεμβρίου 2030.

5. Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε τετρακόσια ογδόντα δύο εκατομμύρια οκτακόσιες δέκα χιλιάδες ευρώ (482.810.000 €) και αφορά αποκλειστικά τη συνιστώσα κράτους μέλους που χορηγείται ως κρατική ενίσχυση.

Άρθρο 2
Ορισμοί

1. Ως Επιχειρησιακές Συμφωνίες νοούνται οι συμβάσεις που συνάπτει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων με τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς με τις οποίες τίθενται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την υλοποίηση των εγγυήσεων χαρτοφυλακίου.

2. Ως δάνειο ή δανειοδότηση, νοούνται οι συναλλαγές εκείνες που αφορούν δάνεια, ομόλογα, χρηματοδοτικές μισθώσεις, δάνεια μειωμένης εξασφάλισης, factoring/ πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (σ.σ. χρηματοδότηση μέσω της εκχώρησης απαιτήσεων από ανεξόφλητα επί πιστώσει τιμολόγια), εκτός των επενδύσεων ιδίων κεφαλαίων ή και οιονεί ιδίων κεφαλαίων.

3. Ως Πρόσκληση Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος νοείται η δημόσια πρόσκληση υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του InvestEU με στόχο τον εντοπισμό κατάλληλων ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών προκειμένου να λάβουν στήριξη, όπως επικαιροποιήθηκε για να συμπεριλάβει τους επιπλέον πόρους του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τους εθνικούς πόρους. Η Πρόσκληση Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων.

4. Ως Εγγύηση χαρτοφυλακίου νοείται η εκάστοτε Επιχειρησιακή Συμφωνία στο πλαίσιο του Ταμείου InvestEU που θα συναφθεί μεταξύ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων και επιλεγμένων ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών σε σχέση με χαρτοφυλάκια επιλέξιμων συναλλαγών χρηματοδότησης δανείων προς επιλέξιμους τελικούς δικαιούχους.

5. Για τους σκοπούς της παρούσας, εκτός από τους ορισμούς που περιλαμβάνονται σε αυτήν, ισχύουν και οι ορισμοί του Κανονισμού (EE) 651/2014, όπως ισχύει και του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/523.

Άρθρο 3
Γενικοί κανόνες χορήγησης των ενισχύσεων-Δικαιούχοι των ενισχύσεων

1. Για το σύνολο των μηχανισμών εγγυήσεων της παρ. 3 του άρθρου 1, εκδίδεται εγγύηση/εξασφάλιση χαρτοφυλακίου από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, για την παροχή προστασίας κινδύνου στους επιλεγμένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που με τη σειρά τους χορηγούν χρηματοδοτήσεις μέσω δανείων. Η εγγύηση/εξασφάλιση θα καλύπτει μέρος του πιστωτικού κινδύνου αναφορικά με τις νέες συναλλαγές χρηματοδότησης δανείων του ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού που περιλαμβάνονται σε ένα ή περισσότερα από τα χαρτοφυλάκια της παρ. 3 του άρθρου 1.

2. Οι ενισχύσεις χορηγούνται με τη μορφή εν μέρει εγγυημένων κατά τα ανωτέρω δανείων από τους επιλεγμένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς στους επιλέξιμους τελικούς δικαιούχους. Οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί δεν λαμβάνουν κρατική ενίσχυση μέσω της εφαρμογής του παρόντος καθεστώτος.

3. Η εγγύηση χαρτοφυλακίου δεν χορηγείται για αναχρηματοδότηση ούτε για τα υφιστάμενα χαρτοφυλάκια των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών.

4. Τα κριτήρια επιλεξιμότητας των προς ενίσχυση προτάσεων και οι λοιπές προϋποθέσεις χρηματοδότησης καθορίζονται στην παρούσα και στην Πρόσκληση Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος.

5. Δικαιούχοι των ενισχύσεων του παρόντος καθεστώτος είναι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες ή έχουν υποκατάστημα στην ελληνική επικράτεια το αργότερο κατά τη χρονική στιγμή της εκταμίευσης της ενίσχυσης από τον ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό προς τον τελικό δικαιούχο.

6. Οι ενισχύσεις χορηγούνται σύμφωνα με τους όρους της παρ. 10 του άρθρου 56ε ή/και του άρθρου 56στ του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014. Η χρηματοδοτική συμφωνία/η σύμβαση δανείου που συνάπτεται μεταξύ του επιλεγμένου ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού και του επιλέξιμου τελικού δικαιούχου θα πρέπει να αναφέρει το συγκεκριμένο άρθρο (ήτοι τα άρθρα 56ε παρ. 10 περ. α), 56ε παρ. 10 περ. β), 56ε παρ. 10 περ. γ), 56στ) του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, βάσει των οποίων χορηγείται η εκάστοτε ενίσχυση.

Άρθρο 4
Ειδικοί κανόνες χορήγησης των ενισχύσεων ανά κατηγορία

1. Αναφορικά με την ενισχύσεις που χορηγούνται υπό τους όρους της περ. α) της παρ. 10 του άρθρου 56ε του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, οι ΜΜΕ ή, κατά περίπτωση, οι μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης δύναται να λαμβάνουν ενίσχυση υπό μορφή χρηματοδότησης που στηρίζεται από το Ταμείο InvestEU, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) το ονομαστικό ποσό της συνολικής χρηματοδότησης που παρέχεται ανά τελικό δικαιούχο στο πλαίσιο της στήριξης από το Ταμείο InvestEU δεν υπερβαίνει το ποσό των δεκαπέντε εκατομμυρίων ευρώ (15.000.000 €) και παρέχεται σε:
αα) μη εισηγμένες ΜΜΕ που δεν ασκούν ακόμη δραστηριότητες σε καμία αγορά ή ασκούν δραστηριότητες για διάστημα μικρότερο των επτά (7) ετών μετά την πρώτη εμπορική τους πώληση, ή
αβ) μη εισηγμένες ΜΜΕ που εισέρχονται σε νέα αγορά προϊόντος ή γεωγραφική αγορά, όπου η αρχική επένδυση για την είσοδο σε νέα αγορά προϊόντος ή γεωγραφική αγορά πρέπει να υπερβαίνει το πενήντα τοις εκατό (50%) του μέσου ετήσιου κύκλου εργασιών κατά τα προηγούμενα πέντε (5) έτη, ή
αγ) ΜΜΕ και μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης που είναι καινοτόμες επιχειρήσεις όπως ορίζονται στην παρ. 80 του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, και
β) η ΜΜΕ ή η μικρή επιχείρηση μεσαίας κεφαλαιοποίησης δεν πρέπει να είναι προβληματική επιχείρηση, κατά την έννοια της παρ. 18 του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, εξαιρουμένων των επιχειρήσεων που δεν ήταν προβληματικές την 31η Δεκεμβρίου 2019 αλλά κατέστησαν προβληματικές κατά την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως την 31η Δεκεμβρίου 2021.

2. Αναφορικά με την ενισχύσεις που χορηγούνται υπό τους όρους της περ. β) της παρ. 10 του άρθρου 56ε του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, οι ΜΜΕ ή οι μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης δύναται λαμβάνουν ενίσχυση υπό μορφή χρηματοδότησης που στηρίζεται από το Ταμείο InvestEU, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) το ονομαστικό ποσό της συνολικής χρηματοδότησης που παρέχεται ανά τελικό δικαιούχο στο πλαίσιο της στήριξης από το Ταμείο InvestEU δεν υπερβαίνει το ποσό των δεκαπέντε εκατομμυρίων ευρώ (15.000.000 €) και παρέχεται σε ΜΜΕ ή μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης των οποίων οι κύριες δραστηριότητες πραγματοποιούνται σε ενισχυόμενες περιοχές, υπό την προϋπόθεση ότι η χρηματοδότηση δεν χρησιμοποιείται για μετεγκατάσταση δραστηριοτήτων, και
β) η ΜΜΕ ή η μικρή επιχείρηση μεσαίας κεφαλαιοποίησης δεν πρέπει να είναι προβληματική επιχείρηση, κατά την έννοια της παρ. 18 του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, εξαιρουμένων των επιχειρήσεων που δεν ήταν προβληματικές την 31η Δεκεμβρίου 2019 αλλά κατέστησαν προβληματικές κατά την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως την 31η Δεκεμβρίου 2021.

3. Αναφορικά με την ενισχύσεις που χορηγούνται υπό τους όρους της περ. γ) της παρ. 10 του άρθρου 56ε του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, οι ΜΜΕ ή οι μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης δύναται λαμβάνουν ενίσχυση υπό μορφή χρηματοδότησης που στηρίζεται από το Ταμείο InvestEU, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) το ονομαστικό ποσό της συνολικής χρηματοδότησης που παρέχεται ανά τελικό δικαιούχο στο πλαίσιο της στήριξης από το Ταμείο InvestEU δεν υπερβαίνει το ποσό των δύο εκατομμυρίων ευρώ (2.000.000 €) και παρέχεται σε ΜΜΕ ή σε μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης, και
β) η ΜΜΕ ή η μικρή επιχείρηση μεσαίας κεφαλαιοποίησης δεν πρέπει να είναι προβληματική επιχείρηση, κατά την έννοια της παρ. 18 του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, εξαιρουμένων των επιχειρήσεων που δεν ήταν προβληματικές την 31η Δεκεμβρίου 2019 αλλά κατέστησαν προβληματικές κατά την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως την 31η Δεκεμβρίου 2021.

4. Αναφορικά με την ενισχύσεις που χορηγούνται υπό τους όρους του άρθρου 56στ του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, ισχύουν τα ακόλουθα:
α) Η χρηματοδότηση προς τους τελικούς δικαιούχους παρέχεται από ενδιάμεσους εμπορικούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, οι οποίοι επιλέγονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων κατόπιν της Πρόσκλησης Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος που συνιστά ανοικτή, διαφανή και χωρίς διακρίσεις διαδικασία που βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια.
β) Ο ενδιάμεσος εμπορικός χρηματοπιστωτικός οργανισμός που παρέχει χρηματοδότηση στον τελικό δικαιούχο διατηρεί ελάχιστη έκθεση σε κίνδυνο που αντιστοιχεί στο είκοσι τοις εκατό (20 %) κάθε χρηματοδοτικής συναλλαγής.
γ) Το ονομαστικό ποσό της συνολικής χρηματοδότησης που παρέχεται σε κάθε τελικό δικαιούχο μέσω του ενδιάμεσου εμπορικού χρηματοπιστωτικού οργανισμού δεν υπερβαίνει το ποσό των επτά και ήμισυ εκατομμυρίων ευρώ (7.500.000 €).
δ) Κάθε τελικός δικαιούχος που λαμβάνει ενίσχυση στη βάση του παρόντος δεν πρέπει να είναι προβληματική επιχείρηση, κατά την έννοια της παρ. 18 του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, εξαιρουμένων των επιχειρήσεων που εμπίπτουν στον ορισμό των ΜΜΕ.

Άρθρο 5
Υποχρεώσεις εμπλεκόμενων φορέων

1. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων υποχρεούται να μεριμνήσει προκειμένου να περιληφθούν στις σχετικές Επιχειρησιακές Συμφωνίες που συνάπτει με τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς τα ακόλουθα:
α) Υποχρέωση των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών να συμμορφώνονται με την παρούσα,
β) υποχρέωση των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών να απαιτούν από τους τελικούς δικαιούχους που αιτούνται κρατική ενίσχυση στο πλαίσιο της παρούσας, να συμμορφώνονται με την παρούσα, σε κάθε περίπτωση συμπεριλαμβάνοντας τη σχετική υποχρέωση στις συμβάσεις τους με τους τελικούς δικαιούχους.

2. Οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί υποχρεούνται:
α) Να παρέχουν δάνεια σε επιλέξιμες επενδύσεις επιλέξιμων τελικών δικαιούχων, σύμφωνα με την πιστοδοτική πολιτική των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών και με βάση τα κριτήρια επιλεξιμότητας που ορίζονται στην παρούσα και στην Πρόσκληση Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος.
β) Να επαληθεύουν τη συμμόρφωση με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων περί σώρευσης, στο επίπεδο κάθε επιχείρησης, βάσει των υπεύθυνων δηλώσεων του ν. 1599/1986 που υποβάλλονται από κάθε τελικό δικαιούχο και μόνο εφόσον απαιτείται βάσει άλλων αποδεικτικών στοιχείων αναφορικά με το ανεξόφλητο υπόλοιπο δανείου (αντίγραφο κίνησης λογαριασμού).
γ) Να ενημερώνουν τους τελικούς δικαιούχους για το ποσό της κρατικής ενίσχυσης που λαμβάνεται (εκφρασμένο ως το συνολικό ονομαστικό ποσό χρηματοδότησης), συμπεριλαμβανομένης της αναφοράς στο αντίστοιχο άρθρο του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014 βάσει του οποίου χορηγείται η ενίσχυση.
δ) Να παρέχουν αναφορές στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις σχετικές Επιχειρησιακές Συμφωνίες.
ε) Να συλλέγουν και να εξασφαλίζουν πρόσβαση των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών για τους σκοπούς λογιστικού και άλλου ελέγχου στα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένου του ονοματεπωνύμου και της ημερομηνίας γέννησης, του πραγματικού δικαιούχου του τελικού δικαιούχου, κατά την έννοια της παρ. 17 του άρθρου 3 του ν. 4557/2018, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. δ) της παρ. 2 του άρθρου 22 του Κανονισμού (ΕΕ) 241/2021.
στ) Να τηρούν αρχεία σχετικά με τις χορηγούμενες ενισχύσεις για περίοδο τουλάχιστον δέκα (10) ετών από την ημερομηνία κατά την οποία χορηγήθηκε η τελευταία μεμονωμένη ενίσχυση βάσει του παρόντος καθεστώτος. Τα αρχεία της παρούσας πρέπει να περιέχουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που αποδεικνύουν τη συμμόρφωση με τις προϋποθέσεις και τους όρους του πα-
ρόντος καθεστώτος.
ζ) Να επιτρέπουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και, στον βαθμό που αυτή είναι αρμόδια, στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, να ασκήσουν τα δικαιώματά τους της παρ. 1 του άρθρου 129 του Κανονισμού (Ε.Ε., Ευρατόμ) 2018/1046 καθώς και στις αρμόδιες εθνικές αρχές (όπως η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης, η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου κ.ά.) να ασκήσουν τις αρμοδιότητές τους και να μεταφέρουν αυτές τις υποχρεώσεις σε όλους τους τελικούς δικαιούχους βάσει του παρόντος.

3. Οι τελικοί δικαιούχοι υποχρεούνται να διατηρούν για περίοδο τουλάχιστον δέκα (10) ετών από την ημερομηνία χορήγησης της ενίσχυσης όλα τα αρχεία που σχετίζονται με την ενίσχυση που λαμβάνεται βάσει του παρόντος προκειμένου να συμμορφώνονται με τους όρους του παρόντος.

Άρθρο 6
Κανόνες περί σώρευσης ενισχύσεων ανάκτησης

1. Οι ενισχύσεις που χορηγούνται στο πλαίσιο του παρόντος καθεστώτος αποτελούν ενισχύσεις χωρίς προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες και σωρεύονται σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 8 του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014.

2. Τα ανώτατα όρια που καθορίζονται στο άρθρο 4 ισχύουν ανά επιχείρηση. Εφαρμόζονται οι ακόλουθοι κανόνες:
α) Οι ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει του άρθρου 56στ του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014 μπορούν να σωρευθούν με ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει του άρθρου 56ε παρ. 10 περ. α), 56ε παρ. 10 περ. β) και 56ε παρ. 10 περ. γ) του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, επιτρέποντας ως τελικό όριο το άθροισμα των επιμέρους ορίων που καθορίζονται στις διατάξεις κάθε άρθρου υπό το οποίο χορηγείται η ενίσχυση [δηλαδή 7,5 εκατ. ευρώ (άρθρο 56στ του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014) + 15 εκατ. ευρώ (άρθρο 56ε παρ. 10 περ. α) του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014) + 15 εκατ. ευρώ (άρθρο 56ε παρ. 10 περ. β) του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014) + 2 εκατ. ευρώ (άρθρο 56ε παρ. 10 περ. γ) του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014) οδηγεί σε μέγιστο εφαρμοστέο όριο τα 39,5 εκατ. ευρώ ως συνολική εκκρεμή χρηματοδότηση ανά επιχείρηση].
β) Οι ενισχύσεις που χορηγούνται δυνάμει των υποπερ. i), ii) και iii) της περ. α) της παρ. 10 του άρθρου 56ε του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014, τηρούν το ανώτατο όριο που έχει καθοριστεί για το συγκεκριμένο άρθρο (δηλαδή 15 εκατ. ευρώ).
γ) Οι ενισχύσεις που χορηγούνται αποκλειστικά βάσει του άρθρου 56στ ή της παρ. 10 του άρθρου 56ε του Κανονισμού (ΕΕ) 651/2014 τηρούν το μέγιστο ατομικό όριο που έχει καθοριστεί για κάθε ένα από τα άρθρα αυτά.

3. Οι ενισχύσεις δυνάμει της παρούσας ως ενισχύσεις χωρίς προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες μπορούν να σωρευθούν με οποιαδήποτε άλλη κρατική ενίσχυση με προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες.

4. Οι ενισχύσεις χωρίς προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες μπορούν να σωρευθούν με οποιεσδήποτε άλλες κρατικές ενισχύσεις χωρίς προσδιορίσιμες επιλέξιμες δαπάνες, μέχρι το υψηλότερο σχετικό όριο συνολικής χρηματοδότησης που καθορίζεται με βάση τα συγκεκριμένα δεδομένα κάθε περίπτωσης από τον παρόντα ή άλλο κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία ή απόφαση που έχει εκδώσει η Επιτροπή.

5. Προκειμένου να συμμορφωθεί με τους κανόνες σώρευσης, ο τελικός δικαιούχος υποβάλλει δήλωση επιλεξιμότητας, υπό την ευθύνη του (σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος της παρούσας), δηλώνοντας, εξ όσων γνωρίζει, εάν επωφελείται, έως την ημερομηνία της εν λόγω δήλωσης, από την προηγούμενη ενίσχυση που έλαβε. Ο τελικός δικαιούχος επικαιροποιεί τη δήλωση σε περίπτωση που εμφιλοχωρήσουν αλλαγές μεταξύ της υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση ενίσχυσης και της υπογραφής της συμφωνίας χρηματοδότησης/ δανειακής σύμβασης με τον ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό.

6. Η ανάκτηση παράνομης κρατικής ενίσχυσης πραγματοποιείται από τα αρμόδια όργανα του Ελληνικού Δημοσίου/Υπουργείου Οικονομικών. Το ανακτητέο ποσό της χορηγηθείσας ενίσχυσης βεβαιώνεται και εισπράττεται σύμφωνα με τον ν. 4978/2022 (Α’ 190) και σε κάθε περίπτωση έντοκα από τη στιγμή που τέθηκε στη διάθεση του δικαιούχου. Οι τυχόν οφειλόμενοι τόκοι καταβάλλονται από την ημερομηνία κατά την οποία η παράνομη ενίσχυση τέθηκε στη διάθεση του δικαιούχου μέχρι την ημερομηνία ανάκτησής της. Ο τόκος υπολογίζεται με βάση το επιτόκιο ανάκτησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την Ανακοίνωση της Επιτροπής για την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης (2008/C 14/02).

Άρθρο 7
Έναρξη ισχύος

Η ισχύς της παρούσας άρχεται από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 12 Απριλίου 2023

Ο Αναπληρωτής Υπουργός
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ