25712/19.4.2022
Νομική υποστήριξη αιρετών περιφερειών, σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4915/2022
Α.Π.: 25712
Αθήνα, 19 Απριλίου 2022
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Β’ ΒΑΘΜΟΥ
«Νομική υποστήριξη αιρετών περιφερειών, σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4915/2022» (Α’63)
Αριθμός Εγκυκλίου: 268
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Α. Εισαγωγή – Περιεχόμενο ρύθμισης
Β. Πεδίο εφαρμογής, αντικείμενο και προϋποθέσεις νομικής υποστήριξης
Γ. Διαδικασία παροχής νομικής υποστήριξης
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Α. Εισαγωγή – Περιεχόμενο ρύθμισης
Σκοπό της παρούσας εγκυκλίου αποτελεί η ενημέρωση σχετικά με τη νομική υποστήριξη των αιρετών των περιφερειών, σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4915/2022 (Α’ 63).
Με τις διατάξεις του άρθρου 11 του ν. 4915/2022, επανακαθορίζεται το πλαίσιο που διέπει την υποχρέωση των Ο.Τ.Α. για παροχή νομικής υποστήριξης στα αιρετά όργανα αυτών ενώπιον των δικαστηρίων ή των δικαστικών αρχών, σε περίπτωση διενέργειας προκαταρκτικής εξέτασης ή άσκησης ποινικής δίωξης εις βάρος τους για αδικήματα που τους αποδίδεται ότι διέπραξαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, με διακριτό πλέον τρόπο από το αντίστοιχο των υπαλλήλων.
Η νομική υποστήριξη προς αιρετούς Ο.Τ.Α. παρέχεται και κατόπιν απώλειας του αξιώματός τους, λόγω της καθ’οιονδήποτε τρόπο περάτωσης της θητείας τους, για αδικήματα που διαπράχθηκαν κατά τον χρόνο αυτής και κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους.
Ρυθμίζεται επίσης, η δυνατότητα καταβολής των εξόδων της νομικής υποστήριξης των αιρετών και κατά τη διάρκεια της προκαταρκτικής διαδικασίας υπό προϋποθέσεις και όχι αποκλειστικά μετά την έκδοση αθωωτικής απόφασης ή την παύση της ποινικής δίωξης ή την αρχειοθέτησης της υπόθεσης.
Σημειώνεται ότι το δικαίωμα των αιρετών της τοπικής αυτοδιοίκησης στη νομική τους υποστήριξη, με την τήρηση των προϋποθέσεων που προβλέπει ο νόμος, συμβάλλει στην απρόσκοπτη υλοποίηση των καθηκόντων τους και στην προαγωγή των πρωτοβουλιών ή/και της λήψης αποφάσεων, που ο ρόλος τους απαιτεί.
Β. Πεδίο εφαρμογής, αντικείμενο και προϋποθέσεις νομικής υποστήριξης
Στο πεδίο εφαρμογής της ρύθμισης αυτής εμπίπτουν τα αιρετά όργανα της περιφέρειας.
Οι ανωτέρω αιρετοί έχουν το δικαίωμα στη νομική υποστήριξή τους από τις περιφέρειες, ενώπιον των δικαστηρίων ή των δικαστικών αρχών, σε περίπτωση διενέργειας προκαταρκτικής εξέτασης ή άσκησης ποινικής δίωξης εις βάρος τους, εφόσον σωρευτικά:
• έχουν ή είχαν την ιδιότητα του αιρετού της περιφέρειας και
• διέπραξαν το αδίκημα για το οποίο διώκονται ποινικά, κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους.
Συνεπώς, η νομική υποστήριξη προς τους αιρετούς παρέχεται και κατόπιν απώλειας του αξιώματός τους, λόγω της καθ’οιονδήποτε τρόπο περάτωσης της θητείας τους, για αδικήματα που διαπράχθηκαν κατά τον χρόνο αυτής και κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους.
Επίσης, τα διωκόμενα ποινικώς αδικήματα πρέπει να τελούν σε αιτιώδη συνάφεια με την ενάσκηση των καθηκόντων τους ως αιρετοί, δηλαδή να αφορούν πράξεις ή παραλείψεις που τελέστηκαν εντός του πλαισίου των νόμων και των κανονιστικών αποφάσεων που ισχύουν, κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους.
Τέλος, η ανωτέρω νομική υποστήριξη δεν παρέχεται σε περίπτωση διενέργειας προκαταρκτικής εξέτασης ή ποινικής δίωξης, ως συνέπεια καταγγελίας εκ μέρους δημόσιας υπηρεσίας ή ανεξάρτητης διοικητικής αρχής, καθώς και σε περιπτώσεις αστικών, πειθαρχικών ή διοικητικών διαφορών.
Γ. Διαδικασία παροχής νομικής υποστήριξης
Η διαδικασία που ακολουθείται, προκειμένου να δοθεί η έκκριση για τη νομική υποστήριξη των αιρετών από την οικεία περιφέρεια, είναι η ακόλουθη:
• αίτηση του ενδιαφερόμενου αιρετού στην αρμόδια υπηρεσία της οικείας περιφέρειας, προκειμένου να διαβιβασθεί στην οικονομική επιτροπή και στο δικηγόρο ή νομικό σύμβουλο που υπηρετεί στην περιφέρεια,
• σύνταξη σχετικής εισήγησης του δικηγόρου ή του νομικού συμβούλου που υπηρετεί στην περιφέρεια, η οποία διαβιβάζεται στην οικονομική επιτροπή,
• απόφαση της οικονομικής επιτροπής,
• παροχή νομικής υποστήριξης από πληρεξούσιο δικηγόρο που συμβάλλεται για τον ανωτέρω σκοπό με την περιφέρεια, ανά υπόθεση, ή νομικής εκπροσώπησης διά ή μετά πληρεξούσιου δικηγόρου της επιλογής του αιρετού.
Σε περίπτωση που στην περιφέρεια δεν υπηρετεί δικηγόρος με πάγια έμμισθη εντολή, τηρείται η ακόλουθη διαδικασία:
• αίτηση του ενδιαφερόμενου αιρετού στην αρμόδια υπηρεσία της οικείας περιφέρειας, προκειμένου να διαβιβασθεί στην οικονομική επιτροπή,
• απόφαση της οικονομικής επιτροπής για ανάθεση σε δικηγόρο σύνταξης σχετικής εισήγησης,
• εισήγηση δικηγόρου, η οποία διαβιβάζεται στην οικονομική επιτροπή,
• απόφαση της οικονομικής επιτροπής,
• παροχή νομικής υποστήριξης από πληρεξούσιο δικηγόρο που συμβάλλεται για τον ανωτέρω σκοπό με την περιφέρεια, ανά υπόθεση, ή νομικής εκπροσώπησης διά ή μετά πληρεξούσιου δικηγόρου της επιλογής του αιρετού.
Ο δικηγόρος ή ο νομικός σύμβουλος που υπηρετεί στην οικεία περιφέρεια ή ο δικηγόρος στον οποίο έχει ανατεθεί η σύνταξη σχετικής εισήγησης οφείλει να προβεί σε έλεγχο των στοιχείων της υπόθεσης και να αναφέρει τους λόγους που δικαιολογούν ή όχι τη νομική υποστήριξη του αιρετού.
Η οικονομική επιτροπή δεν υποχρεούται να δεχθεί την εισήγηση του δικηγόρου ή του νομικού συμβούλου που υπηρετεί στην οικεία περιφέρεια ή του δικηγόρου στον οποίο έχει ανατεθεί η σύνταξη σχετικής εισήγησης, είτε αυτή είναι θετική, είτε είναι αρνητική. Σε κάθε, όμως, περίπτωση η απόφαση της οικονομικής επιτροπής πρέπει να είναι ειδικά αιτιολογημένη σχετικά με το λόγο μη αποδοχής της εισήγησης.
Σε περίπτωση θετικής απόφασης της οικονομικής επιτροπής για παροχή νομικής υποστήριξης, η περιφέρεια υποχρεούται να καταβάλει τα έξοδα στα οποία υποβάλλονται οι αιρετοί κατά την προκαταρκτική διαδικασία ή με την ιδιότητα του κατηγορουμένου.
Εάν, όμως, οι αιρετοί καταδικασθούν αμετάκλητα, υποχρεούνται να επιστρέψουν το ποσό των εξόδων που κατέβαλε η περιφέρεια.
Σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης της οικονομικής επιτροπής για παροχή νομικής υποστήριξης, τα ως άνω έξοδα καταβάλλονται από την περιφέρεια, εφόσον για τις ποινικές υποθέσεις:
• εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση, με την οποία τα ως άνω πρόσωπα κηρύσσονται αθώα ή απαλλάσσονται των κατηγοριών ή
• εκδοθεί τελεσίδικο βούλευμα δικαστικού συμβουλίου, με το οποίο παύει οριστικά η ποινική δίωξη εναντίον τους ή
• η υπόθεση τεθεί στο αρχείο.
Για περαιτέρω διευκρινίσεις ή πληροφορίες αναφορικά με τα διαλαμβανόμενα στην παρούσα εγκύκλιο, μπορείτε να απευθύνεστε στους παρακάτω υπαλλήλους:
ΟΝΟΜΑ
ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Δ/ΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ
Σοφία Γαρυφάλλη
213-1364340
s.garyfalli@ypes.gr
Έφη Γκόλια
213-1364342
e.gkolia@ypes.gr
Σοφία Θεοδωρακοπούλου
213-1364391
s.theodorakopoulou@ypes.gr
Βάσω Μασούρα
213-1364036
v.masoura@ypes.gr
Γιώργος Χρυσάφης
213-1364395
g.chrisafis@ypes.gr
Την παρούσα εγκύκλιο μπορείτε να την αναζητήσετε και στον ιστότοπο του Υπουργείου Εσωτερικών, στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.ypes.gr
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΜΙΧΑΛΗΣ Ι. ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΥΔΑΚΗΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Άρθρο 11 ν. 4915/2022 (Α’63)
Νομική υποστήριξη αιρετών Τοπικής Αυτοδιοίκησης
1. Οι Ο.Τ.Α. υποχρεούνται να παρέχουν νομική υποστήριξη στα αιρετά τους όργανα ενώπιον των δικαστηρίων ή των δικαστικών αρχών, σε περίπτωση διενέργειας προκαταρκτικής εξέτασης ή άσκησης ποινικής δίωξης σε βάρος τους για αδικήματα που τους αποδίδεται ότι διέπραξαν κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους. Η ανωτέρω νομική υποστήριξη δεν παρέχεται, σε περίπτωση ποινικής δίωξης ύστερα από καταγγελία εκ μέρους δημόσιας υπηρεσίας ή ανεξάρτητης διοικητικής αρχής.
2. Η νομική υποστήριξη αφορά είτε στη νομική εκπροσώπηση των αιρετών από πληρεξούσιο δικηγόρο που συμβάλλεται για τον ανωτέρω σκοπό με τους Ο.Τ.Α., ανά υπόθεση, είτε στη νομική εκπροσώπηση των αιρετών διά ή μετά πληρεξούσιου δικηγόρου της επιλογής τους.
3. Η νομική υποστήριξη των αιρετών παρέχεται, μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου, εισήγηση του δικηγόρου ή νομικού συμβούλου που υπηρετεί στον οικείο Ο.Τ.Α. και απόφαση της Οικονομικής επιτροπής. Αν δεν υπηρετεί δικηγόρος με πάγια έμμισθη εντολή, η εισήγηση γίνεται με ανάθεση σε δικηγόρο από την οικεία Οικονομική επιτροπή. Σε περίπτωση θετικής απόφασης της Οικονομικής επιτροπής, ο Ο.Τ.Α. καταβάλει τα έξοδα στα οποία υποβάλλονται οι αιρετοί κατά την προκαταρκτική διαδικασία ή με την ιδιότητα του κατηγορουμένου. Σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης της οικονομικής επιτροπής, τα ως άνω έξοδα καταβάλλονται, εφόσον για τις ποινικές υποθέσεις: α) εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση, με την οποία τα ως άνω πρόσωπα κηρύσσονται αθώα ή απαλλάσσονται των κατηγοριών, ή τελεσίδικο βούλευμα δικαστικού συμβουλίου, με το οποίο παύει οριστικά η ποινική δίωξη εναντίον τους ή β) τίθεται η υπόθεση στο αρχείο. Εάν οι αιρετοί καταδικασθούν αμετάκλητα, υποχρεούνται να επιστρέψουν στον φορέα τις ως άνω δαπάνες.
4. Στις περιπτώσεις εφαρμογής του παρόντος, τα έξοδα βαρύνουν τον προϋπολογισμό του οικείου φορέα. Το αιτούμενο ποσό δεν δύναται να υπερβαίνει το τριπλάσιο του ποσού αναφοράς κάθε διαδικαστικής πράξης ή παρεχόμενης υπηρεσίας, όπως προσδιορίζεται στους πίνακες αμοιβών του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013, Α’ 208). Η καταβολή των ανωτέρω δαπανών γίνεται, εφόσον προσκομισθούν τα νόμιμα παραστατικά.
5. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται, υπό την προϋπόθεση ότι η προκαλούμενη δαπάνη έχει προβλεφθεί στους προϋπολογισμούς των οικείων φορέων.
6. Η νομική υποστήριξη προς τους αιρετούς των Ο.Τ.Α. παρέχεται και κατόπιν της καθ’ οιονδήποτε τρόπο περάτωσης της θητείας τους στον οικείο Ο.Τ.Α., για αδικήματα που τους αποδίδεται ότι διέπραξαν κατά το χρόνο αυτής και κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους».